In en rond de tuin duikt steeds meer hout op dat niet meer wordt geschilderd : het past perfect bij groen en is duurzaam. Wie niet weet voor welke houtsoort te kiezen, helpen we op weg.

Meer info o.m. via www.houtinfobois.be en www.robinia.nl. Voor info over de certificaten : www.wwf.be.

Niet eens zo lang geleden waren alle houten tuinmeubels netjes wit gelakt. Nu zijn er nog maar weinig geschilderde tuinmeubels op de markt. De ouderwetse Amerikaanse Steamer Chairs van onder meer Woodlodge worden wel nog wit of rood geverfd, maar dat zijn uitzonderingen. Ook voor schermen, pergola’s, klimplantroosters en hekkens wordt meestal vergrijzend hardhout aangewend.

Hout voor tuinmeubels en terrassen moet aan heel wat technische eisen voldoen. De belangrijkste eis is ongetwijfeld duurzaamheid. Het materiaal staat immers bloot aan vrij extreme weersomstandigheden en moet vochtigheid trotseren. Het moet ook slijtvast zijn. Dat is essentieel voor terrassen, zachte soorten zijn hier ongeschikt. Hout mag ook niet te veel uitzetten, want dan gaat het kromtrekken of barsten, en dat is dan vooral voor meubels nefast. Door de snelle afwisseling van droge en natte periodes en door het zonlicht wordt hout sterk op de proef gesteld, de krimp kan makkelijk een paar millimeter bedragen. Ook UV-licht bedreigt dit natuurlijke bouwmateriaal. Zachte soorten worden er grondig door aangetast. Vergeten we verder de schimmels en insecten niet die verzot zijn op vochtig tuinmeubilair en houten terrassen. Daarom wordt voor buitengebruik bijna uitsluitend hardhout gebruikt, al dan niet van exotische oosprong, omdat het zoveel resistenter is.

Grijze huid

De handel biedt een uitgebreid gamma aan van exotische hardhoutsoorten die bijna allemaal vergrijzen onder invloed van zonlicht. Het bombardement van zonnestralen doet het buitenste laagje van het hout ontbinden, waardoor een zilvergrijs oppervlak ontstaat dat het onderhout beschermt. Wie niet van deze grijze ‘huid’ houdt, brengt een laag vernis aan. Deze laag moet wel gekleurd zijn, want een kleurloze laag houdt de UV-stralen niet tegen, waardoor het hout onder de vernis wordt aangetast, zijn hechting verliest en tenslotte afschilfert. Zo kan een afwerkingslaag op een terras voor problemen zorgen. Bovendien tast intensief gebruik zo’n vernislaag gemakkelijk aan. Daarom wordt het hout meestal niet afgewerkt en laat men het oppervlak gewoon vergrijzen. Het kan ook met oliën worden ingestreken, maar vooral voor terrassen zijn oliën, indien van zuiver plantaardige oorsprong, eerder af te raden. Ze kunnen een voedingsbodem zijn voor micro-organismen.

Teak & Co

Veruit de meest gebruikte houtsoort voor meubels en tuinconstructies is teak. Dit hout biedt als extra voordeel dat het geen corrosie of roest veroorzaakt als het met metaal in aanraking komt. Dat is niet onbelangrijk, want veel duurzame houtsoorten, ook rode Noorse den, bevatten stoffen die zelfs non-ferrometalen aantasten. Als het hout zwelt, vergroot ook de druk op de schroeven die kunnen afbreken. Het is dus aangewezen om schroeven van roestvrij staal te gebruiken. Teak is niet alleen slijtvast, maar heeft een extra lange levensduur. Het is ook een erg traag groeiende houtsoort. Het hout dat nu wordt verwerkt, komt uit plantages die rond 1920 zijn aangeplant.

Maar er zijn ook andere exotische soorten die geschikt zijn voor buiten, zoals de Afrikaanse padoek met zijn typisch roodbruine kleur, of itauba dat door tuinmeubelfabrikant Extremis wordt gebruikt, en ook bilinga hoort in dit rijtje thuis. Ze worden alle als bijzonder duurzaam beschouwd.

Maar niet alle exotische houtsoorten zijn hard. Cederhout bijvoorbeeld is kort vezelig en wordt specifiek gebruikt om buitenconstructies, zoals tuinhuizen of carports te bekleden. Het trekt weinig en is zeer goed bestand tegen houtworm en insecten.

Betrouwbaar label

Exotisch hout is afkomstig uit het woud of van plantages. Om te verhinderen dat nog langer op een ondeskundige wijze wordt gerooid in de wouden, controleren verschillende organisaties de herkomst. Het internationaal bekendste en meest betrouwbare label wordt door de Forest Stewardship Council aangebracht. Het FSC-logo prijkt op hout uit duurzaam beheerd bos, dat zowel natuurlijk als aangeplant kan zijn. Meer en meer hout draagt dit label. Daar houden, gelukkig, ook enkele fabrikanten van tuinmeubilair rekening mee. De houthandel die de FSC-eisen wat te streng vond, ontwikkelde een eigen logo, het Pan European Forest Certificate. Het PEFC-logo houdt meer rekening met economische dan met ecologische eisen, maar wordt algemeen toch als een stap in de goede richting beschouwd. Hout met dit certificaat werd dus ook op een vrij duurzame wijze gewonnen. Wie milieubewust kiest, houdt rekening met deze labels.

Niet exotisch

In de tuin wordt ook hout van niet-exotische herkomst gebruikt, minder voor meubilair dan voor constructies. We denken in de eerste plaats aan witte den, ook lork of lariks genoemd. Dit vrij zachte hout dient te worden verduurzaamd. Daarvoor wordt het va- cuüm en onder druk geïmpregneerd met fixerende zouten om een langere levensduur te verzekeren. Het hout blijft zacht, maar wordt minder snel aangetast. Het kan voor terrasvloeren worden aangewend, maar hou er rekening mee dat het door zijn zachtheid gemakkelijk slijt. Daarnaast wordt ook grenen gebruikt, eveneens bekend onder de benaming rode Noorse den (RDN). Dat hout is een stuk harder en duurzamer. Het wordt op een gelijkaardige wijze behandeld.

Voor massieve constructies, zoals gebinten van tuinhuizen of carports, worden verder nog eik en kastanje aangewend. Vooral in Frankrijk is deze laatste houtsoort traditioneel erg populair. Kastanje is taai en stevig, en stoot, net als ceder, houtworm af.

Tekst Piet Swimberghe l Foto’s Jean-Pierre Gabriel

Zonlicht doet het buitenste laagje van het hout ontbinden, waardoor een zilvergrijs oppervlak ontstaat dat het onderhout beschermt.