Meer dan ooit zindert New York van levenslust, en dankzij de goedkope dollar is dit een ideaal moment om de stad der steden te bezoeken. Jacqueline Goossens nodigt de Weekend Knack-lezers uit voor een tocht langs snel opkomende wijken, vergane glories en te koesteren hoekjes.

:: U kunt Jacqueline Goossens ontmoeten op vrijdag 21 mei om 8 uur in de Stadsbibliotheek van Tienen, Grote Markt 3. Graag reserveren : 016 80 56 70. E-mail : tienen@bibliotheek.be

:: Bij Van Halewyck verschenen twee boeken van J. Goossens : ‘De beste straat ter wereld’, 302 p., is aan zijn derde druk. Van ‘Mijn New York’, 293 p., ligt de tweede druk in de winkel.

U komt toe op donderdagnamiddag in Newark, de handigst gelegen van de drie New Yorkse luchthavens. Daar wacht een bus om u naar het Novotel-hotel in midtown te brengen. U reist in september. Met wat geluk kan u, zeker overdag, zomerkleren dragen. Een frisse neus halen is de beste remedie tegen een jetlag. Central Park, Rockefeller Center, Fifth Avenue, Times Square liggen allemaal op loopafstand van het hotel. Wie wil, kan om zes uur naar de lobby van het hotel komen. Ik ben daar voor een eerste kennismaking. Hebt u al vragen, vuur ze maar af. Ik zal mijn best doen. Ik geef u meteen ook een lijstje met suggesties voor restaurants, clubs en optredens allerlei. Elke dag van uw verblijf krijgt u van mij een selectie van wat er die avond (en nacht) te doen is. Er zijn meer dan 22.000 restaurants en bars, honderden theaters en clubs en meer dan 250 musea waarvan sommige ook minstens één avond per week open zijn.

Ga niet te vroeg slapen. Anders hebt u alleen maar langer last van die jetlag. Nog een goede raad. U neemt wel deel aan een groepsreis maar dat verplicht u tot niets. Ons programma is een buffet waar u zo veel of zo weinig van op uw bord schept als u wil. Een ontbijtbuffet is precies waar u uw eerste ochtend mee kunt beginnen in City Bakery. Deze cafetaria is een verzamelplaats voor kunstenaars, fotografen, architecten, reclamemensen en studenten. Ik wacht er u op om tien uur, warme chocolademelk sippend. Daar ben ik aan verslaafd, en die is hier zo sterk en calorierijk, dat het bijna een maaltijd op zich is. Van City Bakery is het maar enkele minuten wandelen naar Union Square, waar de Greenmarket volop aan de gang is. Net zoals City Bakery is dit een goede plaats om te zien dat New York veel meer te bieden heeft dan hamburgers met friet. Er zijn tientallen ‘boerenmarkten’ in New York maar die van Union Square is de grootste en bekendste. Boeren uit de omgeving verkopen er hun waren rechtstreeks aan het publiek. Het is er altijd leuk om naar de bonte verzameling klanten te kijken. De geschiedenis en gebouwen rond Union Square zijn fascinerend. Het park dateert van 1831. Het was toen het hart van een superelegante buurt. Tegen de tijd dat Andy Warhol er in de jaren zestig zijn Factory opende, was Union Square Park synoniem voor drugs en straatcriminaliteit. In 1984 vond een aantal mensen het welletjes. Het park werd gerestaureerd, met een fenomenale opwaardering van de wijk als gevolg. In de prachtige gebouwen blijft het aanbod van winkels, restaurants en hotels groeien.

Van Union Square wandelen we langs de levendige 14th Street naar twee andere ‘lelijke eendjes’ die, tegen alle verwachtingen in, dure witte zwanen zijn geworden. De jongste is het Meatpacking District. Anderhalve eeuw was hier de vleeshandel van New York geconcentreerd. De lage bakstenen koelhuizen, de kasseien en de vervallen spoorwegviaduct die boven onze hoofden kronkelt, zijn zo’n uniek stadsbeeld dat ze enkele maanden geleden in hun geheel geklasseerd werden. Dit district wordt met de dag duurder en hipper. De etalages van winkels zoals Stella McCartney en Steve McQueen weerspiegelen nu zowel slagersgasten in bebloede schorten als fotomodellen op weg naar de vele fotostudio’s en uitgaanders die ’s nachts neerstrijken in de clubs. Verder zijn er restaurants, galerieën en enkele zeldzame restanten van het ruige nachtverleden van weleer. De buurt biedt tegenwoordig aan iedereen wat. Wie graag uitgaat, vindt er ’s nachts zeker zijn gading.

