Op de modekaart eist naast Antwerpen en Brussel nu ook een Limburgse provinciestad haar plaats op. Gezien de huidige revival van tijdloze chic heeft Hasselt daar alle reden toe.

Het was me al opgevallen tijdens een avondje uit met Limburgse vrienden: in Hasselt wordt er nog heel wat aandacht besteed aan vestimentaire codes. Het werkwoord opdirken is er nog niet gedegradeerd tot een oud ‘Vlaamsch’ gezegde. Gelakte nagels, gesofisticeerde make-up en haar dat net van de kapper komt, zouden niet misstaan op het wapenschild van de stad. Het uitgaanstenue varieert van een klassiek mantelpakje tot een hippe, lederen broek met opvallende blouse, altijd even stijlvol. Terwijl het in Antwerpen en Brussel een tijdlang een ongeschreven modewet was om er zo nonchalant en slonzig mogelijk bij te lopen, bleef Hasselt hardnekkig vasthouden aan klassieke elegantie. Het trotseerde de vooroordelen als zijnde burgerlijk en bourgeois met de nodige fierheid en trots.

De tijd heeft de Hasselaren gelijk gegeven. Van New York tot Milaan, van Parijs tot Antwerpen, in alle modesteden met naam doet klassieke elegantie opnieuw haar intrede. Sinds Miuccia Prada haar deftige tantes de catwalk op stuurde, zet discrete chic de toon.

Christophe Jeurissen hoort het graag. Als vierde generatie van een Hasseltse modedynastie kreeg hij dergelijke waarden met de paplepel ingegeven. Zijn overgrootvader was een Nederlandse kleermaker die van boerderij naar boerderij trok om kleding op maat te maken. Op haar beurt had ook de dochter een passie voor het vak. Ze trouwde met een Hasselaar en maakte van de naam Jeurissen een vaste waarde voor elke modeliefhebber in Hasselt en omstreken.

Sinds de eerste prêt-à-portercollecties van Pierre Cardin, Chloé en Courrèges, begin jaren zestig, fungeert de boetiek in de Kapelstraat als een baken van elegante mode. Vandaag hangen grote namen als Armani, Sonia Rykiel en Jil Sander naast sportievere lijnen als Voyage, Prada Sport en Earl Jean.

“In de jaren tachtig hebben we geëxperimenteerd met collecties van Miyake en Gaultier, maar al snel kregen we de reputatie ‘moeilijk’ te zijn. Ik denk dat je Hasselt best kunt omschrijven als een chique, klassieke modestad. Ergens tussen het oerconservatieve Brussel en het avant-gardistische Antwerpen in.”

Hasselt als modestad wordt zonder twijfel beheerst door enkele families. Met enige zin voor overdrijving verdienen ze bijna de titel van modedynastie. Naast Jeurissen is ook de familie Helsen een hoofdrolspeler. In hun wapenschild prijkt het jaar 1939. Dat was het jaar dat de grootvader Helsen zich als kleermaker vestigde in Borgloon. In 1967 zou hij een herenboetiek openen in Hasselt, nota bene in dezelfde straat als Jeurissen. De winkel van Helsen ademt de sfeer van een Engelse countryclub. Het gerucht doet de ronde dat verscheidene leden van de Belgische regering hier graag vertoeven. Vooral de maatpakken van Brioni kunnen rekenen op een vaste schare fans.

“Tot ons cliënteel behoren ook steeds meer Nederlanders. Mensen komen van ver, gewoon omdat wij hier nog een persoonlijke stijl kunnen garanderen en we iets anders bieden dan de steeds terugkerende merken die je vandaag de dag in elke stad, op elke hoek vindt. En natuurlijk ook omdat we de nodige service verlenen: permanent zijn hier acht kleermakers aan het werk voor retouches en aanpassingen”, vertelt Frank Helsen. Samen met zijn broer Bert is hij verantwoordelijk voor de herenwinkel. Zus Liesbeth runt dan weer de dameszaak, een beetje verder in de straat. En het creatieve brein van de familie, Stijn, heeft zijn boetiek aan de overkant van Helsen Tailors. Samen met Kyuso vertegenwoordigt Stijn Helsen de nieuwe modegeneratie van Hasselt. Wat niet wil zeggen dat de stad blind is voor modetalent van buiten haar grenzen. Zo verzamelt Karl Janssens in zijn boetiek Handsome grote namen als Martin Margiela, Véronique Branquinho en Ann Demeulemeester. “We hebben een cliënteel van alle leeftijden. Vrouwen die vroeger naar Antwerpen of Brussel trokken, kunnen nu bij ons terecht.”

Iets heel anders is de nieuwe boetiek aan de Aldestraat, Lady M ‘Different’. De M verwijst naar Moray, het modehuis dat de New Look in de jaren vijftig in Hasselt introduceerde. Nu neemt kleinzoon Francis Spaas samen met echtgenote Karina de draad weer op. “Na de sluiting van de boetiek, zo’n elf jaar geleden, werkten we verder op afspraak, in een gesloten huis. Met succes. Twee jaar geleden konden we de vraag naar tailleurs niet meer bijhouden. Tot groot ongeloof van onze leveranciers. Volgens hen was de tailleur achterhaald. Niet in Hasselt. We kleden ons graag op ‘om te wandelen langs de boulevard’. Vandaar dat we opnieuw een winkel openden met klassieke damesmerken als Basler, Devernois, Lucia en Weinberg.”

