ZIJ OPENDE ONLANGS EEN JUWELIERSZAAK IN BRUSSEL. HIJ WERD ARTISTIEK DIRECTEUR JUWELEN VAN LOUIS VUITTON. ZIJ HOUDT VAN PARELS, HIJ VAN METEOORSTEEN. WAT ZE DELEN ? EEN PASSIE VOOR JUWELEN EN EEN INTERNATIONAAL PASPOORT.

ISLAH AL ASHWAL EIGENARES VAN MAISON DE HAUTE JOAILLERIE SHANIA

Louizalaan, Brussel. In een statig art-decogebouw huist sinds twee maanden de juwelierszaak Shania. Enkel de kale muren in het kantoor van Islah Al Ashwal verraden de jonge leeftijd van het Maison de haute joaillerie. In zijn eerste levensjaar biedt het huis maar liefst elf collecties aan, waaronder het vrouwelijke Fleurs de Shania en Murmure d’Orient, een collectie van koraal en fijn geslepen turkoois die de natuurlijke rijkdom van het Midden-Oosten én de afkomst van de oprichtster weerspiegelt. Al Ashwal ontdekte België twintig jaar geleden, toen haar vader er ambassadeur van Jemen werd na een ambtstermijn in Rusland, Tunesië en Frankrijk.

Hoe bent u in de juwelensector beland ?

Islah Al Ashwal : In mijn geboorteland Jemen is het de traditie om tijdens een huwelijk de bruid van kop tot teen te sieren met juwelen. Mensen die geen geld hebben om juwelen te kopen, huren ze. Dat ritueel, en de emotionele waarde die eraan verbonden is, heeft me steeds gefascineerd. Nadat ik mij in België heb gevestigd, heb ik enkele jaren in de vastgoedsector gewerkt. Maar het was mijn droom om ooit met juwelen te werken. Twee jaar geleden heb ik de knoop doorgehakt : ik wilde een juwelierszaak voor ik veertig werd. Die verjaardag heb ik in maart gevierd.

Welke rol speelt u voor Shania ?

Ik doe het bedrijf draaien. Ik zorg ervoor dat de juwelen gemaakt en verkocht worden. Ik verzorg het contact met de klanten, ik bepaal de thema’s van de collecties. Alles eigenlijk, behalve de eigenlijke productie van de juwelen.

U laat de creatie dus over aan anderen ?

Ik laat me omringen door de beste vakmensen, zowel voor het zoeken naar materialen als voor de bewerking ervan. Elke collectie is opgebouwd rond een thema dat mij raakt of inspireert. Ik documenteer me en maak schetsen. Daarna geef ik al die informatie door aan mijn tekenaars die het ontwerp verder uitwerken. Ze doen dan wat ze willen, binnen het kader dat hun is voorgesteld. Die interactie tussen de wereld van Shania en de persoonlijke stijl van iedere tekenaar maakt het erg boeiend.

Alle juwelen worden geproduceerd in Parijs.

Het is de tempel van de haute joaillerie. Je vindt er de beste ateliers en hoogopgeleide vakmensen, wat vandaag geen evidentie meer is. De perfectie bestaat niet maar wat zij afleveren, komt toch heel erg in de buurt. Vanuit Brussel sta je bovendien op anderhalf uur met de trein in Parijs. Zo kan ik elke fase van het creatieproces volgen zonder dat ik mijn familie daarvoor moet achterlaten. Twee keer per week reis ik naar Parijs om er zeker van te zijn dat iedereen op dezelfde lijn zit. Ik maak een schets en zij interpreteren die, elk op hun manier. Je moet er natuurlijk wel voor zorgen dat die interpretatie zo trouw mogelijk is aan wat je voor ogen had.

Stemt u uw ontwerpen af op het materiaal dat voorhanden is ?

Het werkt in twee richtingen. Af en toe stoot ik op een uitzonderlijke steen. Daar wordt dan speciaal een juweel voor ontworpen. Maar voor het ogenblik zijn er weinig grote stenen beschikbaar, dus wordt er eerst ontworpen en start ik daarna de zoektocht naar de juiste materialen. Dat is niet altijd evident. Sommige stenen heb ik na een week, andere laten soms vier maanden op zich wachten. Het is niet zo dat je ze zomaar kunt bestellen.

Hoe onderscheidt u zich van de gevestigde huizen ?

Door juwelen aan te bieden die de anderen niet hebben. Het is niet mijn bedoeling om de juwelensector te vernieuwen, wel om vernieuwing te brengen door, bijvoorbeeld, ongewone materialen zoals veren te gebruiken. Waarom zouden we stoffen enkel gebruiken voor kleding ? Als we beide ambachten samenvoegen, krijgen we misschien wel een uniek object. Nog een verschil ? De meeste huizen worden niet geleid door één persoon maar door een groep die vooral de commerciële belangen behartigt. Logisch natuurlijk, maar daardoor halen heel wat ontwerpen de productie niet. Ik durf dat risico wel te nemen.

Wat draagt u zelf graag ?

Parels. Ze schitteren zonder te blinken. Ze zijn discreet en toch ook ongelooflijk mooi. En ze maken deel uit van de oriëntaalse cultuur. Daarnaast draag ik zelf eigenlijk weinig juwelen. Enkel de rozenkrans van mijn overleden vader heb ik iedere dag bij. Niet om te bidden maar om wat het vertegenwoordigt. De waarde van een juweel wordt bepaald door wat het voor iemand betekent.

–

Maison de Haute Joaillerie Shania, Louizalaan 11, 1060 Brussel. Info : 02 644 01 00, www.shaniajewels.com.

