JUWELEN klassiek of artistiek

02-12-1997, 23:00 Bijgewerkt op: 08-12-2020, 07:27

Tussen de superklassieke zegelring en de hyperstrakke stalen hanger ligt een uitgebreid gamma sieraden : van sober tot overladen, van eentonig tot kleurrijk.

Hilde Verbiest

Een klassiek juweel. Denk je dan ook meteen aan die zegelring die je kreeg toen je twaalf was ? Of krijg je visioenen van zware gouden schakels, parelsnoeren en broches versierd met diamanten en robijnen ? Hoe dan ook : klassiek is een rekbaar begrip. Zowel de vorm als de materialen bepalen het klassiek-gehalte van een sieraad. Je hebt de evergreens, die ondanks hun traditionele vorm en even traditionele materialen nog steeds uitstraling hebben. Een halssnoer met vier rijen natuurparels, bijvoorbeeld. Maar er zijn natuurlijk de varianten : de vorm klassiek, het materiaal apart, zoals het collier van vier rijen geregen parels groen aventurien van Isabelle S. Anderzijds kan een traditioneel materiaal in een meer hedendaagse vorm worden gegoten : strakker en soberder, maar zonder het extravagante en vernieuwende van het artistieke sieraad. Hoe dan ook : materialen en vormen kunnen niet meer uitgevonden worden, zo luidt het. En voor de inspiratie duikt men in het verleden : de wereld van tradities en bijna vergeten technieken wordt herontdekt. Of er dan helemaal geen sprake is van trends ? Toch wel, al kan je beter spreken van verschuivingen. Kleur is in opmars : geel goud en edelstenen kunnen weer. De belangrijkste wijziging situeert zich echter op het persoonlijke vlak : de manier waarop mensen juwelen kiezen en dragen, de betekenis die ze eraan geven. Emoties spelen daarin een grote rol, en precies daarop willen de grote huizen en ontwerpers inspelen.

Chanel houdt het helemaal bij de traditie van het eigen huis. ?Voor de opening van de nieuwe juwelenboetiek aan de place Vendôme in Parijs werd een aparte collectie ontworpen?, zegt Valérie Duport, pr-verantwoordelijkeJoaillerie, terwijl ze de drie belangrijkste accenten in de verf zet. ?De parel, de diamant gecombineerd met wit goud, grote volumes en kleur. De inspiratie komt eigenlijk van Mademoiselle Chanel zelf : de parel was een van haar persoonlijke favorieten, vaak ook gecombineerd met diamanten.? Een van de blikvangers is de Collier Volute in wit goud en bezet met peervormige diamanten en parels. Dezelfde combinatie vind je terug in de Bonbon-ring : een grote ronde parel bovenop, diamantjes opzij. Kleur is het opvallendst in het ringenduo Nuit en Jour : de ene met blauwe saffieren, de andere met gele. Nieuw is relatief : bij Chanel opteert men voor re-issues van oude ontwerpen, naast creaties die in diezelfde geest werden ontworpen.

De broers Sergio en Carlo GiulioAntonini laten zich inspireren door oude culturen, wat alleen al blijkt uit de namen van hun creaties. ?Tebe? omvat een serie grillige ringen van platinum, roze goud en pavé-diamanten. ?Agra?, een collectie sieraden van platina en goud, is een hulde aan de koninklijke stad van de Mogul in India.

Cartier blijft Cartier : ?La Création? is de ambitieuze benaming van de collectie die kadert in het 150-jarig bestaan van het huis. Een omkeerbare schakelarmband van rondjes in geel en grijs goud, met daartussenin briljantjes, symboliseert de planeten en de sterren. Een gevlochten maliënkolderachtige armband staat voor de wereld in haar oertoestand. Alleen wie het weet, ziet het verband.

Het romantische oerbeeld bij uitstek is het hart. Wie droeg nooit een symbolisch hart bij zich, om de liefde en de geliefde letterlijk op het hart te dragen ? Hoewel verworden tot een cliché, is dit niet kapot te krijgen. Piaget brengt een serie hart-juwelen, net als Chaumet, dat er nog een emotionele schep bovenop doet : een ?gebonden? hartje symboliseert de unieke band tussen mensen. Chaumet speelt trouwens nog meer met emoties : vreugde moet spreken uit de Gioia-ringen in geel goud en een steen van iolite, diopsiet, roze toermalijn of citrien.

Nog meer romantiek bij Pomellato : een geel- of roodkristallen hartje gevat in mat of glanzend geel goud, en hartvormige oorringen van aquamarijn, granaat of citrien. Pomellato geeft de stenen alle aandacht : origineel geslepen en in een eenvoudige zetting is de steen de hele ring.

Romantiek staat ook hoog in het vaandel van Swarovski, al lijkt het erop dat men hier eerder de kaart van de nostalgie trekt. Glamour, grandeur en thema’s die zo uit het fotoalbum van je jeugd komen : olifanten, libelles, bloemen…, alles bezet met steentjes van geslepen kristal.