Zonsondergang aan de Hudson

Voor het onwaarschijnlijke geval dat iemand al heimwee heeft naar België, gaan we langs de Stella Artois-reclame van restaurant Markt en de Kuifje-strips van restaurant Petite Abeille. We komen nu in Chelsea, het belangrijkste artistieke centrum van Manhattan. De buurt telt meer dan 200 galerieën. Sommige zijn adembenemend met hun zeer hoge houten plafonds. De eerste galeriehouders, die hier een tiental jaren geleden vanuit Soho kwamen, waren niet alleen opgetogen over de grote open ruimten van de oude garages maar ook over de lagere huurprijzen. De buurt heeft gelukkig nog een aantal groezelige kantjes, maar voor hoelang nog, is onzeker. Een niet eens grote loft kost één miljoen dollar en meer. Elke week komen er nieuwe restaurants en boetieks bij. In Chelsea Market stoppen we voor een late lunch. Keuze zat. In de oude kolos van een fabrieksgebouw zijn op de gelijkvloerse verdieping winkels met eethoekjes ingericht. Je kunt er van alles kopen : soep in het ene winkeltje, sushi in een ander en een dessertje in nog een ander. Je zit waar je wil. En de kwaliteit is uitstekend. De winkeltjes zijn reclameborden voor de groothandels die erachter liggen. Ze leveren aan de beste restaurants en hotels van New York. Boven Chelsea Market zijn foto-, film- en tv-studio’s gevestigd.

Zonsondergang is een heerlijk moment om langs de Hudson te lopen, die vlakbij ligt. De oever is de laatste jaren een speeltuin voor grote en kleine New Yorkers geworden. Wie nog energie heeft, kan me vergezellen op een wandeling langs het water naar de Wintertuin in Battery Park City. Het glazen paleis viel op 11 september 2001 aan diggelen. Een jaar later was het volledig herbouwd. Van op de eerste verdieping hebben we een onbelemmerd zicht op de plaats waar het World Trade Center stond.

Blanche de Brooklyn

De volgende morgen om tien uur nodig ik u uit voor een dagje fietsen. Verwacht u aan een gemengd traject van drukke straten, verlaten kasseistraatjes en verkeersvrije fietspaden. We beginnen aan de East River, vanwaar we Queens aan de overkant en het VN-gebouw achter ons zien liggen. We rijden door een stukje van de op zatermorgen nog slaperige Lower East Side. We passeren het enige standbeeld van Lenin in New York. We rijden over de Williamsburg Bridge naar Brooklyn. Daar komen we meteen in de wijk Williamsburg terecht. Van Hollands boerendorp naar elegante villawijk, naar dokken en fabrieken, naar rijen uitgebrande, vervallen gebouwen tot goedkoop toevluchtsoord voor kunstenaars : Williamsburg heeft het allemaal gehad. De laatste jaren wordt de wijk als de hipste en meest avant-gardistische kunst- en uitgaansbuurt van New York beschouwd. We fietsen langs Bedford Avenue, het hart van Williamsburg. Nieuwe cafés met terrasjes, boetieks, galerieën en ouderwetse winkeltjes staan zij aan zij. In Brooklyn waren er ooit tientallen brouwerijen. We stoppen ten behoeve van de echte Belgen aan de Brooklyn Brewery die de brouwtraditie opnieuw in ere wil herstellen In de koperen ketels wordt zelfs een Blanche de Brooklyn(Belgian-style, volgens de eigenaars) gebrouwen. Williamsburg is ook een van de grootste chassidische buurten ter wereld. Het is zaterdag en dus sabbat. De joodse inwoners zijn op weg van en naar de synagogen. Daartussen laveren latino’s, zwarten, blanke niet-joden en wij op onze fiets. Het is een wonderlijke mengeling. Uiteraard zijn er al conflicten geweest in de wijk, maar de laatste tijd is het er merkwaardig rustig. We fietsen over hobbelige straten langs de spookachtige Navy Yard. Bijna twee eeuwen lang werden hier militaire schepen gebouwd. Tijdens WO II werkten er 71.000 mensen. Het complex telt meer dan 270 gebouwen die erom smeken opgeknapt te worden. Met kapitaal van onder meer Robert De Niro worden er sinds kort filmstudio’s ingericht.

