EEN DIKKE PINGUIN

1514 bladzijden is de nieuwe Pinguin Guide to Jazz on cd, lp and cassette dik, inclusief register. De vorige kreeg een slappe, snel versleten kaft, deze zit stevig ingebonden. De auteurs, Richard Cook (“… began collecting records at an irresponsable early age”) en de Schot Brian Morton (“… read English at university, but still speaks with a slight accent”), winnen al meteen onze sympatie door erg on-Engels niet over de speelduur van cd’s te zeuren. “In our experience, most cd’s are too long, not too short, ” schrijven ze in het voorwoord en gelijk hebben ze. Nog meer lof verdienen ze door alle goedkope, bij elkaar gestolen cd’s die vanuit dubieuze landen de markt overspoelen, onverbiddelijk uit hun boek te bannen.

Cook en Morton willen niet alleen een zo volledig mogelijk overzicht bieden van wat er momenteel aan beschaafds in de winkel ligt, zij wensen de lezer en platenkoper ook een idee te geven van het niveau van een mogelijk begeerde cd (lp’s en cassettes komen er nauwelijks in voor). Dat gebeurt door het toekennen van de traditionele sterren, van één enkele (“an absolute disgrace, whoever’s fault it is”) tot vier voor het album dat in geen enkele verzameling mag ontbreken. Een wat kinderachtig systeem, ook op deze bladzijde toegepast, maar het maakt wel meteen duidelijk hoe goed de auteurs iets vinden. Waarom zij dat vinden, dat leggen Cook en Morton vervolgens netjes uit in de zakelijke, maar zeer leesbare kommentaar bij elke plaat. Zij springen aangenaam zuinig met de vier sterren om en voegen er slechts heel nu en dan een kroontje aan toe, het summum. Soms voor de hand liggend (Armstrong), soms helemaal niet (Blame it on my youth van trompettist Art Farmer, obskure New Orleans opnamen van de kornetblazer Oscar “Papa” Celestin). Het betreft dan verrassende, vaak de nieuwsgierigheid opwekkende keuzes die deze gids een persoonlijke toets geven.

Cook en Morton schrijven natuurlijk voor de Engelse markt die nu eenmaal wat anders in elkaar zit. Niet alles wat de gids meldt, wordt daarom in de Belgische handel aangeboden. En niet alles wat hier wordt aangeboden, staat in de gids. Maar over meer dan een fraktie van het totale aanbod gaat dit niet, dus daar hoeft u het niet voor te laten. Storender vind ik een aantal slordigheden die al bladerend aan het licht kwamen : de Antwerpenaar Fred Van Hove blijkt plotseling een Nederlandse pianist, het album The new Tristano werd opgenomen met gebruik van ‘multitracking’ terwijl de hoes uitdrukkelijk het tegendeel meldt. Zo krijgt de kniesoor ook nog waar voor zijn geld want, geef toe, wat verschaft meer genot dan het ontdekken van foutjes in zo’n machtig boekwerk ? Het verhindert niet dat de Pinguin guide to jazz betrouwbare raad verschaft wanneer u naar de winkel stapt. Bovendien leest het boek, mirakel voor zo’n dikke gids, erg vlot.

Richard Cook & Brian Morton, The Pinguin guide to jazz on cd, lp and cassette (Pinguin Books, hardcover, 1514 blz. register incl). Ongeveer 1600 frank. Verkrijgbaar bij onder andere WH Smith in Brussel.

EERBETOON

Voor “Chromatic history” van Octurn, in deze kolommen gesignaleerd als één van de albums van het voorbije jaar, schreef baritonsaxofonist Bo Van der Werf een mooi arrangement van Johnny Mercers “Dearly beloved”. Toen de cd verscheen, kwam Van der Werf op de radio en praatte er over zijn favoriete baritonspelers. “Alle respekt voor Harry Carney of Gerry Mulligan, ” zei hij, “maar de man die de grootste indruk op mij maakte, is Pepper Adams. ” Nu reizen Van der Werf en zijn Amerikaanse kollega Gary Smulyan het land af met een hommage aan hun grote voorbeeld. Smulyan, bekend van bij de Woody Herman en Mel Lewis big bands, is hiermee niet aan zijn proefstuk toe. Al in 1991 nam hij onder de titel “Hommage” acht stukken van Pepper Adams op. Hij trof daarbij de juiste toon, gevoelig en toch niet sentimenteel, helemaal zoals Adams zelf. (Die zin voor nuance mis ik toch op “Saxophone Mosaic”, Smulyans laatste en een wat nerveus hoogstandje voor zes saxofonisten en een ritmesektie.)

Pepper Adams (1930-1986) kwam uit Detroit en werd door muzikanten the knife genoemd vanwege zijn messcherpe frazering. Met een voor de bariton ongewoon droog en strak geluid verlegde hij de aandacht van de doorgaans gezellige knorrigheid van het instrument naar wat hij speelde. Dat geluid was te horen met onder andere trompettist Donald Byrd en het Thad Jones-Mel Lewis Orchestra. Onder eigen naam nam Adams albums op voor Savoy, Riverside en, in de jaren zeventig en tachtig, Muse Records. Hij schreef ook een niet onaardig, intelligent repertoire bij elkaar van snelle, vaak latin-achtige nummers en diepgaande ballads, samen meer dan veertig stukken die wel eens meer aandacht mogen krijgen. Dat gebeurt dus nu met het Smulyan-Van der Werf Quintet, vanaf dit weekend bij u in de buurt.

Gary Smulyan-Bo Van der Werf Quintet, met Ron van Rossum, piano ; Nicolas Thijs ; Felix Simtaine, drums : op 7 en 8 januari om 17 uur te zien in L’Archiduc, Brussel, (02) 512.06.52 ; op 7 januari ook te zien in de Lokerse Jazzclub, Lokeren ; op 10 en 11 januari in Travers, Brussel, (02) 218.40.86 ; op 12 januari in de Gele Zaal, Gent, (09) 235.37.02 ; op 13 januari in De Kave, Lauwe ; op 14 januari in De Werf, Brugge, (050) 34.64.58 ; op 15 januari in Netwerk, Aalst, (053) 78.89.81.

– The lure of beauty, Hommage en Saxophone mosaic van Gary Smulyan verschenen bij Criss Cross Jazz (Dureco). Chromatic history van Octurn met Bo Van der Werf is een W.E.R.F. cd (AMG).

ROB LEURENTOP