“Niet alleen vrijen we vaker, voor mij is de belevenis nu ook veel intenser. De kwaliteit is zoveel beter. De erecties zijn steviger, krachtiger en het orgasme is explosiever, veel bevredigender.” Voor deze 43-jarige Tom uit Massachusetts kan er geen twijfel over bestaan: Viagra, de nieuwe potentiepil, is een wondermiddel. De voorbije drie jaar heeft hij als proefpersoon deze pil geslikt omdat hij te kampen had met “partiële impotentie”. Hij was wel in staat om een erectie te krijgen, maar hij wou die wat steviger en van langere duur. Zelf was hij de mening toegedaan dat jarenlang fietsen de oorzaak was van deze minder bevredigende ervaring, hoewel een dergelijk causaal verband zeker niet algemeen aanvaard is. Maar goed, sinds de man zijn eerste Viagra-pilletje slikte, was hij tevreden over het effect ervan en hij is dat tot vandaag gebleven. Het enthousiasme van de eerste dagen inspireerde hem zelfs tot het aankopen van een nieuwe sportwagen. “Misschien wijst dat erop dat we binnenkort, als neveneffect van Viagra, een boom krijgen in de verkoop van glitterwagens, bombastische stereo-installaties en andere attributen die horen bij een viriele levensstijl”, merkte het weekblad Time fijntjes op.

Een paar weken nadat Viagra in de Verenigde Staten op de markt kwam, haalde het nieuwe medicijn de cover van dit Amerikaanse weekblad. De stormloop naar de apotheken was zo overweldigend dat het blad gewag maakt van een Viagra- gekte. Blijkbaar niet ten onrechte, want spoeddiensten werden overstelpt met mannen die plots last kregen van een of andere acute kwaal, maar uiteindelijk alleen maar uit waren op een voorschriftje voor Viagra. “Ongelofelijk”, zei een uroloog. “Deze mensen zijn al drie jaar impotent, maar kunnen het niet aan om nog een paar dagen te wachten.”

Normaal gezien kan het medicijn niet voorgeschreven worden zonder dat een arts eerst op basis van een grondig medisch onderzoek de juiste diagnose heeft gesteld, toch werden er ook al via Internet voorschriften aangeboden.

Vanwaar deze massale belangstelling voor het blauwe tabletje? Dat mannen (en vrouwen) vaker dan vermoed met erectiestoornissen te maken hebben, werd de laatste tijd herhaaldelijk in de openbaarheid gebracht en zodoende eindelijk bespreekbaar gemaakt. Wie het probleem kende, kon een zucht van opluchting slaken in het besef niet de enige te zijn. Daarmee was de zaak natuurlijk nog niet opgelost. De middelen die tot nu toe – al naargelang de diagnose – werden aangeboden, kunnen bezwaarlijk aantrekkelijk worden genoemd: prothese, zuigpomp, injecties… De rage in de VS maakt duidelijk dat de nood onbetwistbaar hoog moet zijn geweest.

Wat maakt het Viagra-pilletje nu zo bijzonder? Ten eerste dat het een pilletje is en gewoon ingeslikt kan worden zonder dat er vervelende manipulaties aan te pas komen. Het kan dus vrij discreet worden toegepast: “Sorry, even naar het toilet.” Een uur later is de penis paraat, op voorwaarde echter dat de omstandigheden meewillen, want het pilletje werkt niet als de gebruiker ervan niet echt seksueel opgewonden wordt.

Het feit dat de pil een uur op voorhand ingenomen moet worden, heeft als voordeel dat partners nog rustig de tijd hebben om op temperatuur te komen. Nadeel is echter dat mannen die een al te optimistische kijk hebben op het verdere verloop van de gebeurtenissen, wel eens bedrogen kunnen uitkomen. In ieder geval zullen ze niét – zoals na een injectie – willens nillens met een erectie geconfronteerd worden.

Verder schijnen ook de neveneffecten nogal mee te vallen: hoofdpijn, blosjes, een ongestelde maag en een merkwaardige visuele stoornis. Zestig tot tachtig procent van de proefpersonen was hoe dan ook dik tevreden over het resultaat. Over de prijs – 300 à 400 fr. per tablet – zullen de meningen allicht verschillen. Ook over de vraag of, en voor wie en voor hoeveel keer per maand, het ziekenfonds moet tussenkomen, is het laatste woord nog niet gezegd.

Voor het farmaceutisch bedrijf Pfizer lijkt Viagra in ieder geval de kip met de gouden eieren te worden. De firma is zelfs zo slim geweest vooraf de zegen te vragen aan het Vaticaan en heeft die ook nog gekregen. De voortplanting, nietwaar. Dat bij de consumenten ook nog andere motieven meespelen, blijkt uit het verhaal van Tom. Niet alleen mannen met een ernstig potentieprobleem maar ook mannen die vooral uit zijn op meer en beter, willen proeven van het tabletje, terwijl ouder wordende mannen hopen er “vitaal” door te blijven. Alsof seksuele prestaties voor mannen nog altijd hét middel zijn om een tanend zelfvertrouwen op te kalefateren en de illusie van ongenaakbaarheid in stand te houden. Alsof er geen alternatieven zijn, om te evolueren, om te emanciperen.

Er wordt al gezegd dat de impact van de potentiepil op onze samenleving wel eens even groot zou kunnen worden als die van de anticonceptiepil. Maar waar de anticonceptiepil voor vrouwen een stimulans was om nieuwe horizonten te exploreren, valt te vrezen dat de potentiepil mannen enkel zal aanzetten om het aloude parcours te bewandelen. Want zien we daar in de verte onze good old macho niet opnieuw in al zijn glorie stralen?

Jo Blommaert / Tekening Sandra Schrevens