Om nooit te vergeten

We maken een ommetje langs een geklasseerd dorps wijkje dat Vinegar Hill heet. In de 19de-eeuwse bakstenen huizen woonden ooit Ierse immigranten. Nu is de buurt in trek bij kunstenaars, architecten en meubelrestaurateurs. Op het einde van een doodlopend steegje staat een riante villa uit het begin van de jaren 1800 surrealistisch te wezen. Dit was de residentie van de commandant van de Brooklyn Navy Yard. Van Vinegar Hill is het maar een boogscheut naar Dumbo, een andere nieuwe hippe artistieke wijk. Net zoals Soho, Chelsea en Williamsburg was Dumbo een vervallen buurt maar dat is niet langer het geval. Geprangd tussen de gigantische voeten van de Manhattan Bridge en de Brooklyn Bridge biedt Dumbo unieke uitzichten. De stapelhuizen langs de nauwe kasseistraatjes kijken uit op de East River en de onwerkelijk dichte sky- line van Manhattan. We gaan op een bankje zitten aan de rivieroever in het nieuwe parkje dat de buurt nog begeerlijker heeft gemaakt. Achter ons doemen de magnifieke rode bakstenen ruïnes op van The Empire Stores, waar ooit koffie en specerijen werden opgeslagen. We bezoeken de chocoladeboetiek van Jacques Torres, waar de chocolademelk nog sterker is dan in City Bakery. Het is intussen late namiddag geworden. We rijden de Brooklyn Bridge op. De exuberante skyline voor ons, de auto’s en boten onder ons, de vliegtuigen en helikopters boven ons, de snel bewegende mensen rondom ons : het is een zicht en een gevoel om nooit te vergeten. Terug in Manhattan rijden we door een van de oudste wijken van New York : de geklasseerde South Street en Fulton Fish Market. Anderhalve eeuw wordt hier al vis verhandeld. Maar als u hier ooit terugkomt, dan zal u een heel andere wijk aantreffen want eind 2004 verhuist de markt naar de Bronx. De speculanten zitten letterlijk te wachten tot de visgeur weg is om luxeflats in te richten in de oude gebouwen. Onze dag eindigt op het fietspad langs de East River.

Zondag in New York

Uitslapen na de mogelijke excessen van de nacht is één mogelijkheid. Een andere is dat u om tien uur in de lobby van het hotel Anthony Bowman uit Harlem ontmoet. De ervaren gids neemt u mee op een bus- en wandeltocht door zijn wijk. Harlem heeft een boeiende geschiedenis van vallen en opstaan. U zult luxueuze restanten zien van 18de- en 19de-eeuwse weelde, zwart geblakerde restanten van huurkazernes en honderden gebouwen die onlangs gerestaureerd zijn. Anthony brengt u uiteraard ook naar een van de vele gospeldiensten die op zondagochtend in Harlem worden gehouden. Men moet echt niet gelovig zijn om ze te waarderen. Dat de sfeer tijdens de uitgebreide muzikale intermezzo’s vaak die van een rockconcert overtreft, helpt ook natuurlijk. Onze lunch is een eenvoudige soulfood-maaltijd, het soort voedsel dat bij veel zwarte families al generaties lang op zondag op tafel komt.

Na de maaltijd kunt u met de bus naar een van de musea op Fifth Avenue op weg naar het hotel, of u kunt door Central Park terug wandelen. Een andere mogelijkheid is dat u in Harlem blijft. Ik zal u met veel plezier meenemen voor een wandeling langs de 125ste straat, de belangrijkste winkelstraat van Harlem, en een bezoek aan het Studio Museum, dat gespecialiseerd is in moderne zwarte kunst. In de late namiddag trekken we dieper in Harlem. We stoppen bij een elegant, Parijs aandoend flatgebouw. Zanger-acteur Paul Robeson en jazzmuzikanten Duke Ellington, Count Basie, Johnny Hodges en Andy Kirk hebben hier gewoond. De deur van de flat waar we verwacht worden, staat wagenwijd open. De gastvrouw, Marjorie, begroet ons alsof we familieleden zijn die ze sinds lang niet gezien heeft. In de woonkamer en keuken zitten overal mensen voor het huisconcert dat gaat beginnen. Alleen de beste jazzmuzikanten, allemaal vrienden van Marjorie, mogen in haar huis hun kunsten ten beste geven. Wie komt optreden, is onvoorspelbaar. Ik kan alleen zeggen dat het concert een unieke ervaring is. We krijgen zelfs een hapje en een drankje. Betalen voor het concert hoeft niet, maar je moet een hart van steen hebben om niet wat dollars achter te laten in de rode gedeukte emmer in de gang. Wie nog meer zin in jazz heeft, neem ik mee naar een heel ander stuk van Harlem. In een veel minder elegante straat, met dichtgespijkerde gebouwen en graffiti, dalen we een trapje af naar een kelder. Een klopje op de deur, we fluisteren het paswoord en worden binnengelaten. Het versleten interieur is het perfecte kader voor dit clubhuis van zwarte oud-strijders. Jonge jazzmuzikanten – blank en zwart – worden hier met open armen ontvangen. Met wat geluk is het een zwoele avond en barbecuen de oud-strijders zelfs een avondmaal voor ons in het achtertuintje. Wat u ook kiest om te doen, geniet van uw laatste avond. Ik kan alleen hopen dat u de smaak te pakken hebt en terugkomt. Voor langer.

Tekst Jacqueline Goossens l Foto’s Bart Michiels

In het Meatpacking District weerspiegelen

de etalages zowel slagersgasten in bebloede schorten als late feestvierders en fotomodellen

op weg naar de studio.Williamsburg is New York in een notendop : van Hollands boerendorp naar elegante villawijk, van zwartgeblakerd industrieterrein naar goedkoop toevluchtsoord voor kunstenaars.