Terwijl Maison Martin Margiela onder leiding van John Galliano grondig wordt vertimmerd, maken de voormalige medewerkers van de Belgische ontwerper elders carrière.

Martin Margiela bracht nagenoeg zijn hele carrière door in de schaduw. De belangrijkste ontwerper van zijn generatie gaf nooit interviews, poseerde nooit voor foto’s, kwam nooit zwaaien na zijn shows. Het gevolg was dat bijna niemand wist hoe de Limburger eruitzag. Zijn kleren spraken voor hem. En dat volstond. Meer nog : de onzichtbaarheid van Margiela droeg bij tot de mythevorming rond zijn merk (de keizer uit het sprookje in zijn onzichtbare mantel droeg MMM).

Margiela was de eerste voorname Belg in de Parijse mode sinds Jules-François Crahay, couturier bij Nina Ricci in de jaren vijftig (Crahay werkte later ook voor Lanvin, en had in de jaren tachtig een eigen lijn in Japan). Hij brak haast onmiddellijk door, in het spoor van Comme des Garçons en Yohji Yamamoto, de Japanse rebellen die de Parijse mode enkele jaren eerder flink door elkaar hadden geschud. Samen gooiden Japanners en Belgen de hegemonie van het Franse mode-establishment overhoop.

Margiela, opgericht in 1989, werd het archetypische avant-gardelabel : shows in afgedankte metrostations, couture met tweedehandskleren, de esthetiek en ethos van punk geherinterpreteerd voor modeliefhebbers. Margiela was een rebel en een outsider die tegelijk bijna alle regels van de mode-industrie respecteerde. Te vergelijken met de Sex Pistols of Nirvana, cultgroepen die alleen maar wereldberoemd konden worden met de commerciële artillerie van grote platenmaatschappijen.

Tot 2002 bleef Margiela onafhankelijk, toen werd het merk overgenomen door Only The Brave, de Italiaanse modegroep van Renzo Rosso. Maison Margiela werd er stalgenoot van onder andere Diesel, DSquared, Viktor & Rolf en Marni. Na de deal bleef Margiela nog bijna tien jaar op post. Zijn laatste officiële wapenfeit : een als retrospectief vermomde afscheidsshow in het voormalige stadsmortuarium van Parijs, zes jaar geleden. “Martin is er al een lange tijd niet meer”, orakelde Renzo Rosso destijds in een interview. “Hij is er, maar hij is er niet.” Twee maanden later nam Margiela definitief afscheid van zijn merk. De collecties van Maison Martin Margiela werden vervolgens vijf jaar ontworpen door een intern team.

Verscheidene prominente designers hebben hun sporen verdiend bij Martin Margiela. Zoals Sébastien Meunier, artistiek directeur van Ann Demeulemeester, Demna Gvasalia van Vêtements, en Nadège Vanhee-Cybulski, hoofd van de damescollecties van Hermès, die dit seizoen haar debuut maakt (zie verder). Maar ook Paul Helbers, de Nederlandse ontwerper die vijf jaar lang de mannencollecties van Louis Vuitton tekende. “Voor mij was Margiela een goede school”, zei Helbers onlangs in het Amerikaanse vakblad Women’s Wear Daily. “Erg strikt, met een serieuze aanpak. Bij sommige merken moet je heel veel ontwerpen en wordt er dan achteraf een selectie gemaakt. Bij Margiela was dat nooit het geval. Je moest er goed nadenken voor je begon te tekenen. Research en creativiteit, een gezonde dosis realisme : dat is een goede springplank voor een jonge ontwerper.” (Helbers is intussen creatief directeur van Callens, het in Milaan gevestigde merk van de Belgische Claire-Anne Stroll Callens).

Maison Margiela, zoals het merk sinds vorig jaar heet (zonder Martin) is niet langer een geheimzinnig collectief, al dragen de medewerkers nog altijd witte stofjassen. Met John Galliano heeft het tegenwoordig zelfs een superster in huis. Het label is een nieuw, conventioneler hoofdstuk begonnen. Maar de geest van Margiela leeft verder in het werk van zijn alumni.

Door Jesse Brouns

Margiela was een rebel en een outsider die tegelijk bijna alle regels van de mode-industrie respecteerde