Hoe vaak hebt u met een kind op schoot gezeten en voorgelezen uit Pluk van de Petteflet, Jip en Janneke of Otje van Annie M.G. Schmidt? Ik ken haar Dit is de spin Sebastiaan nog uit het hoofd. De figuren uit haar boeken zijn haast legendes geworden. Ze staan op bordjes, glazen, pyjama’s Het zijn symbolen voor een onbekommerde kindertijd.

Zoveel liedjes uit haar musicals zijn klassiekers geworden. Minoes, een film naar een van haar boeken, waarin ze zich overigens behoorlijk bloot gaf voor wie goed oplette, werd onlangs nog bekroond. En Ja zuster, nee zuster werd recentelijk ook al verfilmd. Annie M.G. Schmidt, die in haar vroege beroepsleven bibliothecaresse was en later documentaliste en redactrice bij de nu zieltogende krant Het Parool, was in de tweede helft van de vorige eeuw zowat het gezicht geworden van Hollandse gezelligheid met een vrolijk humoristisch randje. In interviews kwam ze altijd vrank uit de hoek. Naarmate ze ouder werd, werd ze nog feller. De kinderen in haar boeken zijn ook al geen doetjes, ze hebben een doel in het leven: een natuurgebied redden zoals Pluk of een zieke vader uit de puree halen, zoals Otje.

Ze kwam uit het vrijgevochten vrouwenclubje op de redactie van Het Parool. Een deel ervan werd voorvechtster van het Hollandse feminisme. Die status heeft Annie Schmidt nooit gewild. Na het lezen van de biografie Anna die Annejet van der Zijl schreef en die zopas bij Nijgh & Van Ditmar is uitgegeven, begrijp je beter waarom. De domineesdochter uit het Zeeuwse Kapelle, die bijna haar leven lang flink onder de duim zat bij haar moeder en later zelf een behoorlijk dominante vrouw werd voor haar zoon en haar vriendenkring, had in haar leven een ultieme meester gevonden.

Haar grote liefde was ingenieur-chemicus Dick van Duijn, die ze ontmoette via een contactadvertentie. Hij was met een ander getrouwd en is dat zijn hele leven gebleven, ook toen hij al lang met Anna (zo noemde hij haar) samenwoonde. Ze kregen samen een kind dat de naam van Duijn kreeg doordat Annie even met haar schoonvader trouwde voor de vorm.

Dick van Duijn had het niet zo begrepen op de vrolijke literatuur- en showbizzster die Annie Schmidt geworden was. Decennialang heeft de op het eerste gezicht zo olijke schrijfster, om zijn dominantie heen proberen te fietsen. Zij had een uitgebreide vrienden- en vriendinnenkring, maar volgde hem, de somber geworden eenzaat, steeds verder weg van dat vrolijke leven. Pas toen hij een eind aan zijn leven maakte, na een lange depressieve periode, besloot Annie Schmidt terug naar haar zo geliefde Amsterdam te verhuizen.

Haar leven is er een geweest van niet kunnen mét en niet kunnen zonder hem. Hij stak zonder pardon de draak met haar werk voor kinderen, boeken waarvan er tienduizenden werden verkocht. Haar theaterwerk kon hij nog net pruimen.

En oh ironie, pas na Dicks dood ging de Nederlandse literaire wereld haar publiekelijk naar waarde schatten. Iets waar zij met de nodige ironie tegen aankeek. “Ze dreigen mij bij de literatuur in te delen, ze willen mij inlijven”, zei ze zelf toen ze in 1987 de ConstantijnHuygensprijs kreeg.

Ondanks haar megasuccessen als kinderboekenschrijfster en theaterauteur leek Annie M.G. Schmidt zichzelf nooit echt au sérieux te nemen. Ze amuseerde zich met haar werk, het was haar leven. Of toch haar leven buiten de man van wie ze hield.

Wat het belangrijkste was, heeft ze tegen het eind van haar leven duidelijk aangegeven: iemand hebben die van je houdt. Maar als ze haar vroegen naar het recept om leuk oud te worden, zei ze: “Je moet niet je huwelijksleven alleen maar verpesten aan je man en je kinderen, maar er ook wat naast blijven doen (…). Vreemdgaan bijvoorbeeld of uitgaan of drinken of allemaal andere leuke dingen.”

Het leven zoals het is. Volgens Annie M.G. Schmidt. Wijze Anna.

TESSA VERMEIREN

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content