Precies op Valentijnsdag blaast Raymond van het Groenewoud 60 kaarsjes uit. De meester van het liefdeslied is ook 40 jaar actief als muzikant. Hét moment dus om te praten over vier decennia spelen, liefhebben en zingen over de liefde.

Raymond van het Groenewoud troont me mee naar de MotorMusic Studio’s in Koningshooikt. Technicus Huub Reijnders en Cesar Janssens, drummer en trouwe soldaat van Raymond, zijn daar het album Ontevreden uit 1986 aan het remixen. Lees : alle gedateerde geluidjes eruitziften. Deze oefening deden de heren eerder al voor de debuutplaat Je Moest Eens Weten Hoe Gelukkig Ik Was… uit 1973. Al doen ze dit met het oog op latere re-releases, het is geen toeval dat de éminence grise van de Vlaamse rock net nu zo nadrukkelijk achteromkijkt. Volgende week wordt hij zestig, en dat vindt hij zelf toch wel een ijkpunt.

“Ik ben opgegroeid in een sfeer waarin ‘zestig’ de pensioengerechtigde leeftijd was. Een signaal om het leven anders aan te pakken. Ik herinner me de klassieke verhalen : de een belandde in een zwart gat, de ander bloeide net open. Ik zie voldoende symboliek in dat getal om de boel eens te willen evalueren. Alles vanop een afstand te bekijken. En zie : soms ben ik bijzonder tevreden over het repertoire dat ik in al die jaren vergaard heb.”

Het is dus eigenlijk een statement om net op uw verjaardag een overzichtstournee op gang te trekken ?

Raymond van het Groenewoud : Ja. Voor één keer is er niet de reflex : ‘Luister eens naar wat ik gisteren heb gemaakt.’ Ik heb echt zin om de toeschouwer bij de hand te nemen en uit te leggen : ‘In 1972 heb ik dit nummer geschreven.’ Ik wil bijvoorbeeld nog eens de oudste versie van Maria Maria, Ik Hou Van Jou van stal halen. Alleen al met de singles kan ik makkelijk een avond vullen.

Is er geen enkel liedje bij dat u niet meer over de lippen krijgt ?

Het is nog altijd geen feest voor mij om Je Veux De L’Amour te zingen, maar uit respect voor het publiek overweeg ik toch om het op de speellijst te zetten.

Wat schort er dan aan dat liedje ?

Ik vind er geen nieuwe invalshoek voor en daardoor moet ik het echt afhaspelen. Ik breng het nooit met spontane energie. Er was een periode waarin ik pertinent weigerde om het nog te spelen. In die tijd, in de nasleep van het succes van Je Veux De l’Amour, trad ik gewoon te veel op.

Het gevolg was dat u toen, in de vroege jaren tachtig, een tijdje het blok erop legde. Beleefde u toen wat men nu een burn-out noemt ?

Je zou het zo kunnen noemen, ja. De oorzaak was vooral dat ik zelf mijn zaken niet genoeg beheerde. Het succes kan je echt wel overvallen, hoor. En daar gaat de kwaliteit van het leven onder lijden. Als je niet goed met succes kunt omgaan, word je erdoor gesloopt.

U werd geleefd ?

Zo ervaarde ik het toch. Achteraf bekeken ben ik heel blij dat ik mijn intuïtie heb gevolgd. Tegen het advies in om het ijzer te smeden als het heet is. Mij even terugtrekken is mijn redding geweest. Dat was nodig om de dingen te doorgronden en voldoende gewapend weer aan de slag te kunnen. Die beslissing getuigde van zelfvertrouwen. Als je bang bent om je publiek kwijt te geraken, doe je dat niet.

Hoe is het nu om samen met uw zoon Leander op het podium te staan en samen door uw verleden te woelen ?

Dat we samen door dat verleden woelen, betekent niet veel. Met mijn zoon op het podium staan des te meer. Het lijkt iets vanzelfsprekends. Hij kan de rol aan die ik hem toebedeel : af en toe piano spelen en koorzang. In één liedje neemt hij de hoofdrol van me over : de oude rocker De Helleveeg. De snelheid van opeenvolgende lettergrepen in dat nummer kunnen mijn oude kaken niet meer aan. Best raar : als hij het zingt, is het alsof hij in de huid kruipt van de jonge Raymond. Vaak krijgt hij er een overmatig luid open doekje voor van het publiek.

Zou de twintigjarige Raymond goed overeenkomen met de zestigjarige ?

