Een introductie hoeft hij na dertig jaar mode niet meer. Maar wie is de man achter de naam ? Giorgio Armani (71) over zijn werkkracht, rijkdom en de angst om alleen te zijn.

In de afgelopen dertig jaar lijkt u altijd de juiste zakelijke beslissingen te hebben genomen. Vandaag mag u zich de enige modeontwerper noemen die zijn eigen imperium nog voor honderd procent bezit, zonder aandeelhouders of financiers. Hoe zou u zichzelf omschrijven ? Ontwerper of ondernemer ?

Giorgio Armani : Liever als creatief ondernemer.

In de beginjaren profileerde u zich vooral als ontwerper. Met als gevolg dat iedereen het einde van Armani voorspelde toen Sergio Galeotti, uw vriend en zakelijke partner, in 1985 overleed aan aids.

De periode na Sergio’s dood was hard omdat niemand geloofde dat ik alleen zou slagen. De realiteit was anders. Het was niet zo dat hij zich uitsluitend met de zakelijke aspecten bezighield en ik enkel ontwierp. Maar naar de buitenwereld toe was Sergio wel degene die met de advocaten sprak, terwijl ik de jurken maakte. Toch werd geen enkele beslissing genomen zonder wederzijds akkoord.

De geschiedenis heeft de critici in ieder geval ongelijk gegeven. Vandaag geniet Armani dezelfde naamsbekendheid als Coca-Cola en Microsoft. Mag ik u omschrijven als een democraat, een ontwerper voor het grote publiek ?

Zeker, ik heb verschillende lijnen zoals Emporio waarmee ik de massa bereik. In de jaren tachtig lanceerde ik al Armani Jeans. Iedereen verklaarde me voor gek. “Waarom jeans als couture zo goed gaat ?” vroegen ze me. “Je richt je op een te laag segment.” Maar waarom zouden mensen met minder geld niet bediend mogen worden ? Ik draag zelf toch ook jeans ?

Vandaag is ‘masstige’ – prestige voor de massa – een trend en net nu lanceert u als eerste een semi-couturelijn, ‘PrivĆ©’.

Ik heb mijn defilƩs altijd afgesloten met avondjurken van coutureniveau, maar vrouwen die het geld hebben om dergelijke creaties te betalen, eisen absolute exclusiviteit. Vandaar PrivƩ, een collectie die niet over heel de wereld verkocht wordt.

Zal semi-couture de haute couture vervangen ?

Eigenlijk gaat het om juist hetzelfde : maatwerk. Niet de manier waarop een jurk gemaakt wordt, maar wel de cliĆ«ntĆØle is veranderd. Het is niet langer de oudere, aristocratische dame met wereldbefaamde familienaam die couture koopt, maar veeleer de echtgenote van een rijke zakenman. Ze circuleert misschien minder in mondaine kringen, maar ze heeft wel geld.

Als democraat hebt u zichzelf ook altijd afgezet tegen intellectuele mode.

Ja en toch was dat niet mijn oorspronkelijk uitgangspunt. Mijn eerste collectie was gericht op de kunstzinnige man, het architectentype. Het soort publiek dat de filosofie achter mijn blazers begreep. In mijn beginperiode was dat nog een heel specifieke groep.

Het heeft u geen windeieren gelegd. Armani is de afgelopen dertig jaar uitgegroeid tot een wereldwijd concern dat 4500 mensen tewerk- stelt. Uw persoonlijk vermogen wordt door ‘Forbes’ geschat op 2,2 miljard dollar. Is het moeilijk om zo rijk te zijn ?

Ja, omdat ik er niet in opgegroeid ben. Rijk zijn is een vak op zich. Waarom ? Omdat geld op een goede manier moet worden gebruikt en je in contact brengt met de rijken der aarde. Net als hen beschik ik ook over een groot vermogen en verschillende huizen, anderzijds werk ik even hard als een gewone arbeider. Ik neem wel vakantie, maar veel minder dan mijn medewerkers. Het is daardoor ook moeilijk om vriendschappen te sluiten. Ik heb er de tijd niet voor. ’s Avonds hoeven ze mij niet te bellen om eens naar de cinema te gaan. Net zomin voor een lange wereldreis. In tegenstelling tot de echte rijken die pas einde augustus met vakantie gaan, als alle anderen terugkeren naar het werk.