Het kan mooi zijn, maar mij geeft het al snel een gevoel van overdaad. Trop lijkt ook hier te veel. Een gouden ring met een grote kleurrijke steen, die omringd wordt door diamanten (uit de collectie Alex Fryns, bijvoorbeeld) heeft iets kitscherigs. De collectie Le Chic (ook bij Fryns) daarentegen appeleert precies aan een tegenovergestelde tendens : eenvoudige, bijna strakgelijnde juwelen van eerlijke materialen (geel en wit goud) en gecombineerd met een enkele steen. Net als de Luna-serie van Slaets, waarin vooral contrasten de uitstraling bepalen : geel goud tegenover grijs platina, matte edelmetalen tegenover schitterende briljanten. Ook de collectie Lion of Flanders van Paul De Maere is in die lijn te situeren : geelgouden hangers, colliers, ringen en broches met enkele accenten van diamanten, saffieren en robijnen. Asymmetrische lijnen en een leeuwtje dat elk juweel tekent, kenmerken de collectie.

?Voor wie iets anders zoekt dan de typische klassieke juwelen, is het aanbod eerder mager?, benadrukt juwelier-ontwerper Jack Terweduwe. Lees voor anders : wat enerzijds binnen de traditionele grenzen blijft, maar anderzijds qua vorm en materiaal iets aparts heeft. Terweduwe zelf zoekt in zijn ontwerpen naar sobere composities : ?Ik gebruik geel goud, want zo wordt het gevonden. En waarom zou je het per se wit willen maken ? Bovendien krijgt het als je het zandstraalt een prachtige matte glans. Daardoor alleen al krijg je verschillende kleurschakeringen in hetzelfde materiaal.? Uitgepuurde lijnen, maar ook verrassende combinaties met leer en rubber : ?Dergelijke materialen geven een juweel een jongere en sportievere uitstraling?, aldus Terweduwe. Bijzondere combinaties vind je ook bij een ontwerper als Jean Dinh Van : een ronde, gouden hanger aan een doodgewone koord, het lijkt bijna al te simpel. Strakke lijnen bepalen de vorm van zijn ringen, oorbellen en hangers ; al dan niet geaccentueerd met een enkele diamant of edelsteen.

De keuze van de materialen bepaalt de toegankelijkheid. Zilver is zo’n materiaal : even klassiek als goud is het niet alleen betaalbaarder, het heeft tegelijk iets discreets. Zowel Christa Reniers als Josiane Douchamps werken haast uitsluitend met dit grijze edelmetaal. Organische vormen en minerale texturen bepalen de stijl van de eerste, terwijl de tweede speelt met zilverdraad en dit combineert met vaak kleurrijke stenen.

Voor Nico Taeymans zijn juwelen geen kunst : ?Wij maken stukken die iets toevoegen aan de outfit van mensen. De persoonlijkheid van de drager wordt steeds belangrijker?, merkt hij op. ?Zoals mensen bewuster gaan leven, zoeken ze ook bewuster naar kleding én naar juwelen. Mensen zoeken wat hen past.? Taeymans werkt met volumes en bewegingen in het materiaal. Zijn ontwerpen zijn iets ?harder, ruwer en directer? dan die van zijn vrouwelijke collega-ontwerpers, zegt hij zelf. Robuuster is misschien een betere omschrijving : de ronde broche en oorbellen, geïnspireerd op bloemen, hebben beslist niets nuffigs of truttigs.

Phenix is een buitenbeentje in dit rijtje : na een serie uurwerken en juwelen in titanium, brengt dit Belgisch bedrijf nu een collectie stalen juwelen die nog geen naam heeft op de markt : superstrak gecombineerd met een aluminium snoer en al dan niet bezet met een diamant. ?Staal is niet nieuw als materiaal voor juwelen?, beweert Marc Enckels, terwijl hij ervoor pleit om af te stappen van goud en zilver als blikvangend materiaal en de vorm van het juweel op de voorgrond te plaatsen. ?Wie kiest voor goud en diamanten heeft een andere bedoeling dan wie opteert voor onze juwelen?, zegt hij. ?Hier gaat het erom je persoonlijkheid te benadrukken. Ik zie mezelf zo en dat wil ik uitdrukken met het dragen van een juweel. De laatste jaren lag de nadruk trouwens op soberheid, terwijl je nu stilaan het zal nog wel even duren voor het helemaal doorbreekt een zekere speelsheid ziet terugkomen en tegelijk ook kleur.?

Info over de verkoopadressen, zie pagina 197.

CHANEL

ANTONINI

CARTIER

ISABELLE S.

PIAGET

CHAUMET

POMELLATO

SWAROVSKI

ALEX FRYNS

SLAETS

PAUL DE MAERE