De Vlaamse anarchistische puzzel van aanbouwsels achter rijtjeshuizen is soms moeilijk te vermoeden van op straat. Maar van op de trein zijn ze verrassend goed te bestuderen. Charmante collages, maar soms bouwvallig en onbruikbaar geworden. En dus komt de vraag : hoe zo’n constructie slim renoveren ?
Dat het wat in onze volksaard ligt, om onze eigen bouwgrond, waar wij onze eigen spaarcentjes in hebben gestoken, naar onze eigen zin vol te bouwen. Een nieuwe badkamer of keuken ? Gewoon aan het oude huis aanplakken. En daarna een extra berghok voor de koersfiets, bloempotten en de grasmachine. Zo, stap per stap, ontstaat een reeks gebouwtjes. Meestal een klein beetje illegaal, maar als de buren hun mond houden over het dakraam, dan wij ook over hun tuinhuis. Feit is dat een smalle gevel in de rij flink wat kan verbergen : ruimte, licht en leven. Maar zo’n lange smalle ingesloten strook achteraan, hoe renoveer je die tot een moderne, interessante leefruimte ? Het antwoord van drie jonge Vlaamse architecten : een nieuwe reeks hokjes, een spiegelhuis of een houten skelet.
MET SCHUIFDAK
Office Kersten Geers David Van Severen, die in 2010 een Zilveren Leeuw kregen op de Architectuurbiënnale van Venetië, bestaat elf jaar. Ze bouwden al een brug en kantoren, renoveerden een beurshal, en bouwden woningen in Vlaanderen. Zoals dit weekendhuis in Merchtem, een aaneenschakeling van kamers in een smalle achtertuin van veertig meter diep. Kersten Geers geeft toe dat hun bureau niet stond te springen om eraan te beginnen. ?Renovaties zijn niet echt ons ding, maar het plan om deze woning als weekendhuis te gebruiken, sprak ons aan. Bovendien mochten we de aanbouw afbreken.”
Hoe wilden jullie de kavel indelen ?
We zijn vertrokken van het idee van een tuinpaviljoen. Dat concept is gebleven. In het midden bouwden we drie dubbele bakstenen muren. Daardoor krijg je een opeenvolging van vier kamers, waarvan één met een vast dak en één met een verschuifbaar.
Vier kamers, opnieuw een koterij dus ?
Neen, veeleer een alternatief, een kwalitatieve inbreiding. De ruimte achter het huis is geen restruimte meer, maar een kwalitatieve plek. De kamers zijn alle vier even groot. Als je de deur binnenstapt, opzij van het voorhuis, dan stap je direct weer buiten in een open terrasruimte. De volgende ruimte is gesloten en kan verwarmd worden, daar is het zwembad. In de zomer kan het dak op een rail over de eerste kamer geschoven worden, zodat je in de openlucht kunt zwemmen. De derde kamer is een leefruimte en heeft een vast dak. En ten slotte volgt een vierkante tuin.
Wat is de rol nog van het originele huis aan de straat ?
De eigenaars wilden na de verbouwingen extra gastenkamers. We vonden het ideaal om die in het voorhuis onder te brengen. We hebben de situatie gewoon binnenstebuiten gekeerd. Niets is wat het voorheen was. Het woonzwaartepunt ligt nu in de kamers in de tuin.
Is deze oplossing bruikbaar voor andere woningen in de toekomst ?
Misschien wel. In Vlaanderen zijn er voor 2030 zo’n 330.000 extra woningen nodig. Het vreemde is dat een terrein volbouwen een interessant toekomstidee is, maar in woonzones meestal niet mag. We zijn een van de vijf bureaus die werken voor de Vlaamse Bouwmeester Peter Swinnen aan het Pilootproject Wonen – Nieuwe vormen van collectiviteit. Daarin onderzoeken we de vraag : hoe ziet Vlaanderen er nu uit, en wat is de beste manier om het te bewonen ? Dit weekendhuis heeft ons doen nadenken over wat een compleet afgesloten ruimte tussen rijtjeshuizen betekent. Is dit type oplossing inzetbaar op een grotere schaal ? Zou je heel dat dorp zo kunnen verbouwen ? Of verliest het dan zijn kracht ? Eind april stellen we ons onderzoek voor.
Info : www.officekgdvs.com en www.vlaamsbouwmeester.be.
DOOR LEEN CREVE
?Het vreemde is dat restruimte volbouwen een interessant toekomstidee is, maar in woonzones meestal niet mag”
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
