Vloeren bepalen de sfeer in huis. Reden genoeg dus om ze met zorg te kiezen.

In een kale ruimte valt het pas echt goed op : vloeren vertegenwoordigen een enorme oppervlakte in huis. Zodra de woning is ingericht verdwijnen die grote vlakken, net als de muren en plafonds, onder en achter kasten, tafels, stoelen, fauteuils en verlichting. Daardoor beseffen we vaak te weinig hoezeer die vlakken de sfeer in huis mee bepalen. Een vloer kies je ook voor jaren. Een muur is gauw overschilderd of opnieuw behangen, een parket vernieuwen vraagt meer werk.

“Het is belangrijk om goed na te denken over alles wat vast zit aan je huis. Voor je gaat inrichten moet de basis in orde zijn. De eerste vraag die je jezelf stelt, gaat daarom over het concept : welk type woning is het en welk type van vloer hoort daarbij ?” zegt Peter Ivens van het bureau Astra in Sint-Niklaas. Maar losweg beweren dat vloer van giethars niet past bij antiek meubilair of dat een eiken parket niet harmonieert met trendy hedendaagse meubelen, vindt hij te simpel. Een vloer kiezen is veel complexer. Bovendien zijn er behalve stijl nog factoren : budget, slijtvastheid, onderhoud, comfort, de functie van de ruimte, wil je dat de vloer aanwezig is in de ruimte of juist niet.

“Ruimtelijkheid is zeer belangrijk”, zegt Philip Simoen van het gelijknamige interieurbureau in Brugge. “Een donkere vloer gaat de ruimte bijvoorbeeld verkleinen, lichte tinten vergroten. Verder heb ik graag een vloer met een bepaald karakter. Of het nu gewoon beton is, klei of natuursteen, het materiaal moet een uitstraling hebben.”

Karakter is niet noodzakelijk synoniem voor hypermoderne of technologische materialen. Die kunnen de modale Vlaming ook vaak niet bekoren. Wie in onze huiskamers binnenkijkt, ziet een voorkeur voor traditie. “Hout en natuursteen blijven de toppers,” meent Peter Ivens. “Dat zijn veilige keuzen en veel mensen spelen op zeker. Ook al blijft in dat gamma de variatie groot. Van de met bleekwater vergrijsde plankenvloer tot de gezwarte parket.” Materialen die we graag zien, daar voelen we ons meestal ook goed bij. Dat verklaart trouwens de populariteit van traditionele materialen : die kennen we al en we weten zeker dat ze ons zullen bevallen.

En wat blijkt ? De vier professionals die wij om advies vroegen, werken alle vier bij voorkeur met hout en natuursteen. Ze hebben hun deugdelijkheid bewezen. De uiteenlopende behandelingen – van hout bewerken met zeep en oliën tot het kristalliseren van een natuursteen – vergroten de variatie. En vooral : hout en steen hebben een uitstraling die artificiële materialen niet hebben. “Ik gruw van alles wat een oorspronkelijk materiaal imiteert”, zegt Philip Simoen. “Ik hou van eerlijk, en daar hoort voor mij ook wel linoleum bij. Dat gebruiken we zelfs regelmatig.”

Peter Ivens : “Natuursteen heeft voor mij een uitstraling die ceramische materialen bijvoorbeeld missen. Die krijgen snel iets artificieels. Gietvloeren in beton of epoxy zijn ook artificieel, maar hebben niet dat gebrek. Polybeton kan met pigment gekleurd worden tot bijna zwart en als je het behandelt met zeep op basis van lijnolie krijgt het bovendien een heel mooi patina. Ceramische tegels zal ik dan ook zelden gebruiken, tenzij in heel specifieke situaties.”

Alternatieve materialen vinden vooral hun weg naar specifieke en vooral moeilijke ruimten. Gietvloeren van beton en epoxy zijn in trek voor industriële gebouwen, lofts en winkelpanden : ze hebben een trendy look en zijn erg eenvoudig te onderhouden. Linoleum komt de laatste jaren opnieuw in de gunst, bijvoorbeeld voor een badkamervloer. Glas wordt meestal gereserveerd voor een overloop of passerelle en is vooral dankbaar in kleine huizen omdat het meer ruimtelijkheid creëert. Metalen vloeren zijn minder evident. Terwijl laminaatparket en imitatienatuursteen gebruikt worden waar met weinig budget een onderhoudsvriendelijke ruimte moet worden ingericht.

Peter Ivens : “Je moet je goed realiseren dat elk materiaal een eigen onderhoud vraagt, met specifieke producten. Niet iedereen wil die moeite doen of heeft een poetsvrouw die daar rekening wil mee houden.”

Doorlopende vloer

“Keukens en badkamers stellen het meest eisen”, zegt Boud Rombouts van het gelijknamige bureau in Antwerpen. “In de keuze probeer ik zo min mogelijk verschillende materialen te gebruiken. Het liefst kies ik een vloer die doorloopt van in de leefruimte tot in de keuken. Dat vergroot het beeld. Ik behandel natuursteen daarom met kristallisatie, zodat hij volledig waterdicht is en onderhoudsvriendelijk in de keuken.”

