Ze knikken elke morgen vriendelijk als ik voorbij fiets. De ene heeft lang blond haar en een woeste baard, de andere kort zwart haar en een snorretje. Hun blote bovenlijven zijn diepbruin. Ze zien er begin veertig uit. Het is spitsuur in New York maar zij zitten, zoals steeds, totaal onthaast in hun versleten strandstoeltjes. ” Morning honey!”roepen ze. ” Morning“, antwoord ik. In plaats van door te rijden zoals gewoonlijk, stap ik van mijn fiets. Ze kijken verrast. “Stoor ik?” vraag ik. “Helemaal niet”, zegt de blonde die op een vuile viking lijkt. Ik stel me voor. “Mag ik jullie enkele vragen stellen?” “Gaat u zitten” zegt de zwartharige. Hij biedt me zijn strandstoel aan en verhuist naar een omgekeerde plastic krat. Ik heb er spijt van dat ik niets heb meegebracht. Koel fruitsap, enkele verse croissants, wat fruit. Het was het minste wat ik had kunnen doen. “Voelen jullie zich hier ’s nachts veilig?” vraag ik, terwijl ik naar de leegstaande stapelhuizen om ons heen wijs. “We proberen om de beurt te waken,” zegt de viking, “maar voorlopig valt het mee.” De mannen heten Nelson en Rick – geen familienamen alstublieft. Sinds enkele weken delen ze hier aan de koele New Yorkse waterkant een cementen hokje van twee op drie meter, zonder deur of vensters. Zij noch ik weten waarvoor het gebouwtje oorspronkelijk gediend heeft. Op honderd meter van hier hebben ze een schitterend uitzicht op de skyline van Manhattan. “En vergeet de sterrenhemel niet”, zegt Rick. “Tijdens de winter sliepen we in een opvangtehuis,” vertelt hij, “maar hier is het veel rustiger.”

Over hoe ze dakloos zijn geworden, blijven ze vaag. Ik dring niet aan. Nelson wil alleen kwijt dat hij een Vietnam-veteraan is. Weten ze toevallig hoeveel daklozen er zijn in New York? “Veel”, zegt Rick. “De burgemeester sprak gisteren van 35.000”, zeg ik. “Dat is een record. En dat zijn dan nog maar enkel de mensen die in opvangtehuizen overnachten. In werkelijkheid zouden er vier keer zo veel daklozen zijn.” Waw, zegt Nelson. Ze hebben ook vragen. Of er in mijn land daklozen zijn? Is het er ook zo krankzinnig duur om een flat te huren? Ben ik al dakloos geweest?

“Kijk maar eens binnen”, zegt Rick als ik opsta om te vertrekken. Links en rechts van een verroeste buis ligt een dikke laag kleren en dekens die als matras dienst doet. In een krat liggen opgevouwen T-shirts en jeans. Aan een spijker hoog aan de muur hangt een gigantische doos ontbijtgranen in een plastic zak. “Hebben jullie geen last van ratten?” vraag ik. “Er lopen hier enkele zwerfkatten rond”, zegt Nelson. De mannen wassen zich aan de brandkraan wat verderop. En waar gaan ze naar het toilet? Luid gelach. ” No comment“, zegt Rick. ” Good luck“, zeg ik als ik wegrijd. ” Thank you“, roepen ze me nog na. Good luck… ze zullen het nodig hebben.

“De enige efficiënte oplossing voor dakloosheid zijn gesubsidieerde woningen”, zei burgemeester Bloomberg gisteren. Dat is een radicaal andere benadering dan die van zijn voorganger. “Als je er bouwt, dan zullen ze blijven komen”, was het motto van Giuliani. Onder zijn beleid werd het aanbod van nieuwe sociale woningen drastisch afgeremd. Het resultaat was voorspelbaar: door de woningnood stegen de huurprijzen en dus ook het aantal daklozen. Bloomberg schaart zich achter een onderzoek van New York University, dat tot de conclusie kwam dat niet drugs of andere sociale kwalen de voornaamste reden zijn waarom NewYorkers dakloos worden, maar het gebrek aan betaalbare woningen. Bloomberg wil volgend jaar 9250 dakloze gezinnen met kinderen in sociale woningen onderbrengen, bijna drie keer zoveel als dit jaar. Moeders met kinderen zullen voorrang krijgen op de meer dan honderdduizend andere New Yorkers die op de wachtlijst staan. Alleenstaande mannen, zoals Nelson en Rick, hebben zoals alle daklozen sinds 1982 wettelijk recht op een bed in een opvangtehuis, maar op meer moeten ze niet rekenen. De stad verwacht dat het aantal dakloze gezinnen volgend jaar nog met 26 procent zal toenemen.

Vanochtend werd een dakloze jongen van dertien vermoord gevonden in een kraakpand in Brooklyn. Zijn twee oudere zussen moesten eigenlijk voor hem zorgen, terwijl hun moeder in Virginia een betaalbare woonst zocht. Het gezin was twee weken geleden uit een tweekamerflat gezet omdat het de huurprijs van duizend dollar per maand niet meer kon betalen. De zussen – een van hen met een baby – sliepen sindsdien in een park. Hun broertje werd doodgestoken door twee andere thuisloze tieners die in het kraakpand woonden. De jongen had één dollar van hen gestolen.

Nog een bericht op de radio vandaag: de aanslagen van 11 september en de recessie waren zware klappen voor de New Yorkse hotels, maar niet voor de allerduurste. De suites van tienduizend en meer dollar per nacht in de St. Regis, de Four Seasons of de Peninsula blijven volgeboekt. In dit laatste hotel heeft de klant, voor een luttele twaalfduizend dollar per nacht, een riant uitzicht op de daklozen die elke nacht kamperen op de trappen van de majestueuze kerk aan de overkant.

Jacqueline Goossens