“Emoties spelen ons Italianen altijd parten”, zegt Ferruccio Laviani. De Milanese architekt-ontwerper kleurt designtrends met een eigen visie. Souvenirs spelen in zijn interieur een belangrijke rol.

HILDE BOUCHEZ

FOTO’S : VERNE

Omdat hij meestal achter de schermen werkt, is zijn naam in onze contreien nauwelijks bekend. Dat neemt niet weg dat Ferruccio Laviani er als ontwerper een eigen visie op designtrends op na houdt. Hij startte zijn carrière in ’83 bij Studio De Lucchi. “Op dat moment was Michele De Lucchi nog zeer aktief in de toen erg populaire Memphis-groep. Samen met Ettore Sottsass had hij in ’81 aan het werkelijke begin gestaan van het ontwerperskollektief. De eerste jaren bij Studio De Lucchi heb ik dan ook overwegend aan de Memphis-ontwerpen gewerkt. Volledig eigen ontwerpen uit die tijd bestaan er niet. Maar ik heb bijvoorbeeld wel de tafel ontworpen die hier in mijn woning staat, terwijl Michele De Lucchi het motief van het bovenblad bedacht. Vier jaar geleden ben ik bij Studio De Lucchi weggegaan. Nu ontwerp ik voor eigen rekening. Op die manier kan ik beter architektuurprojekten kombineren met het ontwerpen van gebruiksvoorwerpen. “

Een van Laviani’s meest gekende ontwerpen is de staande lamp Orbital Terra voor Foscarini. Verder is hij ook de architekt achter de ontwerpen van de beursstanden en de winkelinrichtingen van Kartell.

De opbouw van zijn appartement is uiterst eenvoudig. Hoewel de woning niet erg groot is, wekken allerhande ingrepen de indruk van visueel grote en vooral open ruimten.

De architekt creëerde een woonzone en een slaapzone, die volledig van elkaar afgesloten kunnen worden, hoewel dit zelden gebeurt. Het doorlopen van eenzelfde parketvloer brengt eenheid tussen de verschillende kamers. Ook het feit dat overal dezelfde deuren gebruikt zijn, draagt bij tot die eenheid. Het kontrast tussen verschillende kleuren verscherpt het doorkijkeffekt. De gekozen kleuren : zachtgeel, roestbruin, zachtgroen en het lichtblauwe van de slaapkamer leveren een frisse kombinatie.

De dagzone wordt opgesplitst door twee parallel lopende wanden. De eerste en breedste vormt een afscheiding bij het binnenkomen, waardoor een soort hal ontstaat. De tweede, die veel smaller is en doorloopt tot de scheidingsmuur met de nachtzone, vormt een gang naar de keuken. Alleen de keuken straalt een andere sfeer uit dan de rest van de woning. Het is een funktionele ruimte die weinig gezelligheid biedt en als volledig aparte entiteit wordt beschouwd.

Voor de bruine scheidingswand zette Laviani nonchalant één van zijn schilderijen, een 19de-eeuwse lijst en een oude stoel die zijn zitting in de loop van de tijd verloor. Tegen de muur van de hal assembleerde hij een oud verkeersbord met de First stoel van De Lucchi. “Het integreren van oude meubels maakt een woning levendiger. Alles lijkt minder serieus, de designspullen die hier staan worden erdoor gerelativeerd. Over honderd jaar kunnen ze er een stuk slechter uitzien dan deze oude stoel. Mijn huis is geen showroom voor design, het is een plaats waar ik woon en waar ik allerhande spullen met een voor mij emotionele waarde aan elkaar rijg. Zo is het verkeersbord naast de deur een herinnering aan mijn studententijd, de oude staande lamp is een nostalgische verwijzing naar mijn jeugd in het huis van mijn ouders. Qua ontwerp heeft die lamp geen enkele betekenis, maar ik kan er toch geen afstand van doen. Dit is wellicht typisch Italiaans. Wij zijn een gepassioneerd volk, wij werken niet zuiver rationeel, emoties spelen ons altijd parten, ” vertelt Laviani.

Aan de buitenmuur waar de ramen zitten, bouwde Laviano een lang boekenrek waar hij tussen de boeken eigen ontwerpen, souvenirs, Memphis-ontwerpen en curiosa, vergaard op rommelmarkten, heeft staan. Een gesigneerde originele tekening van Sottsass staat verscholen achter oude Italiaanse tegels, een olie- en azijnset en half afgebrande kaarsen. De nonchalance van het moment, die typerend is voor de woning van Laviani.