“Keukens en badkamers zijn veeleisend”, bevestigt Philip Simoen. “De keuken nog meer dan de badkamer. Ik heb nog altijd niet het ideale materiaal voor de keuken gevonden. Natuursteen is vrij poreus, waardoor je moet opletten voor vlekken, en hout is alleen maar geschikt in een keuken waar niet veel gekookt wordt. Is het een gezinskeuken, dan moet je misschien toch opteren voor een materiaalwissel. Eventueel in een kleur die past bij de rest, of juist een contrast creëert. Als het mogelijk is, geef ik de voorkeur aan een uniformiteit in de woning of het appartement. Hoe minder materiaalwisselingen, hoe ruimtelijker het eindresultaat. Waar het kan laten we zelfs de grens tussen binnen en buiten vervagen, door bijvoorbeeld het vloerpatroon van een woonkamer te herhalen in de terrastegels. Of door hetzelfde materiaal te gebruiken maar in een andere afwerking : buiten antislip en binnen niet.”

Peter Ivens waarschuwt wel voor te veel van hetzelfde, het mag niet eentonig worden : “Dikwijls is het mooier om in een huis met een beperkt aantal materialen te werken. Het blijft een evenwichtsoefening, want te veel keuzen zorgen voor conflicten.” Hij ziet bovendien een trend : “Er is veel belangstelling voor de jaren zestig, voor het speelse van toen en voor het experimenteren met materialen. Die vraag komt terug. Zo hebben we onlangs iets gedaan met kurk. Dat is een materiaal waar ik zelf nooit aan zou denken, maar de klant kwam daarmee aandragen. Kurk kan perfect in een kleinere ruimte. Ik verwacht trouwens een terugkeer van het vaste tapijt, omdat het warmte en sfeer in de woning brengt. En je hebt tegenwoordig prachtige tapijten, heel natuurlijk en in warme tinten van chocolade tot zandkleur. Maar het zijn zeker geen goedkope tapijten.”

Dan is er nog de ecologische kant van het verhaal. Duurzaam, milieuvriendelijk, natuurlijk, gezond, steeds meer mensen laten die aspecten meewegen in het bouwen of verbouwen van een woning. “Drie factoren zijn belangrijk”, zegt Marij Gabriëls van Eco-architecten in Hasselt. “Eerst de grondstof : hoe zuiver is die ? Ten tweede is er het aspect van de energie die nodig is om die grondstof te delven en klaar te maken voor gebruik. En als laatste is er de kwestie van het onderhoud op lange termijn. Is het goed te onderhouden, gaat het lang mee ?” Vanuit ecologisch standpunt is natuursteen het ideaalst : na het delven, vraagt het nog weinig behandeling. Alleen snijden en vervoeren kosten energie. Maar er zijn ook onvermoede karaktertrekjes waar de bio-ecologie rekening wil mee houden : “De mineralen in natuursteen bevatten altijd een zekere radioactiviteit, de hoeveelheid is afhankelijk van de ontginningsplek. Dat geldt overigens ook voor geperste tegels, want die worden gekleurd met diezelfde mineralen. En voor gebakken tegels, want klei bevat evengoed een radioactiviteit.”

“Wil je dat helemaal uitsluiten, dan houd je hout en aangestampte aarde over. Dat laatste roept Bokrijkbeelden op en is allerminst praktisch. Bij hout moet je dan weer rekening gaan houden met de elektromagnetische vervuiling, omdat het een goede geleider is voor elektromagnetische straling. Elektrische stroom veroorzaakt een spanningsveld dat bij langdurige blootstelling je organen opwarmt. Met een goede elektrische installatie, goed geaard, kun je dat probleem opvangen, maar je moet er wel aan denken. Het ideaal bestaat dus eigenlijk niet, een vloer kiezen gaat dikwijls om het afwegen van het minst schadelijke materiaal.”

Sommige van haar collega’s in de bio-ecologische bouw opteren voor terracottategels, zelf prefereert ze natuursteen : “Wij bouwen meestal woningen die energiezuinig zijn, waar dikwijls zonne-energie aan te pas komt. Niet alleen verwarming met zonnepanelen, maar ook passieve zonne-energie en dan is natuursteen ideaal. Die slaat warmte op en geeft die langzaam weer af. De vloer werkt dan als een accumulator van de zon. Ook als je kiest voor vloerverwarming is natuursteen bijna de enige mogelijkheid. Technisch is het wel mogelijk om verwarming aan te leggen onder een houten vloer, maar hout isoleert, waardoor je automatisch energie verliest. Om dezelfde reden is hout wel een goede keuze als je weinig mogelijkheid hebt om de vloer te isoleren. Bovendien is de contacttemperatuur aangenaam. En zoals wij onze huizen tegenwoordig goed isoleren, kun je zomer en winter op blote voeten lopen. ” n

Tekst Hilde Verbiest I Foto’s Jan Verlinde

“Voor je gaat inrichten moet de basis van de woning in orde zijn, alles wat vast zit aan je huis.”

“Of het nu gaat om gewoon beton, klei of natuursteen, het materiaal moet een uitstraling hebben.”

“Hoe minder materiaalwisselingen in één woning, hoe ruimtelijker het eindresultaat.”

“Natuursteen heeft de beste ecologische troeven, maar het ideaal bestaat niet.”

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content