In haar woning in de Upper East Museum Mile, het nieuwe artistieke mekka van New York, verzamelt Barbara Jakobson al bijna een halve eeuw kunst. Elk stuk is een herinnering uit haar leven.

Als je in New York iets met kunst te maken hebt, zijn er vandaag twee plekken waar je moet zijn : de wijk Chelsea, waar sinds twee jaar de bekende kunstgaleries naartoe vertrekken omdat SoHo, het eerdere epicentrum, een shopping mall aan het worden is, of de Upper East Museum Mile, ten oosten van Central Park. Dat is het gebied tussen de bekendste musea, het Cooper- Hewitt Museum, the Frick Collection, het Guggenheim en het Metropolitan Museum of Art. Kunstverzamelaar Barbara Jakobson hoeft eigenlijk niet meer te kiezen, zij woont als sinds de jaren zestig in een brownstone in 74th Street, in de buurt van Park Avenue, de laatste van de genoemde twee kunstplekken. Haar kunstcollectie, die bestaat uit schilderijen, beelden maar ook uit een uitgebreide verzameling collector’s items, beschrijft zeker een periode van vijftig jaar : ” All about memories of periods in my life.”

Haar bijzondere woning in de Upper East is de architectonische setting voor een verfijnde collectie hedendaagse en decoratieve kunst uit de jaren veertig en vijftig. De kunstwerken zijn overal in huis te vinden, opgehangen tegen de grote witte bakstenen wand, opgestapeld onder de sierlijke ‘Hollywoodtrap’, samengevoegd op de kleine tussenverdieping of in de kamers boven. Het huis telt vier verdiepingen die alle gevuld zijn. Toch weet Barbara Jakobson nog een plek te vinden om te slapen, te eten, te baden. Haar verzameling begon met een klein, eenvoudig werk van Jasper Johns en groeide uit tot een van de bekendste collecties in New York. Door de jaren heen kwamen er werken bij van, onder anderen, Cy Twombly, Frank Stella, Carl André, Brice Marden, Robert Morris… kunstenaars met opkomende reputatie in de jaren zestig. Ze kwamen te hangen in een omgeving die al gevormd was door werken van toen reeds bekende artiesten als Robert Mapplethorpe, David Salle, Julian Schnabel, Jean Michel Basquiat en Francesco Clemente.

Barbara Jakobson : “Beeldende kunst is al meer dan veertig jaar mijn passie. De werken beschrijven elk een herinnering uit de verschillende fases van mijn leven. De wens om een werk te kopen komt altijd zonder vooropgesteld idee, intuïtief en gebaseerd op een persoonlijke emotie. Ik zie iets dat me boeit, omdat het me herinnert aan een gevoel, en dat is voor mij het signaal om het aan te schaffen. Anders moet ik berusten in het feit dat het voorbehouden blijft aan de ‘gemeenschap’, waar het zijn werk voor een grotere groep doet, een creatieve inspiratie voor velen. Die belangrijke afweging, het persoonlijke tegenover het algemene, is en blijft cruciaal. Daarom is deze collectie ook zo bijzonder, omdat de werken individueel iets betekenen maar ook in relatie tot elkaar, en in deze context.”

Sfeer van de jaren vijftig-zestig

Barbara betrok deze woning in 1965 en trof ze aan zoals ze nu is. De grote leefruimte, waar een groot deel van alle werken hangt, heeft een dubbele hoogte en is het resultaat van een verbouwing die de vorige bewoners hadden uitgevoerd. De tuin werd ingekort en in de plaats kwam een uitbreiding van het woongedeelte. “Ik trok in het huis met mijn gezin en bezittingen, hing de kunstwerken op en gaf alle meubels voorlopig een plek. Die sfeer van toen was een contrastrijke combinatie van een Londense gentlemen’s club, een Engels landhuis en een modernistische villa uit de jaren twintig. Veel vrienden die op bezoek kwamen, vonden dat ik op de duur toch iets moest doen aan die oubollige details, de ‘Hollywoodtrap’, de bakstenen wand, de marmeren vloer en die raampartij. Maar ik had het gevoel dat ik alles zo moest laten, zonder te weten waarom. Nu blijkt dat, net daardoor, de authentieke sfeer van de jaren vijftig-zestig is gebleven en dat die perfect is als omgeving voor kunst uit die periode.”

Dat wil niet zeggen dat de tijd hier heeft stilgestaan. “Integendeel. Vanaf de jaren tachtig heeft de kunstcollectie zich vermengd met een hedendaagse verzameling collector’s items, meubels van bekende ontwerpers en architecten zoals Charles Eames, Le Corbusier, Isamu Noguchi en Carlo Mollino. Maar ook bekende meubelontwerpers zoals Frank Gehry en Marcel Wanders dragen hun steentje bij aan het actuele.” En met humor voegt Barbara eraan toe : ” I love chairs, without noticing if they are comfortable. If you come to my place it’s either stand up or go to bed. “

De uitgebreide meubelcollectie begon met de Noguchitafel die bij het raam staat. “Ik weet niet meer zeker hoe dat kwam, maar ik voelde de drang om nieuwe elementen in mijn verzameling te introduceren. Waarschijnlijk ligt de reden van de aanschaf van die tafel in het feit dat de niervorm verband hield met de kunstwerken die ik toen kocht. Gelijkaardige vormen zag je toen veel verschijnen in de Moderne Kunst. Het stelde mij in staat om er één geheel van te maken. Een conceptually integrated living space. De meubels representeren ideeën die parallel lopen met de emoties en herinneringen die de kunstwerken vertegenwoordigen. Het heeft niets te maken met nostalgische overwegingen. Elk voorwerp, kunstwerk of meubel, is gekozen vanuit het idee van kwaliteit, een bepaalde kunstperiode, humor, expressie, creativiteit en gevoel voor vormgeving. Het geheel is uitgepuurd tot een verzameling waar elke uiting van kitsch is uitgesloten. Daarom is het ook niet ‘statisch’. Het is een levende en evoluerende verzameling die het beste laat zien op het gebied van design en kunst.”

Door Marc Heldens I Foto’s Mark Seelen