Modiste Jeanneke Reekmans, van boetiek Reekmans-Peeters in de Walputstraat, herinnert zich nog de glorietijd van Moray. “Het was net na de Tweede Wereldoorlog. Moray was toen gevestigd in de oude Lakenhalle op de Grote Markt.” Al vanaf de veertiende eeuw was dit het hart van de textielindustrie in Hasselt. Nu huist er een Benetton-winkel, maar de ovalen sierstukken aan de gevel, geïnspireerd op het Dior-logo, tonen nog een glimp van een glorieus verleden.

Net als alle andere steden is Hasselt niet ontsnapt aan de invasie van internationale, grote ketens. De Hoogstraat is een kloon van de Meir in Antwerpen en de Nieuwstraat in Brussel. Het zijn boetieks zoals die van Jeanneke – al sinds 1904 prijkt haar familienaam aan de gevel van de winkel – die het verschil maken, karakter geven aan de stad en haar doen onderscheiden van andere winkelsteden. Als jong meisje koos Jeanne ervoor het levenswerk van haar grootouders voort te zetten. Drie generaties lang al staat de naam Reekmans synoniem voor hoeden en vakmanschap.

“Mensen met interesse voor mode of design zijn mobiel en springen al snel in de wagen om iets nieuws te ontdekken”, zegt Jos Peeters, zaakvoerder van Donum. Eén jaar geleden renoveerde hij samen met zijn vrouw Noella het oude postgebouw om er een interieurzaak te openen. Met vier interieurarchitecten in dienst en 700 vierkante meter winkeloppervlakte – waar naast accessoires van merken als Mandarina Duck en Alessi ook het grotere werk van Vitra en Belgische ontwerpers als Casimir staat – trekt deze winkel bezoekers van ver over de provinciegrenzen heen. “Vroeger gingen we nog naar Maastricht en Luik, nu is de situatie omgekeerd. Mensen komen graag naar Hasselt omdat alles er te vinden is op een kleine oppervlakte. De stad wijst zichzelf uit. Je loopt hier niet verloren en alles is op wandelafstand. En ook dankzij de inspanningen van het stadsbestuur vinden mensen steeds meer de weg naar Hasselt.”

Nog een belangrijke promotor van Hasselt als modestad is zonder twijfel het Stedelijk Modemuseum. Aan de basis lag de privé-collectie van de Roemeense architect-scenograaf en kostuumontwerper Andreï Ivaneanu (1936-1989). Een andere grote naam verbonden met het museum is Vittorio Simoni. Hij tekende voor de vormgeving van het gebouw, dat dateert uit de zeventiende en de achttiende eeuw en oorspronkelijk een klooster van de Grauwzusters was. Zonder afbreuk te doen aan het bestaande leverde hij een eigentijds museum waar de bezoeker zich onmiddellijk thuis voelt.

“Onze hoofdopdracht bestaat erin drempelverlagend te werken, mode dicht bij mensen te brengen”, vertelt Colette Coenegrachts, conservator. “We trachten zoveel mogelijk een aha-moment uit te lokken, de herkenbaarheid te vergroten. Vandaar dat we mode niet enkel als een technisch gegeven benaderen, maar ook aandacht besteden aan de esthetische en sociologische aspecten.”

De lopende tentoonstelling Ontboezemingen illustreert dat perfect. “Het was niet mijn bedoeling uitsluitend een historisch overzicht te geven over de evolutie van het decolleté. Ik wou vooral de achterliggende reden doorgronden. De dualiteit rond de vrouwelijke boezem intrigeert: van duivelse verleiding tot de kuise moederborst”, licht Coenegrachts toe. “Naast de evolutie van het decolleté in de mode belicht deze tentoonstelling ook de bijbehorende beha’s, het juweel als ‘boezemvriend’ en de beeldvorming van de boezem in de media. Op die manier willen we alle facetten aan bod laten komen.” Dat laatste kan meteen ook van Hasselt gezegd worden: net als het Modemuseum biedt ook de stad een eigenzinnige mix van oud en nieuw, traditioneel en hedendaags, zonder afbreuk te doen aan mode met een grote M.

Verkoopadressen:

Kyuso, Maastrichterstraat 16-18.

Jeurissen, Kapelstraat 12.

Helsen Tailors, Kapelstraat 13-15, Helsen Ladies, Kapelstraat 57.

Donum, Havermarkt 31-33.

Reekmans-Peeters, Walputstraat 2.

Handsome, Molenpoort 10.

Lady M ‘Different’, Aldestraat 49.

Nog meer shopping:

– Raf Verjans, Aldestraat 40, met juwelen uit eigen collectie.

– Tredici, Ridderstraat 13, aanrader voor handtasfetisjisten.

– Jumbolino, Aldestraat 10-12, speels interieur met ruim aanbod kinderschoenen.

– Corners, Kapelstraat 43, collecties van Boss, Xandres, Hampton Bays, Polo Jeans.

– Anuna, Vismarkt 5, volledige bovenverdieping met bruidsjurken van Ann Huybens en Mieke Cosyn.

– Pauwels-Spaenjers, Maastrichterstraat 64, naast persoonlijke creaties ook orginele edelsmeedkunst uit het buitenland.

– Quetin, Kapelstraat 31, schoenwinkel met grote merken.

– Lingerie Bettina, Demerstraat 85, van frivool tot functioneel, van Dior tot Triumph.

Ontboezemingen loopt nog in het Modemuseum tot 30 december. Info 011-23 96 21. Weekend Knack organiseert ook een ‘modenamiddag’ in Hasselt: zie pagina 257.

Pascale Baelden / Foto’s Guy Kokken