Bedorven door hordes fuivende toeristen ? Nee hoor. Ze zijn er wel, de ‘beach bums’ en de bon vivants. Maar het Griekse jetset- en partyeiland hield alles stevig in de hand. Het authentieke Mykonos bleef overeind. Zelfs Petros is er nog. De mythe doorprikt.

Bijna een miljoen toeristen per jaar, celebrity’s op dure jachten en een stevige reputatie als partybestemming – je zou Mykonos voor minder wantrouwen. Ten onrechte, ontdekken we. Het droge en heuvelachtige eiland in de Cycladen is bezaaid met gehuchten en vissersdorpen die de voorbije decennia amper veranderden. Waar witte woningen kubusvormige schuiloorden tegen zon en wind lijken te zijn, ezels nog steeds een populair verplaatsingsmiddel blijken, en families kerkjes en kapellen bouwen om de resten van hun voorouders in te bewaren. Zelfs ‘hoofdstad’ Chora valt op door kleinschaligheid en een harmonieuze, in tradities gewortelde architectuur. Ongeïnspireerde hotelreuzen zijn rond het verkeersvrije centrum ver te zoeken. De schrik om in een toeristenfabriekje te belanden, blijkt ongegrond.

Vroeg opstaan

Voor de bewoners van het eiland, niet eens tienduizend man, was het geen kwestie van geluk. Toen eind negentiende eeuw de eerste archeologische opgravingen plaatsvonden op de Cycladische eilanden, duurde het immers niet lang voor de eerste bezoekers toestroomden : veelal intellectuelen en kunstenaars die in de oudheid geïnteresseerd waren. Archeologen hoefden dus niet te zoeken naar bondgenoten om de bescherming van de eilanden bovenaan de agenda te zetten. En tegen de tijd dat het massatoerisme op gang kwam, had de overheid gelukkig maatregelen in stelling gebracht om ongebreidelde commerciële ontwikkeling te voorkomen.

Om de authenticiteit van Chora te proeven, moet je nochtans vroeg opstaan. In de haven zijn dan vissers en marktkramers aan het werk, terwijl je samen met de talrijke katten kunt verdwalen in de stad : een labyrint van slingerende stegen, balkonnetjes met planten en bloemen, en pleintjes. Wie te lang heeft liggen bakken op het strand, vindt later op de dag verkoeling in deze Griekse medina, maar in de uitgestorven ochtenduren valt gemakkelijker te begrijpen waarom ook Le Corbusier de ingenieuze architectuur van de Cycladen bewonderde. Trotseer het gebrek aan straatnamen en rudimentaire stadsplannen : alle wegen leiden naar het beeld van Manto Mavrogenous op ‘Taxi Square’, en andere herkenbare pleinen.

Ongestoord

Precies die primitieve infrastructuur én de gecontroleerde toeristische ontwikkeling droegen sterk bij tot de jetsetfaam van Mykonos. De avontuurlijke omgeving wekte al in de jaren twintig en dertig van de vorige eeuw de interesse van de bourgeoisie van Athene, en in de jaren vijftig en zestig bood het eiland celebrity’s als Jackie en Aristoteles Onassis, Ingrid Bergman en Grace Kelly een ongestoord luxeleventje. Anderen zoeken de verklaring in de lokale textielproductie, een eeuwenlange (nu uitgestorven) traditie die in de jaren vijftig en zestig internationale faam bereikte, en die onder meer Christian Dior en Hubert de Givenchy naar het eiland lokte. De talrijke uitgaansmogelijkheden en de opmerkelijke tolerantie van de plaatselijke bevolking trokken in de jaren zeventig weer hippies en gay toeristen aan. Die laatste komen trouwens nog steeds in groten getale.

Sindsdien werd Mykonos talloze keren afgeschreven, maar daar kijkt het eiland amper van op. Het lot van Mykonos was in de loop van de geschiedenis vaak verbonden met dat van het naburige eiland Delos, en ook uitheemse veroveraars als de Romeinen, de Venetianen in de middeleeuwen en de Ottomanen kregen het eiland niet klein. Mykonos verwelkomt trouwens nog steeds beroemde gasten als Hugh Jackman, Jean Paul Gaultier en Valentino, en nadat de hotelsector enkele jaren geleden een flinke opknapbeurt kreeg, scoort het eiland weer in toeristische lijstjes.

Mykonos zal vooral beach bums en bon vivants bekoren. En wie de prijzige bars en dansende meute liever links laat liggen, hoeft niet te wanhopen. Tijdens onze laatste avond in Elia Beach kleven we haast aan het in stilte en duisternis gehulde terras van onze kamer. We turen naar de cruiseschepen die in de verte over de amper zichtbare horizon glijden, en naar bliksemschichten die verderop de pikzwarte hemel oplichten. Goedkoper dan een cocktail, en minstens zo bedwelmend.

Door Wim Denolf – Foto’s Wouter Van Vaerenbergh

Bijna een miljoen toeristen per jaar, celebrity’s op dure jachten, befaamd als partybestemming – je zou Mykonos voor minder wantrouwen. Toch is het eiland de voorbije decennia amper veranderd.