In het kader van de grote Irving Penn-tentoonstelling in het Provinciaal Museum voor fotografie in Antwerpen exposeren drie fotografen van Weekend Knack in de agora hun modefoto’s. Een kennismaking.

Pierre Darge

Nicol’Andrea Denken in beelden

Nicol’Andrea (34) kan niet stilzitten. Na een opleiding communicatie werkte ze vijf jaar als secretaresse, gooide dan de boeg om en werd journaliste voor Het Volk waar men vond dat enige kennis van fotografie een extra troef waren.

?Toen ik avondschool fotografie ging volgen, besefte ik opeens dat ik altijd al bezig was geweest met observeren, met denken in beelden. Zes jaar geleden zegde ik mijn baan op, ging een half jaar naar Londen waar ik een beetje toevallig in de modefotografie rolde.?

Daarna ging Andrea vier jaar in Parijs wonen en werken, kreeg opdrachten van Vogue Hommes en dook in het milieu van theater en film. De ex-journaliste verhuisde vervolgens naar New York waar ze een jaar bleef. ?Eigenlijk ging het nooit om modefotografie in de enge betekenis van het woord, maar veel meer om reportages, om het in beeld brengen van mensen, om portretteren. Omdat iedereen uniek en apart is, blijft dat boeien. Ik ben er dan wel dag en nacht mee bezig, zie overal locaties, ben altijd op de uitkijk. Eens de achtergrond vastligt, word ik heel beweeglijk, draai voortdurend rond het model. Maar ook als de taak erop zit, heb ik altijd een camera bij de hand.?

De fotografe spreekt met een soort gulzigheid die alle wegen openlaat, alsof er energie te veel is, het leven nog moet beginnen.

?Nee, ik denk niet dat ik hier blijf. Ik beschouw het als een tussenstop, zie mezelf weer naar het buitenland trekken. Net zoals ik die modefotografie ook niet als een eindpunt zie, maar veeleer als een overgang. Modefotografie is me niet genoeg. En er is nog zoveel te doen en te zien.?

Nicol’Andrea, die de vrijheid die ze sinds juli 1994 in dit blad krijgt zeer apprecieert, heeft ook nog andere pijlen op haar boog. De Turnhoutse schrijft ook veel, maar voorlopig alleen voor zichzelf. Ze noemt haar schrijfsels ?persoonlijke waarnemingen? die haar helpen te relativeren. Wie haar foto’s kent en haar bezig hoort, kijkt ook daar naar uit. Omdat iemand die zo intens rondkijkt, ook zeker wat te vertellen heeft.

Ronald Stoops Alles naar mijn hand zetten

Ronald Stoops (46) is een echte laatbloeier die pas op zijn 35ste fotografie ging studeren maar al tijdens zijn eerste jaar aan de slag kon. Over de jaren daarvoor die gevuld waren met ?een beetje muziek, een beetje kunst en een beetje schaak spelen? praat hij met verbazingwekkende nonchalance. Maar hij geeft grif toe dat zijn huwelijk met visagiste Inge Grognard de aanzet was tot een meer gerichte toekomst. ?Ik kende Walter Van Beirendonck, fotograaf Patrick Robijn en vele anderen in het modewereldje en toen die van mijn interesse voor de fotografie hoorden, liepen de aanvragen binnen. Ik was daar niet echt op voorbereid. Ik maakte mijn eerste reportage met een geleende Minolta van Paul Engels die nu veel met Jan Fabre samenwerkt. In die begindagen heb ik heel veel geluk gehad, maar dat blijft natuurlijk niet duren, de rest is werken. Eén van mijn goede reflexen is altijd geweest om niet alles te aanvaarden, maar tijd en ruimte te nemen voor de opdrachten waarvan ik weet dat ik er ten volle in kan investeren. Ik geloof dat die instelling loont omdat je anders snel opgebrand raakt, van hot naar her loopt en nooit perfecte producten kan afleveren. Bovendien maak je dan geen tijd meer voor jezelf en dat wreekt zich op de lange duur. Je moet jezelf een beetje sparen, jezelf de tijd gunnen om het werk langs alle kanten te bekijken, om je buiten je vakgebied te wagen. In mijn geval is dat vooral blijven volgen wat er op gebied van de plastische kunsten gebeurt.

Ik vrees dat ik veeleisend ben, het aantal te nemen foto’s per opdracht moedwillig beperk, inspraak wil bij de keuze van het model en van de stylist waarmee gewerkt moet worden. Ik wil communiceren met de mensen van de fotogravure en zelfs mijn zegje hebben bij de lay-out. Die bemoeizucht heeft alles te maken met controle houden over de opdracht, zodat ik het eindresultaat helemaal naar mijn hand kan zetten. Het voordeel van die werkwijze is dat ik een volledig pakket kan aanbieden waar ik helemaal achter kan staan. Neem nu die tentoonstelling : als ik echt eerlijk wil zijn, moet ik toegeven dat ik eigenlijk liever zelf de ruimte had gekozen.