LORENZ BÄUMER ARTISTIEK DIRECTEUR HAUTE JOAILLERIE VAN LOUIS VUITTON

Place Vendôme, Parijs. Drie hoog, omringd door grote luxe-conglomeraten, bevindt zich het Salon de Haute Joaillerie van Lorenz Bäumer, de enige onafhankelijke juwelenontwerper in het hart van de juwelenkunst. Als kind van een Duitse diplomaat en een Franse moeder reisde Bäumer de wereld rond. Hij werd geboren in Washington en groeide op in de Verenigde Staten, Jordanië, Oostenrijk, Duitsland, Canada en Israël. In 1989 bracht hij in Parijs zijn eerste collectie op de markt. Enkele van zijn juwelen maken deel uit van de permanente collectie van het Musée des Arts décoratifs. Vorig jaar werd hij de eerste artistiek directeur haute joaillerie van Louis Vuitton.

Wat houdt uw rol juist in ?

Lorenz Bäumer : Louis Vuitton miste een duidelijke stijlkoers en een unieke collectie die de status van het merk symboliseert. Het is mijn taak om een nieuwe juwelentaal te ontwikkelen, geïnspireerd op het DNA van het merk. Dat wil zeggen met zin voor perfectie en respect voor het traditionele vakmanschap.

U genoot geen artistieke opleiding maar behaalde een ingenieursdiploma.

Ik ben nog steeds een ingenieur. Want is een ingenieur niet iemand die een tekening maakt van een object, of dat nu om een brug of een juweel gaat ? Heel wat vaardigheden zijn dezelfde, enkel het creatieve aspect is belangrijker in de juwelensector. Hoewel ook een brug uiteindelijk een mooi object moet zijn.

Hoe bent u dan in de juwelensector verzeild ?

Dat heeft veel te maken met de symboliek ervan. Juwelen worden geassocieerd met de gelukkigste momenten in een leven : een verjaardag, een verloving of het geschenk van een dierbare. Juwelen zijn ‘geladen’ voorwerpen waarover je enkel in superlatieven kan spreken. De emotionele en materiële waarde ervan is onnavolgbaar.

Als kind reisde u de wereld rond. Heeft dat uw werk beïnvloed ?

De wereld vandaag is er een van mengelingen. In de keuken combineren we ingrediënten uit China met die uit Amerika voor hetzelfde gerecht. In de kunst is dat ook zo. Ik heb veel gereisd en daar zie je ongetwijfeld verwijzingen naar in mijn werk, al zijn dat zelden letterlijke weergaves. Het reizen heeft vooral mijn nieuwsgierigheid aangewakkerd.

Hebt u nog andere belangrijke inspiratiebronnen ?

In mijn eigen collectie laat ik me inspireren door het universum van drie mannen : de dichter, de tuinman en de architect. Soms vertaal ik die referenties letterlijk door, bijvoorbeeld, een juweel te graveren met woorden die me inspireerden, zoals de sonnetten van Shakespeare of het werk van de dichter Apollinaire. Voor Louis Vuitton houd ik meer rekening met hun universum.

Is uw werk voor Louis Vuitton erg verschillend van uw eigen collectie ?

Ik vind van wel. Het creatieproces is in ieder geval toch erg verschillend. Voor Louis Vuitton telt de mening van verschillende mensen, hier telt enkel de mijne. Ik vergelijk het wel eens met twee huwelijken, al is die vergelijking niet helemaal correct omdat dat ook een vorm van ontrouw suggereert. Men vraagt me hoe ik mijn tijd tussen beide merken verdeel maar dat kan ik onmogelijk in exacte cijfers uitdrukken. Ik ben verbonden met beide huizen. Het ene verrijkt bovendien het andere.

Stemt u uw ontwerpen af op het materiaal dat voorhanden is ?

Het is het ene of het andere. Ofwel besluit ik, bijvoorbeeld, iets met leder te doen. Ofwel ga ik achteraf op zoek naar materialen. Maar eigenlijk hecht ik niet zoveel belang aan het materiaal. Dat is er slechts om ideeën te realiseren.

Waar vindt u steeds opnieuw de inspiratie ?

Mijn baan wordt gecontroleerd door twee mythes. Die van de feniks, een uitzonderlijk mooie vogel die tot as wordt herleid en telkens herrijst. En die van Sisyphus, veroordeeld door de goden tot het eindeloos uitvoeren van dezelfde handeling zonder zijn doel te bereiken. Hetzelfde geldt voor kunstenaars : elke avond moeten we ophouden te bestaan zodat we ’s ochtends opnieuw kunnen creëren, zonder in herhaling te vallen.

Vindt u het moeilijk afscheid te nemen van uw juwelen ?

Helemaal niet. Eens een creatie af is, is het alsof ik die nooit heb gemaakt. Ze vertrekt en leeft haar eigen leven. Daar is ze ook voor gemaakt. Een juweel moet gedragen worden. Zijn schoonheid wordt maar bepaald door de persoon die het draagt.

Hoe houdt u beide voeten op de grond ?

Een kunstenaar heeft één voet op de grond en zijn hoofd in de wolken.

–

Info : www.louisvuitton.com/hautejoaillerie

DOOR ELLEN DE WOLF – PORTRETTEN CHARLIE DE KEERSMAECKER

“DE WAARDE VAN EEN JUWEEL WORDT BEPAALD DOOR WAT HET VOOR IEMAND BETEKENT.”

“EEN KUNSTENAAR HEEFT ÉÉN VOET OP DE GROND EN ZIJN HOOFD IN DE WOLKEN.”