De klassieker ?The Wizard of Oz” uit Hollywoods gouden jaar 1939 is een van de wonderbaarlijkste producties die ooit de Californische droomfabriek uitrolden. Het is een fascinerende, sprookjesachtige reis, die begint onder een kleurloze regenboog maar al snel voor vroege Technicolor-betovering kiest. Judy Garland is Dorothy Gale, het liefdevolle boerenmeisje uit het grijze Kansas dat tijdens een storm wordt weggeblazen uit haar hoeve en in het kleurrijke, vrolijk zingende land van Oz en Emerald City belandt : een wereld van onbegrensde mogelijkheden, waar de tinnen man ( Jack Haley) een hart vindt, de laffe leeuw ( Bert Lahr) zichzelf moed inblaast en de vogelverschrikker ( Ray Bolger) een brein krijgt. Deze tijdloze verfilming van een van de kinderboeken van Frank L. Baum is een meesterwerk van poëtische kitsch (de ?Yellow Brick Road” ; de bizarre Munchkin-dwergen ; de vliegende aapjes).

Ondanks de vele uitbundige tonelen en de geruststellende boodschap dat wat we soms ver gaan zoeken vaak in onze eigen achtertuin te vinden is, wordt de film toch overstemd door de vele naargeestige verschrikkingen, van de lugubere, pratende bomen tot de figuur van de heks als incarnatie van het absolute kwaad. Onvergetelijk is de manier waarop ?Wicked Witch” Margaret Hamilton met haar dreigementen (?I’ll get you, my pretty ! And your little dog, too !”) Dorothy de stuipen op het adolescente lijf jaagt.

Omdat supervakman Victor Fleming zijn handen vol had met het regisseren van het Burgeroorlog-epos ?Gone with the Wind”, zwoegden verschillende regisseurs aan deze prestige-productie van Mervyn LeRoy, onder wie King Vidor (hij zou de sepia-scènes hebben ingeblikt waarmee de film opent en sluit). Deze prent, die populairder wordt met de jaren, is het grote voorbeeld van een anti-auteursfilm : het is een groepswerk waaraan de grootste talenten van de MGM-fabriek meewerkten, maar waarvan de som heel wat meer is dan de optelling van de verschillende delen. Vele taferelen, personages, objecten, liedjes (van Harold Arlen en Yip Harburg) en dialogen uit de film groeiden uit tot veel geciteerde iconen uit de Amerikaanse popcultuur.

?The Wizard of Oz”(Warner Home Video).

PATRICK DUYNSLAEGHER