Achteraf bekeken is de afgelegde weg toch wel een beetje merkwaardig omdat ik altijd al een erg introvert type ben geweest dat maar heel moeilijk naar buiten kwam. Dat is misschien de grootste hindernis geweest tijdens mijn carrière, ik huiverde als ik naar de mensen moest, over prijzen moest gaan discussiëren. Daar heb ik nog altijd moeite mee, en het is me meer dan eens gebeurd dat, als ik ergens volledig achter kan staan, ik bereid ben gewoon helemaal gratis te werken.

Terzelfder tijd heb ik altijd geprobeerd om niet per se achter opdrachten aan te gaan omdat ik geloof dat alles op zijn tijd wel in de plooi valt, dat men je wel weet te vinden, dat het een beetje vanzelf hoort te gaan. En dat is eigenlijk behoorlijk goed gelukt, met de prettige bijkomstigheid dat je dan het voordeel hebt dat je je eisen kan stellen. Misschien heeft het gewoon te maken met het feit dat je jezelf moet leren kennen en onderweg tot de vaststelling komt dat het gebruikte materiaal relatief onbelangrijk is. Het klinkt banaal, maar hoe langer je bezig bent, hoe meer je beseft dat je het met minder middelen kan doen.?

Dirk Lambrechts Opzuigen wat je ziet

Dirk Lambrechts (34) studeerde reclame en grafische vormgeving en moest daar noodgedwongen een paar uur fotografie bijnemen. ?Een stimulerende ervaring die me aanspoorde om dieper op de materie in te gaan en verder te studeren.? Alhoewel hij zich zo goed als uitsluitend in de modewereld beweegt, omschrijft hij zijn werk in de eerste plaats als ?een uitwisseling van contacten met mensen?.

?Boeiend zijn de snel wisselende tendensen die de mode kenmerken, alles verandert voortdurend en dat snelle ritme houdt natuurlijk ook de fotografen alert. Omdat je voortdurend naar nieuwe oplossingen moet zoeken, je niet op één stijl kan vastpinnen, omdat zelfs de manier van uitlichten voortdurend evolueert. En je moet daarin meespelen, wat je rondom je ziet gebeuren in je opzuigen en toepassen in je foto’s. In het begin worstel je met de techniek, durf je niet naar voor te komen met eigen oplossingen en inzichten. Maar eens dat stadium voorbij kan je loskomen, jezelf uitsluitend op de communicatie concentreren, naar mijn gevoel de essentie van het werk. Omdat je een sfeer creëert, hoort daar wat huiswerk bij, ik kom nooit onvoorbereid aan de start. Daar kruipt tijd en energie in, maar dat is juist heel dankbaar : je snuffelt in boeken, verplicht jezelf om na te denken, speurt je omgeving af. En dan probeer je de oplossing door te spelen naar de modellen die op hun beurt met een eigen inbreng kunnen aankomen. Soms leidt dat tot een andere wending, moet je corrigeren zonder de persoonlijkheid van het model uit het oog te verliezen.

Door de jaren heen heb ik vooral het werk van Peter Lindbergh weten te waarderen en wel om een heel duidelijke reden : hij beperkt zich tot de essentie, waardoor hij de achtergrond vaak helemaal achterwege kan laten. Wat hij overhoudt, is een model dat voor zichzelf staat. Hij concentreert zich op een blik, een houding. Het eindresultaat is eenvoudig, maar wel zeer intrigerend.

Ja, ik heb nog wel plannen. Ik kijk dan vooral naar Parijs : het niveau ligt er zo hoog dat het voor extra stimulansen zorgt. Je kan niet anders dan je eraan optrekken. En in dit vak ben je nooit volleerd. Als je het gevoel krijgt dat alles af is, kan je beter ophouden.?

De tentoonstelling ‘In opdracht’ loopt van 21 september tot 19 november in de agora van het Provinciaal Museum voor Fotografie, Waalsekaai 47, 2000 Antwerpen, tel. (03) 216.22.11. Het museum is elke dag geopend van 10 tot 17 uur, behalve op maandag.

Nicol’Andrea : Het blijft boeien omdat iedereen uniek is.

Ronald Stoops (boven) en een foto uit de Quadrophenia-reportage die verschijnt in de Special Mannen van 25/9.

Je concentreren op een blik, een houding. (Foto Dirk Lambrechts uit de Special Mode)