Ontwerper Peter Maly maakt voor Ligne Roset objecten en meubels die er vanzelfsprekend uitzien. Zo vanzelfsprekend dat je vergeet dat er jaren denk- en tekenwerk aan voorafgingen.

Peter Maly is geen man van veel woorden of gebaren. De Duitse topontwerper die binnenhuisarchitectuur studeerde aan de Fachhochschule in Detmold debuteerde in 1960 bij Schöner Wohnen. Daar had hij aanvankelijk de leiding over een team van binnenhuisarchitecten. In 1967 maakte hij zijn eerste ontwerpen, drie jaar later zette hij een eigen studio op, en ging samenwerken met Interlübke en met COR. Met zijn Zyklus, een fauteuil met twee wielen, verwierf hij internationale bekendheid. Ondanks dat succes liet Peter Maly zich niet verleiden om zich tot meubilair te beperken. Hij ontwierp onder meer een collectie zilverwerk voor Wilkens en een eigen tapijtlijn. Terwijl hij onderweg ook nog de prijs Rote Punkt für Gutes Design verwierf. Maar het meest opmerkelijke, vindt hijzelf, is dat hij zichzelf is gebleven.

“Het is zo makkelijk om snel succes te boeken en her en der royalties op te strijken. Maar daar gaat het mij al lang niet meer om. Wat mij interesseert is tijdloosheid: ontwerpen die duren. Mijn meest succesvolle ontwerp is een bed uit 1983 waarvoor de belangstelling onverminderd voortduurt. Als ik Pierre Roset, de baas van Ligne Roset, voor iets dankbaar ben, dan is het wel omdat hij mijn werk heeft weten te respecteren. Een ontwerp ontwikkelen vraagt veel tijd, tenslotte streef je naar perfectie en dat kan niet in een handomdraai. Soms moeten zelfs nieuwe machines worden ontworpen om nieuwe objecten te produceren en dat kost héél veel geld en nog veel meer tijd. Terwijl het succes soms even op zich doet wachten. Die tijd is mij gegeven. Voor Pierre Roset is dat zelfs nooit een probleem geweest omdat hij bereid is te luisteren, mee te denken, nooit op te geven.

Als ik zeg dat ik tijdloosheid nastreef, betekent dat niet dat mijn ontwerpen niet zouden getuigen van de tijd waarin ze zijn ontstaan. Ze doen dat wel degelijk, maar niet in die mate dat je ze na een paar jaar opzijschuift omdat ze gedateerd zijn. Ervaring speelt hier een rol: onderweg leer je dat hoe compromislozer je werk is, hoe beter het resultaat wordt. Even belangrijk is natuurlijk dat je na 30 jaar ontwerpen wat gewicht in de schaal kan werpen. Hoe meer succes je hebt, hoe meer men naar je luistert, en hoe minder het gewicht van marketingmensen gaat meespelen.”

Eigentijds is ook de manier waarop Peter Maly zijn ontwerpen benadert. “Vandaag speelt het besef van de kostbaarheid van grondstoffen, de bedreiging van de natuur, een grote rol. Ik ben daar erg gevoelig voor. Die bedreiging verplicht je dieper na te denken, nog meer overwogen te werk te gaan. Wie ecologische bekommernissen in het achterhoofd heeft, kan niet anders dan streven naar duurzaamheid. En dat betekent uiteraard de kwaliteit van het product verder opdrijven. Omdat kwaliteit een vorm van investeren in de tijd is. Er wordt minder maar beter geproduceerd, en dat laatste hangt vaak samen met de groeiende aandacht voor handwerk.

Nog teveel mensen verwarren goed design met decoratie, met het inpakken in een mooie buitenvorm. Terwijl het om functionaliteit gaat, om de aandacht voor detail. Een en ander heeft ook met de levenswijze van de klant te maken, met zijn prioriteiten. Ik probeer mij in die leefwijze in te leven, ze vorm te geven. Het gaat op de eerste plaats om het uittekenen van ontwerpen waarin mensen die ik graag mag zich thuisvoelen. In een goed ontwerp steekt ook een stuk communicatie, het is niet langer de zaak van één man. De uiteindelijke kwaliteit kan slechts ontstaan door de samenwerking met de technici uit de industrie, de mensen waarmee het product verder ontwikkeld wordt. Ik breng wel de eerste algemene lijn aan – vaak geïnspireerd door geometrische figuren -, ik zorg voor de aanzet en waak over het verdere proces.”

Peter Maly die in de Hamburgse wijk Harveste Hunde zijn atelier heeft, verwijst voor zijn werk – hoe kan het anders – naar Ludwig Mies van der Rohe, en de less is more-stelling. “Een ontwerp is vaak zo fundamenteel eenvoudig dat het eruit gaat zien alsof het vanzelfsprekend is. Het spannende in dit vak is te blijven werken aan die vanzelfsprekendheid. Niet om een museumobject zonder leven en zonder ziel te creëren, maar om een gebruiksvoorwerp te maken dat de klanten dermate aanspreekt dat ze ermee willen leven.”

Op Interieur ’98 in Kortrijk wordt het uitkijken naar Maly’s jongste ontwikkelingen, al is het inmiddels beroemde Maly Bed uit 1983 nog altijd van de partij, met enkele subtiele aanpassingen.

Helemaal nieuw is de Top-lijn, waarin een lichtvoetig tv/hifi-meubel dat de ultieme verzoening vormt tussen zij- en achterwanden in staal, en bladen in gefineerd beukenhout (naturel of perelaar getint). Of een wandmeubel met een identieke lichte toets en opgebouwd uit dezelfde materialen. Alles uitermate sober uitgewerkt en geruggensteund door een minutieus bestudeerde techniek. Top is verkrijgbaar in vele vormen, en de onderdelen kunnen afzonderlijk gebruikt worden of aangebouwd met een lage tafel of een verstelbare werk- of eettafel.

Klapper wordt evenwel Maly’s allernieuwste collectie Parallele, waarin opnieuw de subtiele materiaalkeuze opvalt: aluminium, hout en leer vormen het basistrio van dit anti-conformistisch programma van lambriseringen en meubels op wieltjes. Een blikvanger is ongetwijfeld het verplaatsbaar computermeubel met een romp in naturel gekleurd, gefineerd beukenhout; voor het front is er keuze uit geribbeld aluminium, gefineerd beukenhout, naturel of koraalrood gelakt. Bij de wandcompositie zijn de legplanken in staalplaat zo minimalistisch van vorm en flinterdun uitgewerkt, dat het geheel bijna lijkt te zweven. Alles ademt dezelfde sfeer van uiterst perfectionistische afwerking en gedegen soberheid, die zo kenmerkend is voor de volumes die Peter Maly naar zijn hand zet. Een voorbeeld van understatement en goede smaak.

Wie Peter Maly wil ontmoeten, kan dat op vrijdag 23 oktober om 17 u. op Interieur ’98, waar Weekend Knack een lezers-rendez-vous heeft gepland met de ontwerper. Zie pag. 127.

Pierre Darge