Het was een prominente zeventiger die in ons land de discussie aanzwengelde. Wat wilden die jongeren nu eigenlijk ? “Straks betogen ze nog tegen de regen”, was de kop boven een interview met Louis Tobback dat eind mei in Het Laatste Nieuws verscheen. In een eerdere column had Tobback zich geërgerd aan de vrijblijvendheid van het jongerenprotest dat toen in Spanje en ook bij ons vooraan in het nieuws zat. “Zeg me waar je voor staat en engageer je eens echt”, was samengevat de boodschap.

Pieter Marechal van Jong CD&V diende in een andere column Tobback van antwoord. En ja, Marechal kon zeggen waar hij voor stond : hij wilde een leven kunnen uitbouwen ondanks de gigantische socialezekerheidsfactuur die jongeren zullen moeten betalen. En ja hij had een concreet voorstel : langer werken en brugpensioenen afschaffen. Er kwam ook nog een debat in Leuven van, en voor we het wisten werd het bestofte woord ‘generatieconflict’ een van de woorden van 2011.

Maanden later kreeg Marechal trouwens meer dan waarop hij gehoopt had : mijn burgervader maakte vorige week bekend dat hij opnieuw kandidaat zal zijn om burgemeester van Leuven te worden. Langer werken dus. Maar dit terzijde.

Ondertussen riep Time ‘The Protester’ uit tot ‘Person of the Year’. 2011 zal immers niet de geschiedenis ingaan als een gezellig jaar waar alles bij het oude bleef. Wel als het jaar waarin de zelfdoding van een Tunesische straatventer de Arabische lente in gang zette. En zoals Time schrijft : het jaar waarin een nieuwe generatie opstond en protesteerde.

Ook bij ons zijn er crisissen te bezweren en de inzet is niet gering : het behoud van onze welvaart. Wat moet je met al de onheilspellende nieuwsberichten en hoe kijken jongeren ertegenaan ? En hoe geëngageerd zijn ze ?

Op deze vragen zoeken we in het laatste nummer van het jaar – traditioneel een themanummer – een antwoord. “Jong & Strijdbaar” is de vlag die de lading dekt. We hebben hiervoor een beroep gedaan op onze jongere medewerkers – de grijze wijzen van de redactie kanaliseerden dat jonge geweld en neen, er kwamen geen generatieconflicten aan te pas.

“Waait hier de wind van mei ’68 ?” (pagina 16) is een stevige opener van Geert Zagers. Hij bekijkt het engagement van vandaag en vergelijkt het met mei ’68, nog altijd een ijkpunt als het gaat over jongerenprotest. Onderweg geeft hij ook Louis Tobback een antwoord : jongeren engageren zich vandaag voor een helder en concreet doel, niet voor een eindeloos complex of ideologisch groot verhaal.

Over grote idealen en emancipatiebewegingen wil Wim Denolf het net wel hebben (“Idealen 2.0, pagina 32). Na een zoveelste incident van geweld tegen homo’s, vroeg hij zich af of we misschien ingeslapen waren. Dachten we dat we er al waren ? En waarom willen zoveel jonge vrouwen zichzelf geen feministe noemen ? Veel vragen, evenveel antwoorden en goede perspectieven. “Er is niet minder maatschappelijk engagement in de westerse wereld dan vroeger”, vindt communicatieadviseur en trendwatcher Fons Van Dyck. “Alleen manifesteert solidariteit zich nu anders en moeten emancipatiebewegingen daartoe nieuwe actiemodellen ontwikkelen.”

Katrien Steyaert ging met tieners praten. Hoe kijkt dat deel van generatie Y naar de wereld ? En zijn ze er überhaupt mee begaan ? “De deugd van tegenwoordig” (p. 23) is het antwoord in acht portretten.

Met dit nummer wuift Knack Weekend het jaar uit. Volgende week verschijnen we niet, naar jaarlijkse traditie is er dan de Knack Jaaroverzicht 2011 in beeld. Het laatste nummer van het jaar is voor mij ook echt het laatste. Na twintig boeiende jaren bij dit blad, ga ik vanaf januari bij Flanders District of Creativity werken. Maar de redactie is helemaal klaar voor 2012, waarin alweer verscheidene themanummers gepland staan en acht Black Issues. Onze beste wensen voor 2012.

Trui Moerkerke

Zoals Time schrijft : het jaar waarin een nieuwe generatie opstond en protesteerde.

trui.moerkerke@knack.be