In Amerika is het sinds de gretige jaren zeventig en tachtig steil bergop gegaan met het afsluiten van prenuptial agreements. Het klassieke huwelijksrecht, waarbij wat tijdens het huwelijk wordt verworven bij echtscheiding evenredig wordt verdeeld tussen man en vrouw, wordt steeds vaker geamendeerd door voorhuwelijkse overeenkomsten. Er wordt in de States iets lichtvaardiger getrouwd dan op het oude continent, één op twee huwelijken eindigt er in een scheiding. Mensen (meestal mannen) met geld zijn dus voorzichtiger geworden. Normalerwijze wordt in zo’n voorhuwelijkse overeenkomst bepaald wie wat krijgt bij een scheiding en wat de onderhoudsplicht is tussen de echtgenoten. Over het hoederecht van de kinderen kan daarin niets worden vastgelegd. Sommige mannen proberen zelfs vooraf op papier garantie te krijgen over het aantal keren vrijen per week, of over het bezoekrecht aan een gemeenschappelijk huisdier na een eventuele scheiding. En meestal zit er in zo’n contract ook een sunset-clausule. Als de verbintenis na zeven of tien jaar nog standhoudt, vervalt het contract en wordt de overeenkomst een normaal huwelijk. Advocaten vergelijken het prenuptial agreement wel eens met een leasingcontract met koopoptie.

Tien jaar geleden sloot een terzake gespecialiseerd advocaat zo’n zes voorhuwelijkse contracten per jaar af, nu zijn het er gemiddeld zes per maand geworden. Er worden ook in de States steeds meer ?romantische? huwelijken opgevoerd met al het ceremonieel, de kant, de tule, de bloemen en de hele rataplan. Maar tegelijk is er die groeiende angst bij rijke mannen om later gepluimd te worden door de partner, de angst om onzuivere motivaties tot de grote stap niet te onderkennen, de angst om genomen te worden door goudzoeksters.

De grote boom van de prenuptial agreements kwam er in de jaren tachtig, toen Wall Street yuppies in navolging van tycoons als Ronald Perelman, Carl Icahn en Donald Trump een vrouw gingen beschouwen als een investering, die moest beveiligd worden tegen risico’s. Zijnde een mannelijke kaper op de kust of de kolder in de vrouwenkop. De heren negotieerden hun huwelijkscontract zoals ze onderhandelden over hun zakelijke deals : bikkelhard. Net als atleten bij professionele verbintenissen, leggen zakenlui ook die in de dop punt voor punt de condities vast waarbinnen zij eventueel bereid zijn om een huwelijk aan te gaan. Die voorwaarden zijn meestal beperkend en scheppen financiële afhankelijkheid voor de partner. De vrouwen die meer uit de brand slepen dan gepland, zijn meestal reeds gehaaid in de strijd en niet meer aan hun eerste huwelijk toe.

Blijkt nu dat toch veel vrouwen het moeilijk hebben met de prenuptial agreements. Ze praten met vreemden of vrienden niet licht over de voorwaarden waaronder ze getrouwd zijn. Een gezinstherapeut zei in The New Yorker dat vrouwen die trouwen met zo’n agreement blijven rondlopen met het gevoel dat ze maar op proef zijn. Het wantrouwen installeert zich in zo’n verbintenis negen op tien keer van bij het begin. Eén vrouw vertelde dat ze zich pas echt getrouwd voelde toen haar man jaren na hun huwelijk, en na jaren opgekropte wrok over de haar opgelegde huwelijksvoorwaarden, eindelijk hun prenuptial agreement liet vernietigen (middels een hoog advocatenhonorarium) en er een huis gekocht werd in hun beider naam.

De serieuze huwelijkskansen in de grote Amerikaanse steden zijn blijkbaar zo gering, en het prestige dat zo’n huwelijk aan een vrouw verleent zo groot, dat wie een man met middelen wil, niet anders denkt te kunnen dan ?dat vervloekte ding? tekenen. Als je degene bent in de mindere economische positie, en dat is negen op tien keer de vrouw, trek je altijd aan het kortste eind. Soms is het ook een multiple choice-contract. Zo kan je bijvoorbeeld kiezen tussen een levensverzekering of een vast bedrag als geschenk bij het begin van het huwelijk, tussen een invaliditeitsverzekering of eigendom bij een voortijdig einde… Met andere woorden, je trouwt niet met een bemiddelde man indien je je geen doorgewinterde advocaat kan veroorloven om je te adviseren.

Enige weerstand begint zich echter te organiseren in de vrouwenhoek. Een paar bekende Amerikaanse dames gelastten hun huwelijk de dag zelf af, omdat ze het niet eens konden worden met de advocaat van hun man die nog met hen discussieerde toen ze hun bruidsjurk al aan het aantrekken waren. Het gevoel van eigenwaarde van de vrouwen in Amerikaanse betere kringen zou aan het groeien zijn.

?Het wordt hoog tijd dat ze zichzelf niet langer zien als precieuze maar inwisselbare decoratiestukken?, zegt een gerenommeerde therapeute. Maar misschien zien Marla Maples en Ivana Trump hun voortdurend bijgewerkte ex-modellenlichaam wel als hun meest kostbare bezit, dat binnen de kortste tijd het hoogste rendement moet opleveren. Ze gaan er even bikkelhard tegenaan als de mannen.

Tessa Vermeiren Illustratie : Sandra Schrevens