Wat Blue Note deed voor de jaren vijftig, dat deed Impulse ! voor de jaren zestig : een label creëren met een eigen gezicht, sterk genoeg om decennia te overleven, ook al kwam er jarenlang geen album uit.

Toch is er een verschil. Het label van Francis Wolff en Alfred Lion zocht en vond niet alleen een grafische huisstijl, maar ook een muzikale formule. Die was wel niet zo eenzijdig als de geschiedenis het achteraf voorstelt Blue Note deinsde er tenslotte niet voor terug om de avant-garde van Cecil Taylor op te nemen èn vettige hammondorgels maar toch lag het accent op een herkenbare mix van hardbop enbluesinvloeden. Ook Impulse ! viel op door de gesofisticeerde packaging zware kartonnen klaphoezen met een dikke oranje/zwarte rug, het al even zwart/oranje etiket met stroboscoopeffect, stevige no-nonsens hoesfoto’s en het uitroepteken achter de merknaam. Dat stond voor de opwinding van de nieuwe jazz die Impulse ! als eerste grote label rijkelijk documenteerde : Archie Shepp, Marion Brown, Albert Ayler, en natuurlijk John Coltrane. Vernieuwing werd weliswaar het handelsmerk van het label, maar producer Bob Thiele omkaderde het met gerijpte hardbop en traditionele jazz van hoog niveau : Duke Ellington, Coleman Hawkins, Milt Jackson, Yusef Lateef, Lionel Hampton, ja, zelfs John Lee Hooker en Ray Charles, allemaal werden ze door Impulse ! naar de studio’s van Rudy Van Gelder gehaald. Zoals Blue Note in de jaren tachtig, zo komt nu ook Impulse ! terug na jaren stilte. Met nieuwe opnamen en, vooral, met heruitgaven van elpees van toen.

Een eerste reeks van goed een dozijn titels werd in deze rubriek al gesignaleerd. Samen met een nieuwe serie werd ze, net voor de vakantie, opnieuw gelanceerd. De cd’s zitten prachtig verpakt in een klaphoes zonder het vervelende plastic doosje, een geslaagde variant op het oorspronkelijke design. De 20 bit map remastering krijgt een troste vermelding. Het klankbeeld is inderdaad heel zuiver, maar verbeeld ik mij dat iets van de huiskamerwarmte van de originele vinylalbums verdween ?

Mijn favoriete album bij de nieuwe reeks is ?Out in the Afternoon?, een minder bekende kwartetopname van drummer Roy Haynes met pianist Tommy Flanagan, de geniale bassist Henry Grimes en Roland Kirk in een glansrol op de gebruikelijke batterij saxen en aanverwante curiosa. Tijdloze moderne jazz waarop niet het gewicht van de geschiedenis rust en waar het speelplezier zo van afstraalt.

Wie aangenaam verrast werd door het album ?John Coltrane & Johnny Hartman? wil vast Hartmans eigen ?I Just Dropped By To Say Hello? niet missen, een verzameling ballads en luie songs. Zo schijnt de obscure zanger postuum toch nog de erkenning te krijgen die hem zijn ongelukkige leven lang ontsnapte. De man laat zich hier weer kennen als een begenadigd crooner in de Billy Eckstine-traditie : bronzen stemgeluid, mooi beheerst vibrato, perfecte timing en de voordracht van een rasverteller. Ook jazzmuzikanten bezwijken voor echte kitsch. Dat zij, net als Coltraine, respect hadden voor Hartman, blijkt uit het lijstje sterbegeleiders : Illinois Jacquet blaast zwoele lucht door zijn tenorsax ; verder Kenny Burrell, Hank Jones, Milt Hinton.

Behalve reissues van destijds minder opgemerkt materiaal, brengt Impulse ! natuurlijk vooral de klassiekers opnieuw op cd. ?Statements? van Milt Jackson. ?The Artistry of…? van Freddie Hubbart, ?The Blues & The Abstract Truth? van Oliver Nelson, ?Out of the Cool? van Gil Evens. Een hoofdstuk apart vormen de twee ambitieuze orkestopnamen van bassist en componist Charles Mingus, ?Black Saint & The Sinner Lady? en ?MingusMingusMingus?. Heftige gepassioneerde muziek, solist en orkest aanhoudend in wankel evenwicht, en Mingus die je bijna in de studio voelt rondrennen om de zaak onder controle te houden. Het levende bewijs ook dat ondanks alle postume tributes en spookorkesten, een uitvoering van een Mingus-stuk Mingus nodig heeft.

En hoe zit het met de avant-garde die toen zoveel ophef maakte ? Voorlopig houdt Impulse ! het sober. Een hele reeks Coltrane, dat wel, en een eenzame Archie Shepp. Maar op Ayler, Marion Brown, Roswell Rudd, Sam Rivers en de anderen wordt het wellicht nog even wachten tot de naam Impulse ! dezelfde legendarische faam heeft opgebouwd als Blue Note. Dat moet lukken, want het label met het uitroepteken bracht zonder meer een aantal van de invloedrijkste en markantste albums van zijn tijd uit.

Charles Mingus ?MingusMingusMingus? ; Charles Mingus ?Black Saint & The Sinner Lady? ; Roy Haynes ?Out in the Afternoon? ; Milt Jackson ?Statements? ; Oliver Nelson ?Blues & The Abstract Truth? ; Gil Evans ?Out Of The Cool? ; Johnny Hartman ?I Just Dropped By To Say Hello? ; Freddie Hubbard ?The Artistry Of…? (De Impulse ! reissue-catalogus telt een twintigtal titels en wordt in België verdeeld door MCA).

ROB LEURENTOP

Jack McDuff, een van de oorspronkelijke monsters van het spectaculaire Hammond B-3-orgel, is voor het eerst in ons land met zijn kwartet : op 17 september in CC Luchtbal, Antwerpen (kaarten via Fnac). Recente opnamen bij Concord/Baltic, heruitgaven bij Prestige/Zyx (?Screamin’ ?).