Goh. Moeilijke vraag. Ik heb nog altijd weinig geduld. Een brief van mijn gitarist wees mij daar onlangs weer op. Ik beken schuld, maar de twintigjarige Raymond was tien keer erger. Hij zou dus wellicht denken dat het bij de zestigjarige versie niet snel genoeg vooruitgaat. Wat het geestelijke leven betreft, zie ik weinig verschillen. Het zoeken naar een eigen weg voltrekt zich in de puberteit. Op dat moment valt je persoonlijkheid op zijn plaats. Nadien komt er alleen nog ervaring bij, maar die verandert je niet wezenlijk. Ik ben er zelfs niet zo zeker van dat je met ouder te worden ook milder wordt. Je kunt dat niet zwart-wit zien.

Op welk vlak wordt u dan niet milder ?

De ergernis bij het aanschouwen van de mij omringende wereld is zeker niet minder geworden. Maar je krijgt wél het verstand om je ervoor af te sluiten. Daardoor word je misschien niet milder, wel rustiger. Je leert ermee leven.

Geboren worden op Valentijnsdag : bekijkt u dat als een grappige speling van het lot ?

De gedachte dat ik geboren ben op de dag van de liefde, bevalt me wel. Net zoals ik graag vaststel dat ik verwend ben in de liefde, waardoor ik het leven in principe altijd draaglijk zou moeten vinden. Hoe vaak ik ook mopper op toestanden die ik tegenkom, ik kan niet beweren dat ik het niet getroffen heb.

De liefde is ook een thema dat u graag in uw werk bezingt.

Ik heb menig lied geschreven over het verlangen naar een vrouw en over hoeveel deugd het doet om bij die vrouw te zijn.

Zingen over dat verlangen wordt u nooit beu ?

Nee. Ik zie hoogstens het sluimerende gevaar dat het te wee zou worden. Maar dat heb je als songschrijver in de hand.

U hebt lang de reputatie van hartenbreker meegesleept. Is dat terecht ?

Bedoel je dat ik een verleider zou zijn ? Dat ben ik helemaal niet. Ik zie de liefde niet als een spel, waarbij je een trukendoos moet bovenhalen. Dat heb ik nooit gekund. Ook niet in die beginjaren, toen ik wenste dat ik het kon. Ik weet alleen dat ik een bepaald type vrouw aantrek. Vrouwen die van mooie teksten houden, die vallen voor ‘de dichter’. Maar wat bedoel je met hartenbreker ?

Als de mot in een relatie zit, bent u snel geneigd de stekker uit te trekken. Althans, die indruk hebben heel wat mensen.

Dat beeld klopt. Al zou ik liever het woord ‘snel’ weglaten. Ik heb mezelf daarnet omschreven als ongedurig, maar in de liefde gaat dat niet zo op. Daar laat ik het soms té lang aanslepen. Ik ben niet het type dat gelooft in verbetering. Als ik de vicieuze cirkel herken, verlies ik mijn illusies over het doorbreken van die sleur. Wat niet wegneemt dat ik het mooi en romantisch vind dat koppels samen oud kunnen worden en het goed stellen, ondanks de oorlogen die ze onderweg hebben moeten voeren.

Meestal bent u het die de knoop doorhakt ?

Voor zover ik het me herinner, heb ik altijd het initiatief genomen, ja. Op de keren dat er ontrouw van mijn kant in het spel was, ben ik niet trots. Ik schaam me niet zozeer om die scheve schaats, het vervelendst vind ik dat ik niet eerst de guts had om te zeggen dat het niet meer ging en pas daarna met een ander in zee ging. Dat heeft nooit lekker gezeten.

Betekenen die exen nog iets in uw leven of zijn dat allemaal afgesloten hoofdstukken ?

Enkele zijn afgesloten, maar ik ben heel blij met de vrouwen met wie ik nog een goed contact heb. Ik verkies toch dat laatste. Ooit geloofde ik dat als een relatie op de klippen liep, het finaal gedaan moest zijn. Later ondervond ik toch dat het fijner is als er een vorm van vriendschap overblijft. Dat vergt natuurlijk de gezonde diplomatie om niet meer terug te komen op mogelijke oorzaken van het niet meer kunnen samenleven. Ik zou dat ook via therapie kunnen uitzoeken, maar daar zie ik het nut niet van in. Ik weet voor mezelf wel waar het misliep.

Sinds u met Sigrid Spruyt bent, hebt u allebei meer dan eens de lof gezongen van de LAT-relatie. Waarom was het belangrijk om die vorig jaar toch te bezegelen met een huwelijk ?

