Jo Blommaert Illustratie : Sandra Schevens

?In veel relaties zie je de omgangsvormen verloederen : je laat winden in bed, poetst je tanden niet meer terwijl je uit je mond stinkt, loopt te kankeren op je partner omdat je spanningen hebt buitenshuis.? Volgens een Nederlandse relatietherapeut zou dit soort gedragingen wel eens mee aan de basis kunnen liggen van het groot aantal scheidingen in zijn land.

Nochtans werden deze argumenten niet aangedragen door de panelleden die onlangs op de Nederlandse televisie kwamen uitleggen waarom ook zij een punt hadden gezet achter hun huwelijk. Het bijzondere aan dit gezelschap was dat zij die stap pas hadden gezet nadat ze 20, 30 en zelfs 40 jaar getrouwd waren geweest. Dat mensen na een lang, en zelfs heel lang huwelijk toch besluiten uit elkaar te gaan en op hun vijftigste of zestigste nog aan een nieuw leven willen beginnen, schijnt steeds vaker voor te komen. Het programma Rondom Tien probeerde een antwoord te geven op de vraag waarom mensen die het dan toch al zo lang bij elkaar hebben uitgehouden, het alsnog nodig achten de trouwring van de vinger te halen.

Voor elk van de vier ondervraagden bleken daar specifieke en vaak complexe redenen voor te bestaan. Eén vrouw was indertijd op 21-jarige leeftijd getrouwd omdat ze zwanger was. Ze vond haar man ?best grappig?, maar bleef toch met het gevoel zitten dat ze erin getuind was. Haar echtgenoot zou later ook toegeven dat de zwangerschap voor hem een manier was geweest om haar tot de zijne te maken. Gevolg van die gang van zaken was dat deze vrouw eigenlijk nooit respect voor haar man had gehad. Toen hij haar dan in menopauzetijd zei dat hij geen zin had om met een oude vrouw oud te worden, was dat uiteraard hard aangekomen, maar tegelijk voelde ze zich opgelucht. Zij zag haar man verdwijnen met een jongere vrouw.

De enige mannelijke deelnemer aan de gesprekstafel was gehuwd geweest met een 20 jaar jongere vrouw, maar hij had haar op zijn beurt zien verdwijnen, en wel met een andere vrouw. ?We hadden een prima huwelijk?, zegt Fred. ?Zij was de vrouw van mijn leven. Ik had een heel drukke praktijk en als ik ’s avonds om 10 uur thuiskwam, stond er een wijntje klaar. Heel gezellig.? Maar als oudere man zag hij ook wel dat zijn vrouw niet echt gelukkig was met de vier kinderen en hun groot huis en alle comfort. Verveling en sleur werden voor haar doorbroken toen ze verliefd werd op een andere vrouw. Hij was radeloos, woest, wou die andere vrouw kapotmaken, tot hij besefte dat hij op zijn 66ste nog een ander leven kon opbouwen. Nu heeft hij zijn hart weer kunnen openstellen, en is hij een happy man.

Ella verloor haar ware Jakob in een ongeluk, en vond het huwelijk dat er toen volgde een eerbaar compromis. Want haar man was een hele lieve, zachtaardige man. Maar na verloop van tijd bleek daar nu net het probleem te zitten. Ze miste de uitdagingen, ?flink vechten en dan weer goedmaken?. En toen ze vorige zomer haar dochter met relatieproblemen het advies gegeven had naar haar hart te luisteren, besefte ze dat ze dat zelf ook maar eens moest doen.

Nogal tragikomisch klonk het verhaal van Mieke, die als jong meisje zichzelf gezworen had nooit te trouwen, maar het dan toch gedaan had nadat ze haar man (letterlijk) op zijn blote knieën had laten beloven dat hij haar onafhankelijkheid zou respecteren. Maar er kwam tegen haar wil een kind, en de kinderen bleven komen ?door alle lagen rubber heen?. Terwijl zij tussen de was en de plas almaar zat te denken : ?Wanneer mag ik nou eindelijk weg ??, besloot haar man alleen te gaan wonen. En dat deed hij ook, na 41 jaar. Ze schrok, ook al besefte ze dat zijn beslissing met haar gedrag had te maken. ?Hij geraakte steeds geïrriteerder over mij.? Nu zien ze elkaar elke zondag, drinken ze samen koffie, gaan ze wandelen, praten ze over kinderen en kleinkinderen. Bovendien bleken er nog leuke dingen te kunnen gebeuren in het leven : ?Ik heb een nieuwe vriend, een vrijer?, zegt Mieke apetrots. De ervaring van een stukgelopen huwelijk is daar geen belemmering in. ?Neem een klasgenoot !? luidt haar vrolijke devies aan de anderen, want na al die jaren blijken ze elkaar nog door en door te kennen.

De vrouw wier man er met een jongere vandoor is, ziet een nieuwe vrijer minder zitten. ?Ik ben toch wel een beetje achterdochtig geworden. Er heeft toch een vertrouwensbreuk plaatsgehad als je er zo ingelopen bent. Bovendien zijn er niet zo vreselijk veel kandidaten die zich aandienen. Waar kom je ze tegen als je 55 bent en tuinieren je hobby is ??

Voor Ella is die vraag nog lang niet aan de orde. Samen met de echtscheidingsperikelen waren problemen uit haar kinderjaren weer bovengekomen, waardoor ze de voorbije jaren behoorlijk met zichzelf in de knoop had gezeten. Toch is ze blij dat het zo gelopen is. ?Voor mij en mijn man is het een groeiproces geweest waarbij we, helaas, verschillende kanten uitgegroeid zijn.? En ze benadrukt dat ook zij erg gelukkig is met haar huidig leven.

Net als Fred. ?Gewoon doorgaan,? zegt die, ?en het oude loslaten.? En ja, hij heeft er vrede mee. En nee, hij zou zijn ex niet elke dag willen zien, want dan zouden de emoties te sterk worden. Maar tja, als hij haar op donderdag vanwege de kinderen wél ziet, denkt hij toch : ?Jeetje, wat een mooi mens !?