De woonzone is verder opgesplitst in een zit- en eethoek. De zithoek is gemeubeld met een zetel, een prototype voor Morozo, de Thinking man’s chair van Jasper Morrison en een console van Angelo Micheli voor Cappellini. Verder is er een oude telefoon, de oude lamp van zijn ouders en een vijftal schilderijen die achter de sofa gestapeld staan. Aan de muren hangt niets. “Ik kan niet beslissen welk werk ik waar wil hangen. Bovendien heb ik die werken in de eerste plaats voor mezelf gemaakt. Ik heb niet echt de behoefte ze aan anderen te laten zien. Maar door mijn kleine behuizing moeten ze ergens geplaatst worden, vandaar achter de sofa. Een atelier heb ik niet, schilderen gebeurt hier op de vloer, reden te meer om niet veel meubels te hebben, ” aldus de ontwerper.

In de zithoek staat een door Laviani ontworpen tafel, vier stoelen van Rodolfo Dordoni en de Palace chair van George J. Sowden. Achter de tafel bevindt zich de deur die doorgang biedt naar de nachtzone. Vanuit de woonkamer heb je zicht op de lichtblauwe slaapkamer die van hieruit erg sober gedekoreerd lijkt. De op elkaar inspelende kleuren van de verschillende kamers en het feit dat vanuit de woonkamer het bed in de slaapkamer kan gezien worden, aksentueert de ruimtelijkheid van dit relatief kleine appartement en benadrukt de drang naar openheid van de architekt : “Vanuit de ramen heb je nergens een interessant zicht. Alleen grauwe appartementsgebouwen. Daarom heb ik met verschillende kleuren gewerkt binnen de woning, ze moeten het gemis aan fraaie vergezichten kompenseren. De kleurkontrasten van de verschillende kamers geven een doorkijkeffekt zonder dat daarvoor architekturale ingrepen moesten gebeuren. Ik heb de veranderingen in deze woning tot het minimum willen beperken. Alleen in de woonruimte werden bestaande muren weggehaald en nieuwe op andere plaatsen gebouwd. “

De nachtzone is opgedeeld in een kleine badkamer, een dressing en een ruime slaapkamer. De drie worden verbonden door een smalle gang. De badkamer werd sober aangekleed, blikvanger is het rode-kruiskastje uitgebracht door Cappellini. In de dressingroom staat een empire-secretaire waarin jeugdsouvenirs bewaard worden. De kamerknecht is van Kris Ruhs, ontworpen voor modekoning Romeo Gigli. De kasten werden door Emme Mobile uitgebracht. Zowel de dressingroom, de badkamer als de gang werden in een frisse groene tint gestoken. In de zachtblauwe slaapkamer staat naast het bed en de kast, door Laviani ontworpen voor Emme Mobile, één van de Kartell bijzettafeltjes waarin de televisie en de stereoinstallatie gemonteerd werden. De blankhouten kast en het bed zijn het laatste ontwerp van Laviani. “Als ontwerper moet je meeëvolueren met de stijlkenmerken van het moment. Het koncept van het bed speelt duidelijk in op de tendens van het minimale. Toch denk ik dat dit modegegeven een kort leven beschoren is. Allereerst is het niet weggelegd voor Italianen, wij houden te veel van het fantastische, het levende. Het is duidelijk dat het minimale uit alle windstreken komt met uitzondering van Italië. Mijn ontwerp voor het bed en de kast zijn er een Italiaans antwoord op. Het is een tendens die zijn sukses te danken heeft aan meubelgiganten als Ikea. De aloude designfabrikanten proberen hier een tegenaanval te doen door minimale produkten op de markt te brengen die qua produktiekost lager liggen, maar een ontwerp moet niet per se minimaal zijn om goedkoop te zijn, ” besluit Ferruccio Laviani.

Wat er ook van moge zijn, vast staat dat Laviani weet in te spelen op de tendensen van het moment en een enorme variëteit aan ontwerpen op zijn aktief heeft. Ontwerpen die niet getuigen van één uitgesproken stijl, maar uitdrukkingen zijn van de veranderende design-grillen.

De woonzone is opgesplitst in een zit- en een eethoek. De doorlopende parketvloer schept eenheid, terwijl het kleurenspel het doorkijkeffekt versterkt.

Boven : blikvanger in de sobere badkamer is het rode-kruiskastje van Cappellini. Onder : een gesigneerde tekening van Sottsass staat nonchalant achter oude Italiaanse tegels, een olie- en azijnset en half opgebrande kaarsen.

In de dressingroom staat een empire- secretaire waarin Laviani zijn jeugdsouvenirs bewaart.

De blankhouten kast in de slaapkamer is een van Laviani’s laatste ontwerpen. Tv en stereo-installatie zijn gemonteerdop een bijzettafel van Kartell.