De crisis spaart de markt van designart niet. Verzamelaars en galeriehouders zetten alles in op grote namen en de duurzaamheid van knowhow. Het bewijs wordt geleverd op Design Miami, de gespecialiseerde beurs van de sector.

Een kunstwerk van vier panelen in kostbaar Indiaas rozenhout, met laser gegraveerde boerderijtaferelen uit het zeventiende-eeuwse Beieren : bomen vol rijp fruit, zonnebloemen en bloemen, maar ook tractors en rode graansilo’s. Een Playmobil-decor bevolkt met koeien, schapen, kippen, ratten en honden ook. Maar verlaten door de mens, alsof die verjaagd is uit dit kunstmatige paradijs. Het vierdelige kamerscherm van Studio Job neemt twee derde in beslag van de stand van Murray Moss, een van de invloedrijkste galeriehouders in de kleine wereld van het kunstdesign. De New Yorker heeft geluk : de geur van vers stro die vrijkomt in de viphooizolder (een ontwerp van de Campana-broers), grenzend aan zijn stand, voegt iets extra toe aan dit project.

Alles wat er momenteel beweegt in de designwereld is hier geconcentreerd. Een onbedwingbare zin naar natuur. Een behoefte om terug te plooien op de basis. Ook in design worden bijna vergeten ambachten in ere hersteld. Alsof het deugd doet om in te zetten op vaste waarden in deze moeilijke tijden.

Het hing in de lucht op deze vierde editie van Design Miami, dĆ© ontmoetingsplaats van designliefhebbers van 3 tot 6 december in Miami. Als een breuk in de crisis. Geen verwoestende orkaan, veeleer een frisse wind die aanzet tot voorzichtigheid. Het weer ondersteunde die gemoedstoestand. “Amper 20 graden, ijzig voor het seizoen”, verzekerden de vaste bezoekers. De blingbling-euforie is voorbij : de meubelen, hoe uniek ze ook zijn, hebben weer menselijke proporties aangenomen en tonen een functionaliteit, wat lang onverenigbaar was met een status van kunstvoorwerp. De sfeer is er geen van risico’s nemen : gevestigde namen krijgen voorrang, net zoals de duurzaamheid van de knowhow en alles wat de solide, trouwe en crisisresistente klanten kan overtuigen.

“We riskeren de speculanten te verliezen”, geeft Murray Moss toe. “Velen die zich vier Ć  vijf jaar geleden begon te interesseren voor dit uitzonderlijk design, verwachtten een snelle opbrengst van hun investering. Als die mensen afhaken, is dat slecht voor de zaken, ik geef toe dat een deel van onze business dankzij die speculaties werd gerealiseerd. Gelukkig is dat niet de kern van mijn handel en al zeker niet de reden waarom ik dit beroep uitoefen. Er bestaat gelukkig een harde kern van verzamelaars die zich interesseren voor kunst in al zijn vormen, het design als een discipline zoals een ander. En die willen geen enkele fase missen. Soms kopen ze meer, soms minder, soms niets. Maar ze komen altijd kijken. Die mensen zijn erbij in Miami. De beurs kun je zelfs aangenamer noemen, wanneer ze opnieuw een markt wordt waar gepassioneerden elkaar tegenkomen.”

Ook galeriehouder Patrick Seguin straalt een gematigd vertrouwen uit. Hij is een specialist van exclusief vintage, bij hem vind je zeldzame objecten van ProuvĆ©, Perriand of Le Corbusier. De Parijzenaar heeft geen showroom en rekent dus op gerenommeerde beurzen en salons om zijn vondsten te verkopen. Hij beseft dat hij zich zal moeten schrap zetten. “Ik had trouwens geen keuze”, licht hij toe, “toen de bankcrisis losbarstte, waren mijn containers al onderweg naar Miami. Ik verwacht dat alles trager zal gaan. Gedaan met de impulsaankopen, liefhebbers zullen de tijd nemen om na te denken.”

Meer dan ooit boogt het verzameldesign op zijn verleden. In de 24 galeries uit de hele wereld zet meer dan een derde in op de grote klassiekers van de laatste eeuw.