Het begon ermee dat ik dacht aan de dag dat ik er niet meer ben. Ik zou haar dan graag iets nalaten. Eerst dacht ik dat je daarvoor moest trouwen. Toen ik het op die manier bij Sigrid aanbracht, was zij ongelukkig omdat de klemtoon zo op het materiële lag. In een tweede fase werd het mij duidelijk dat huwen niet nodig was om iets te kunnen nalaten. Na die tweede fase doorgesparteld te hebben, bedacht ik plots : waarom vraag ik niet gewoon of ze wil trouwen. En dat vond ze reuzeleuk. Onze huwelijksdag werd onvergetelijk. Zes april 2009 was een bijzonder wonderlijke dag, met muzikanten, vrienden als getuigen, mooi weer en veel drank. Het plan was een uitgebreide lunch te houden na de plechtigheid. Het weer was zo prachtig dat we op het terras van dat etablissement zijn blijven plakken. We hadden een accordeonist en een bassist in het gezelschap. Het valse musette-repertoire leek haast eindeloos. Ook Leander was van de partij, met wie ik vlot tweestemmig Beatlesliedjes kan zingen. Alles ging vanzelf, ook het bijbestellen. ’s Avonds zaten we er opnieuw te eten. We zijn er tot elf uur gebleven. Pas toen het wat kil werd, gingen we naar huis. De sfeer deed me wat denken aan de Kusturicafilms. Het Balkangevoel. Een feest van drank, zang en dans.

Sigrid vertelde in een interview dat jullie nooit ruzie maken omdat ze zo veel mogelijk zen probeert te zijn. Ik weet dat zen en onthechting ook uw idealen zijn. Kunt u op dat punt nog iets van haar leren ?

Dat weet ik niet. Ik moet nu denken aan een mooie uitspraak die Boeddha wordt toegedicht : ‘Men moet enkel dat woord uitspreken waarmee men zichzelf niet kwelt noch anderen beschadigt. Dat is een goed gesproken woord.’ Als ik aan de dag begin, neem ik dat graag als leidraad, maar ik heb zeker nog veel agressie en razernij in mij. Er is dus nog wat werk aan. Ik moet die agressie toch anders zien te kanaliseren dan ik spontaan zou doen.

In het programma ‘Peter Live’ hebt u het nieuwe nummer ‘Jouw Liefde’ gebracht voor Bart Peeters en zijn vrouw. Hij was daar duidelijk heel ontroerd door.

Ja, daar keek ik wel even van op. Die reactie was uiteraard een groot compliment.

De discretie die u in dat nummer predikt, staat wel haaks op een liefdesliedje als ‘Daniëlle’, waarin u zelfs de naam van uw toenmalige geliefde noemde.

Dat is waar. Daar is een technische verklaring voor. Je wilt een statement maken over de vrouw die je leven zo mooi maakt, maar geen doorslagje van iets wat je eerder gedaan hebt. Op een dag denk je dan heel tevreden : ‘Ik heb het gevonden. Ik ga nu zingen dat ik niet over die liefde wil zingen, omdat ze zo mooi is.’ Ik was heel content met die vondst.

Zou u vandaag nog zo’n nummer schrijven ?

Ik zou er zeker geen kopie van kunnen maken, om de reden die ik net opgaf. Maar of ik opnieuw de geliefde bij haar naam zou noemen ? Ik zou niet weten waarom niet. Dat liedje gaat toch een apart leven leiden. Ik geneer me nog altijd niet om uit het privé-leven te putten. Ik beschouw dat niet als uit de biecht klappen. De mensen weten na dat liedje toch niets van onze échte situatie. Niemand weet het fijne van wat er zich tussen twee mensen afspeelt. Zelfs als je aan twee partners apart vraagt uit te leggen wat ze samen hebben, krijg je al verschillende interpretaties. Ik zie het probleem niet. Het is zeker geen verraad.

Hebt u het nooit meegemaakt dat iemand u kwalijk nam dat u iets te veel prijs gaf ?

Het gerucht deed de ronde dat Lena uit Bleke Lena gegeneerd was door de manier waarop ze in dat nummer geportretteerd werd. Ik heb haar later nog ontmoet en ze heeft daar zelf nooit blijk van gegeven. Ik denk eerder dat het haar ijdelheid ging strelen als mensen vroegen of zij dat meisje was. Mensen onthouden er vooral van dat alle mannen naar haar verlangden. Dat is toch flatterend ?

De tournee ’60 Jaar Raymond van het Groenewoud: Overzicht’ start op 14 februari in De Roma in Antwerpen. De 3 cd-set ‘Omdat Ik Van Je HOU’ ligt vanaf deze week in de winkel.

Meer info : www.raymondvanhetgroenewoud.be

Door Peter Van Dyck – portretFoto lieve blancquaert

De ergernis bij het aanschouwen van de wereld is zeker niet minder geworden. Ik kan mij er wel beter voor afsluiten.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content