Voor collega’s-leerkrachten organiseert Inge Deblieck (32) een inleefreis naar Marokko. Ze geeft les in de Vier Winden in Sint-Jans-Molenbeek, waar bijna uitsluitend allochtone kinderen school lopen.

HILDE VERBIEST FOTO : LIEVE BLANCQUAERT

In onze school hebben we 70 kleuters en ongeveer 50 kinderen in de lagere school. Daarvan zijn er 15 van Belgische origine, de andere zijn Turks, Spaans, Portugees, Italiaans… En een grote groep is Marokkaans. Ik heb gekozen om met deze kinderen te werken, omdat het mij intrigeert : andere culturen, andere manieren van leven. Drie jaar geleden kreeg ik de kans om met een groep laatstejaarsstudenten mee te gaan op inleefreis naar Marokko. Een bijzonder positieve en boeiende ervaring : op bezoek gaan bij families, gesprekken met allerlei mensen. We hebben toen ook twee scholen bezocht, gepraat met onderwijzers…

Zo’n reis heeft vooral te maken met het openbreken van je wereldbeeld. Wij bekijken de wereld vanuit ons opvoedingssysteem, met onze achtergrond. Als ik naar een land als Marokko trek, ervaar ik een cultuurschok : alles wat ik normaal vind, klopt niet meer ; mijn zekerheden worden onderuitgehaald. Ik denk dat die kinderen dat hier ook ervaren. En op hun beurt brengen zij hun referentiekader mee naar de klas. Als leerkracht moet je zoeken naar aanknopingspunten. Zo is het voor mij belangrijk om te weten hoe bij de kinderen thuis bijvoorbeeld de ramadan beleefd wordt. Zijn er kinderen die overdag niets eten, waardoor ze suffer en nerveuzer zijn dan normaal ? Als ik dat weet, kan ik daarop inspelen. Anderzijds is het niet zo dat ik de kinderen altijd moet involgen : zij moeten weten dat ik binnen mijn klas bepaalde normen en regels stel, die ik belangrijk vind en waaraan zij zich moeten houden. Zelfs al verschillen die van hun thuiscultuur. Ik vind het wel belangrijk dat ik heel goed uitleg waarom ik die regels stel.

Wij hebben op school te maken met ouders die vaak zelf niet naar school zijn geweest. Zij kennen dat niet. En begrijpen dus ook een aantal dingen van ons systeem niet : dat kinderen op drie jaar naar school moeten bijvoorbeeld, omdat wij ervan uitgaan dat een kind een bepaalde ontwikkeling moet hebben doorgemaakt voor het naar het eerste leerjaar kan gaan. Onze kinderen worden daarin gestimuleerd met boekjes, legoblokjes, poppen om rollenspellen te oefenen… Er wordt bij ons veel geïnvesteerd in speelgoed. Zij doen dat minder, dat is toch alleen maar om te spelen. Zo zijn er honderden verschillen. Als je daar inzicht in hebt, kan je er ook beter op reageren.

Dat is trouwens het belangrijkste doel van onze reis : hoe kan ik allochtone kinderen in mijn klas beter begeleiden en begrijpen ? Gezien de afkomst van de kinderen hier op school, lag het voor de hand dat het een inleefreis naar Marokko zou zijn. In het begin hadden we zelfs het idee om met de bus te gaan, zoals de Marokkanen dat zelf doen. Om drie uur ’s nachts vertrekken, drie dagen rijden, stoppen op dezelfde plaatsen. Maar we realiseerden ons dat we veel tijd zouden verliezen en dat het heel vermoeiend reizen is. Dus vliegen we, en ginder verplaatsen we ons in een klein busje.

De hele reis staat in functie van het onderwijs en van de kinderen. We bezoeken scholen in de stad en in dorpen, zowel een koranschool als een woestijnschool en een normaalschool. Maar het is tegelijk ook vakantie. Vandaar dat er een flinke brok cultuur op het programma staat : wat er aan Arabische cultuur in Marokko te zien en te beleven valt, is gewoon prachtig. Dat weten wij niet als we alleen de Marokkanen van Molenbeek kennen. Dat daarachter een hele cultuur schuilgaat van schrijvers en dichters, muziek, dans en feesten… Ook dat is belangrijk.

Na de reis willen we een grote Marokko-koffer samenstellen. Een cultuurkoffer waar vanalles inzit : een tapijt, een gebedsmat, een dienschaal met theeglaasjes, een waterpot, maar ook kleding, een kaart van Marokko, een doos met kruiden, etenswaren… Die koffer is bedoeld als contactmiddel tussen de kinderen en de leerkracht, en tussen de kinderen onderling. We willen daarrond een project uitbouwen en de voorwerpen van de koffer laten vertellen. Om met die verhalen dan een groot kijk- en leesboek te maken. Met dat boek willen we graag naar een andere school gaan en de kinderen zelf over hun cultuur en hun leven hier laten vertellen. Zo willen we tot een echte uitwisseling komen.