Ik wou altijd op de wildste attracties in het pretpark. Het avontuur trok me aan. Als twaalfjarige hield ik krantenknipsels bij over gevechtsvliegtuigen. Ik heb mijn aanvraag voor de opleiding tot militair piloot op mijn vijftiende al ingevuld. Ze bleef twee jaar in de lade, tot ik eindelijk mijn kandidatuur mocht indienen.

De selectie was keihard. Bij de sportproeven en de medische keuring vielen al velen af. Bij de praktische vliegopleiding moest je heel snel dingen kunnen oppikken. Wie de stress van de instructievluchten niet aankan, is uiteraard ook niet geschikt om naar een oorlogssituatie gestuurd te worden.

Zonder doorzettingsvermogen haal je het niet. Ik haalde op een gegeven moment drie vluchten na elkaar een onvoldoende. Maar ik zou het mezelf nooit vergeven hebben als ik toen de handdoek in de ring had gegooid. Slechts een heel klein percentage fietst door de opleiding. Het gros moet er serieus voor vechten.

Ik kwam niet met volle goesting naar Koksijde. Véél te vroeg vond ik het. Ik had amper drie jaar F-16 achter de rug. Het bestaan als gevechtspiloot, mijn jongensdroom, werd mij afgepakt. Als twintiger, kickend op snelheid, verkies je toch ook een Porsche boven een Mercedes ?

Volgens mijn vrouw liep ik nog zes maanden te mokken. Na twee jaar wilde ik echter al niet meer terug. Ik zit goed in dit squadron. In Koksijde ben ik helemaal opengebloeid. Ik heb hier leren samenwerken met een crew.

Een noodoproep bezorgt je een adrenalineboost. Eergisteren zijn we nog een twintigtal mijl ver op zee uitgerukt voor iemand op een schip die de symptomen van een maagbloeding vertoonde. Als die bel gaat, ’s nachts om kwart voor één, voel je tweehonderd procent inzet van de crew. Ze mogen mij om het even wanneer uit mijn bed halen. Daar zitten we als het ware op te wachten. Voor de scrambles doen we het.

De risico’s zijn berekend. Je kent je limieten en daar ga je niet boven. Je mag niet de levens van de zes crewleden in gevaar brengen om één leven te redden. Dat moet de boordcommandant altijd in het achterhoofd houden. Een mislukte operatie heb ik gelukkig nog nooit meegemaakt.

Zes jaar geleden beleefde ik mijn spannendste scramble. Een helikopter die een loods aan boord van een schip wou brengen, was gecrasht nadat de twee motoren plots waren uitgevallen. Het was windkracht 8 : golven van een meter of vijf. Toch wisten we na drie kwartier de vier mensen aan boord naar het ziekenhuis te brengen. Ze kwamen er met rugletsels vanaf. Op die redding ben ik trots, zeker omdat drie van de slachtoffers ex-collega’s van het 40ste waren. Ik krijg weer koude rillingen nu ik het vertel. Als één persoon het niet had gehaald, zou ik dit verhaal nooit met zoveel enthousiasme kunnen doen.

Elk gered leven blijft je bij. Die oud-collega’s zijn ons nadien nog komen opzoeken. We hoeven geen schouderklopjes, maar die rechtstreekse appreciatie doet toch wel deugd. In vergelijking met de F-16-vluchten is dat wat me het meest bevalt aan mijn huidige job : de directe respons op wat je doet.

Het aantal onvoorzichtige zwemmers is de laatste jaren tot een minimum herleid. De sensibilisatie rond de bewaakte zwemzones heeft duidelijk haar werk gedaan. Ramptoeristen die bij hoge golven op de pier staan te kijken en meegesleurd worden door de zee, komen vaker voor. Of surfers met een afgebroken mast.

De Sea King is, na 32 jaar, een begrip aan de kust. Met dank aan de tv-serie Windkracht 10. De vluchten die we voor de opnames maakten, waren de saaiste ooit. Tien keer dezelfde scène draaien. Die mensen willen hun job ook perfect doen, natuurlijk.

Toch zal de Sea King verdwijnen. Er komt in 2011 een vervanger, de H-90. Als piloot kijk ik daarnaar uit : het moet heel fijn zijn om een totaal nieuw toestel onder je kont te krijgen. Technologisch gezien zal het zeker een verbetering zijn. Sommige van die toestellen zullen niet enkel voor Search & Rescue-opdrachten, maar ook voor operationele zendingen in het buitenland ingezet kunnen worden.

Kris ‘Jax’ Saman (43) is commandant-vlieger. Sinds 1992 maakt hij deel uit van het 40 ste Smaldeel Search & Rescue. Op de luchtmachtbasis in Koksijde vindt op 28 augustus de jaarlijkse airshow plaats.

Tekst Peter Van Dyck / Foto : Charlie De Keersmaecker

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content