“Toen we Design Miami oprichtten in 2005, stelden we zeer strikte voorwaarden”, herinnert Ambra Medda, directrice en medeoprichtster, zich. “We gingen niet verder terug dan de Tweede Wereldoorlog. Tijdens Design Basel (het tweede kunstdesignevenement van het jaar), in juni, hopen we galeries te ontvangen die gespecialiseerd zijn in het Bauhaus of zelfs veel oudere stukken aanbieden, uit de negentiende of de achttiende eeuw. Dat is een revolutie. Niemand had het een paar jaar geleden gedurfd om een Lodewijk XIV-zetel naast een console van Zaha Hadid te zetten. Nochtans zijn die mixen fantastisch.”

In een van de satelliettentoonstellingen van Design Miami ensceneert de Londense antiquair Mallett deze vloekende cocktail door zijn klanten de zeldzaamste antiquiteiten en stoutmoedigste ontwerpen van zijn spin-off Meta voor te stellen. Gelanceerd op de Salone di Mobile van Milaan in april 2008, werkt Mallet zoals vroeger met de grootste namen van het hedendaags design. Hij moedigt hen aan om vergeten ambachtelijke technieken te verkennen. Hier laat de angst van de crisis zich niet erg voelen. De avond voor de officiĆ«le opening van Design Miami, tijdens een exclusief diner voor dertig met zorg uitgekozen particuliere verzamelaars, hadden verscheidene Meta-ontwerpen al een afnemer gevonden. De aangekondigde prijzen zijn nochtans verre van recession proof . Of wat dacht u van 1,2 miljoen dollar (933.394 euro) voor een achttiende-eeuwse Japanse (vakken)kast ? De nieuwe kast van Tord Boontje, een golvend object van fineerhout, kost 160.000 dollar (124.000 euro). Plus belastingen. “Het profiel van de Meta-klanten ? Het zijn veertigers en ze zijn erg rijk, ja”, geeft productmanager Eleonore Halluitte toe. “Ze hebben alles, ze leven in sublieme huizen en zoeken dat ene ultieme, uitzonderlijke stuk. We hebben ook klanten die al veel antiek hebben en hier hedendaagse stukken vinden die perfect passen in hun interieur.”

Enkele blokken verderop wordt nog meer erfgoed in ere hersteld : de uitgever van Banners of Persuasion nodigde vijftien artiesten uit om de wereld van de tapijtenkunst te verkennen. Tegenover het perscentrum geven glasblazers van het Corning Museum of Glass in New York elke dag demonstraties.

“Wij staan voor dezelfde uitdaging in het Midden-Oosten : onze historische knowhow dreigt te verdwijnen, zegt sjeik Majed Al-Sabah. Hij opende de Villa Moda-luxeboetieks in Dubai en Damas, nu bereidt hij de opening voor van een galerie in Dubai. “In het Westen wordt het werk van onze ambachtslieden volledig miskend. En bij ons zijn deze meubelen, hoe mooi ook, ouderwets. Dat bracht me op het concept East meets West. Internationale designers maken zich meester van onze technieken en geven er een moderne twist aan.” De cultuurschok vertaalt zich bij Pieke Bergmans in een invasie van kristallen bellen die zich op traditionele meubelen vasthechten.

“Door de invloeden in kunst en design te kruisen hopen we een nieuwe esthetiek te creĆ«ren die spoort met de veranderende wereld”, verzekert men ons ook bij galerie Contrasts. Sinds haar opening in Hongkong in 1992, verdedigt Contrasts het idee van cross-over tussen kunst en design, Oost en West, traditie en moderniteit.

“Zeker in deze tijden van crisis, maakt de kwaliteit het grote verschil”, voegt sjeik Majed Al-Sabah eraan toe. “We proberen ook redelijke prijzen aan te houden. We stellen ons publiek originele dingen voor, maar die hen toch vertrouwd zijn. Zodat ze zich veilig voelen. Iets wat ze kennen, tonen we in een nieuw, sexy daglicht.” De kunst om iets nieuws te doen met iets ouds. In een markt van geprivilegieerden.

Door Isabelle Willot Bewerking Sofie Albrecht

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content