“Ik ben niet gewoon gepassioneerd door planten, ik ben er een evangelist van.” Plantenexpert James Wong moedigt iedereen aan om zelf aan de slag te gaan met eetbaar onkruid, undercover-groenten en speciale uisoorten.

Tuinieren is in, moestuinieren nog meer. Daken, beemden, balkons en braakliggende gronden worden ingepalmd door een nieuwe generatie met groene vingers. Op de BBC kweekt tv-tuinier James Wong met een zelden geziene overtuigingskracht een groep fans die ijverig zaadjes in de aarde duwt, ranken opbindt en de natuur intrekt om een middeltje tegen flatulentie te bereiden. Nu is Engeland altijd al een tuinland geweest, maar dan denken we toch vooral aan bejaarde dames die met rubberlaarzen en zonnehoed staan te stralen in een landelijke bloemenpracht. James Wong (27), afkomstig uit Hongkong, maar wonend en werkend in Londen, spreekt een heel nieuw publiek aan : jonge mensen die willen weten waar de producten die ze in de keuken gebruiken vandaan komen, en die zich afkeren van al wat industrieel, voorverpakt en niet te traceren is.

MIDDELTJES ZELF MAKEN

Wong is vooral geïnteresseerd in planten die behalve mooi ook nuttig zijn, en dat zowel in de keuken als in de apotheekkast. “Loop niet te snel naar de apotheek,” stelt hij, “kijk eerst eens of je geen huismiddeltje kunt maken van wat er in je tuin of in je bloembakken staat. Saliethee tegen keelpijn of saffraandraadjes uit krokussen voor je rijstpap.” Het klinkt een beetje als Klazien uit Zalk, het kruidenvrouwtje dat ooit razend populair was in Nederland, maar Wong heeft niets van een zelfverklaarde wonderdokter. “Ik ben tuinier én wetenschapper”, zegt hij nadrukkelijk, “en ik ben zeker niet tegen conventionele geneesmiddelen, maar er bestaan zo veel eenvoudige middeltjes die we binnen handbereik hebben maar waarvan we niet meer weten hoe ze te gebruiken.”

Wong studeerde aan de wereldberoemde Royal Horticultural Society in Kew, net buiten Londen, waar hij tien jaar geleden een Master of Science in Ethnobotany haalde. Een etnobotanicus bestudeert op welke manier mensen gebruikmaken van planten o.a. in voeding, geneeskunde, voor de bouw, gereedschappen, kleding, rituelen. Hij kwam tot de conclusie dat heel veel planten beter gebruikt kunnen worden dan vandaag algemeen gedacht.

Met een aanstekelijk enthousiasme, vergelijkbaar met dat van tv-kok Jamie Oliver, legt hij in zijn tv-programma’s en boeken uit hoe je te werk moet gaan. Hoe je een eigen nutstuintje aanlegt en onderhoudt, of hoe je de vrije natuur kunt intrekken om te plukken wat je nodig hebt.

Dat heeft hij niet uitgevonden, hij heeft het onder meer afgekeken van zijn grootmoeder. Wong groeide op in Maleisië, waar iedereen huis-, tuin- en keukenmiddeltjes gebruikte. Ook voeding bewees er dag in dag uit haar nut. Iedereen wist dat je met gember, look en chili een verkoudheid op afstand kunt houden. “Mijn grootmoeder had een tuintje van een zakdoek groot en op het eerste gezicht stonden er alleen mooie bloemen bij elkaar, maar zij kon er soep, een gezichtsmasker of een kalmerend zalfje tegen insectenbeten mee maken. Voor mij leek het toverkunst, net Harry Potter”, vertelt hij.

DE SANSEVERIA VOORBIJ

In 2008 stichtte James Wong zijn studio voor tuinontwerp, Amphibian Designs, waarmee hij vier jaar op rij in de prijzen viel bij de Royal Horticultural Society, onder meer op de wereldberoemde Chelsea Flower Show. De Sunday Times nam hem vorig jaar op in de top-20 van invloedrijkste botanische specialisten. Zijn grote kracht, aldus de juryleden, is zijn manier om degelijk wetenschappelijk onderzoek te vertalen in eenvoudige tips voor mensen die nooit verder zijn geraakt dan regelmatig hun sanseveria water geven. Recent publiceerde hij tal van artikels waarin hij uitlegt hoe je wetenschappelijk meetbaar meer smaak en voedingswaarde uit een oogst kunt halen.

NIET TERUG NAAR VROEGER

U denkt dat de plantenwereld pas nu ontwaakt en alleen in de zomer iets te bieden heeft ? Dat ontkent Wong met grote stelligheid : “Het hele jaar door, in alle seizoenen, kun je je leven aangenamer maken met planten, zowel voor je lichaam, voor je geest als voor je huis.”

Een middeltje om insecten van de barbecue weg te houden ? Een drankje om je liefdesleven te verbeteren ? Een paar kruiden om je tequilacocktail nog lekkerder te maken ? James Wong weet raad. “En als je tuin er hartje winter kaal en bevroren bij ligt, dan is er nog altijd de supermarkt waar je salie, munt en gember kunt kopen, voor een deugddoende thee.”

Wong is geen nostalgicus die ’terug naar de tijd van toen’ predikt. “Wat hardnekkige romantici ook beweren, oude rassen smaken niet altijd beter”, zegt hij. Ook het adagium ‘ik heb het zelf geteeld dus moet het lekkerder zijn’ gaat voor hem niet op. “Er is genoeg onderzoek gedaan naar wat nu precies een aardbei zoeter, sappiger en geuriger maakt. Die nieuwe kennis moet je gebruiken.” En voor wie een laatste zetje nodig heeft, bezweert hij : “Werken met planten is gemakkelijk, plezierig en goedkoop. Het komt er juist op aan om anders te kijken naar planten, ze niet alleen als versiering te zien maar als iets nuttigs.” Wie kan daartegen zijn ?

Meer smaak uit eigen tuin, door James Wong. Fontaine Uitgevers, 224 p., 24,95 euro.

Door Agnes Goyvaerts & Foto’s Octopus Publishing Group ltd.

“Mijn oma had een piepklein tuintje met schijnbaar alleen mooie bloemen. Ze maakte er soep, gezichtsmaskers of insectenzalf mee. Voor mij leek het toverkunst”

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content