XY-chromosomen. Dat is wat ervoor zorgt dat er uit een ei- en een zaadcel een man groeit. Het antwoord op de vraag ‘Wat is een man ?’ is eenvoudig, niet ? Niet dus. Je hebt mensen van het mannelijk geslacht, en dan heb je mannen. Een penis en gezichtsbeharing zijn niet genoeg om als man beschouwd te worden, maar wat is het dan wel ? Een complexe vraag, zo blijkt. Dat je niet op eieren loopt, vindt Clint Eastwood, die in een toespraak pro Trump stelde dat de pussy generation van vandaag te veel bezig is met politiek correct zijn. In zijn tijd waren racisme en seksisme heel gewoon, blijkbaar. Dat je je gedacht zegt, maar dan wel op de juiste plaats, vindt Jan Mulder, die zich opwond omdat Rode Duivels-doelman Courtois tegen journalisten vertelde wat hij van de rammelende strategie van zijn trainer vond. Iets wat ‘een echte man’ volgens Mulder in de privacy van de kleedkamer had moeten doen. En wat Courtois misschien ook gedaan heeft, dat weten we niet.

Wat we wél weten, is dat mannelijkheid niet overal hetzelfde betekent. Dat concludeerde David Gilmore, een New Yorks antropoloog die wereldwijd studies over mannelijkheid verzamelde voor zijn fascinerende boek De man als mythe. De variëteit aan ‘echte mannen’ is adembenemend. Van het onversneden machismo rond de Middellandse Zee over de Afrikaanse Samburu, die een zware reeks fysieke rituelen door moeten voor ze man worden, tot de Joodse Amerikanen die een ‘mensch’ moeten zijn : betrouwbaar, hulpvaardig, bekwaam en meelevend voor diegenen die van hen afhankelijk zijn. Toch vond Gilmore een aantal elementen die in elke cultuur terugkwamen. De drie P’s : Protect, provide, procreate. Een man moet zich voortplanten, zijn gezin en gemeenschap onderhouden en beschermen. Een samenleving heeft namelijk twee dingen nodig om te floreren : reproductie en productie. Kinderen en economie. Aangezien de vrouwen voor dat eerste zorgden, kwam de economie bij de mannen terecht. Mannelijkheid is dus een culturele constructie met zijn wortels in onze biologie, die ervoor zorgt dat mannen doen wat nodig is. Macho of mensch-erig : hoe ze die drie P’s concreet invullen, hangt af van hun cultuur en omgeving.

Maar wat als die biologie verandert ? Als vrouwen hun voortplanting kunnen controleren, minder en soms zelfs geen kinderen krijgen en dus niet meer aan huis gebonden zijn? Dan explodeert de welvaart, omdat zij ook aan het providen en protecten gaan. Goed nieuws, ook voor mannen, zo blijkt. Uit onderzoek bij drieduizend koppels aan de universiteit van Connecticut blijkt dat mannen het gelukkigst zijn als hun vrouw iets meer verdient dan zij. Enige broodwinners zijn het ongelukkigst en hebben bovendien een slechtere gezondheid dan mannen die het werk en de broodwinnersdruk met hun vrouw delen. Iemand zal zich altijd drie-P-gewijs als ‘een echte man’ moeten gedragen. Maar nu dat niet meer per se een effectieve man is, opent dat mogelijkheden om uit dat korset van culturele mannelijkheid te breken en een eigen versie te bedenken. Iets waar drie boeiende mannen op de pagina’s 44 t.e.m. 51 hun licht over laten schijnen.

nathalie.le.blanc@knack.be

NATHALIE LEBLANC

Uit onderzoek blijkt dat mannen het gelukkigst zijn als hun vrouw iets meer verdient dan zij

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content