Maar u zou dat toch ook kunnen doen ?

Neen, want ik heb verplichtingen ten opzichte van mijn werk, deadlines.

U hebt een enorme verantwoordelijkheidszin, niet ?

Wie dat niet heeft, is een idioot.

Ooit omschreef u uw levensmissie als volgt : “Ik speel voor iedereen papa.”

Dat klopt. Omdat mensen vaak een beroep doen op mijn advies. Ik heb een zekere realiteitszin. Soms kom ik daardoor koud over. Ik toon weinig emoties, maar die kille houding is tegelijkertijd een geruststelling voor anderen. Het maakt me capabel om beslissingen te nemen en taken uit te delen. Dat komt me ook goed van pas in het bedrijf, want elke dag ben ik niet alleen de rechter van mijn eigen werk, maar ook van dat van anderen.

U noemt zichzelf papa, maar u hebt zelf geen kinderen.

In zekere zin betreur ik dat, omdat kinderen continuĆÆteit garanderen, ze zetten de familie verder. Er zijn in het leven momenten van vriendschap en liefde, maar de enige vaste waarde blijft uiteindelijk familie. En dan nog. Ik hou veel van mijn zus, mijn twee nichten en mijn neef, maar dat ben ik niet. Het is niet mijn eigen bloed. Ach, mijn huis loopt vol met poezen en honden, dat is ook iets.

U noemt net de familieleden die ook bij u werken. Is het belangrijk om uw eigen familie in het bedrijf te hebben ?

Ja, ze zijn mijn referentiekader. Mijn familie controleert me, zelfs van ver. Ze behoedt me ervoor domme dingen te doen. Ze zegt me wanneer ik fout bezig ben. Het is een soort van begrenzing. Familie zorgt ervoor dat je niet gaat zweven en met de voeten op de grond blijft.

En toch ziet u blijkbaar geen mogelijke opvolger onder uw familieleden. Zoals Donatella na het overlijden van Gianni Versace.

Neen, omdat mijn familieleden geen mensen zijn met een genie voor mode. Mijn nicht bijvoorbeeld is wel goed in public relations, maar dat maakt van haar nog geen mogelijke opvolger. Bovendien weet ik niet of ze daar wel zin in zou hebben. Het is immers een enorme opdracht en mijn nicht is ondertussen toch ook al vijftig jaar.

Uw opvolger zal in ieder geval hard moeten werken, dat is zeker. Hoeveel uur per dag besteedt u aan de job ?

Ik sta op om zeven uur. Vervolgens doe ik anderhalf uur gymnastiekoefeningen en dan is het werken tot halfnegen ’s avonds. En vaak ook op zaterdag en zondag.

Nu u toch zelf over conditietraining begint. U besteedt enorm veel aandacht aan uw fysiek. Hoe belangrijk is een jeugdig uiterlijk ?

Fundamenteel. Je moet in de spiegel kunnen kijken. Er wordt me vaak gezegd dat ik veel jonger lijk dan mijn werkelijke leeftijd (71), maar het komt niet uit de hemel, hƩ. Ik moet daar wel iets voor doen.

Doet u het omdat oud worden moeilijk is in de modewereld ?

Integendeel, de mode houdt me jong. Er zijn beroepen waarin mensen afgeschreven zijn op hun vijftigste. In de modewereld verdient men respect door de jaren heen. Zolang je maar jong blijft van geest.

Misschien vandaar uw liefde voor films ? Hoe groot is uw persoonlijke collectie dvd’s ?

Niet zo groot, want ik heb te weinig tijd om er naar te kijken, maar ik hou wel van films omdat ze de maatschappij weerspiegelen. Het is onze enige tijdsreferentie. Er zijn ook wel boeken, maar films laten het je met je eigen ogen zien.

Toen u in de jaren tachtig Richard Gere kleedde in ‘American Gigolo’, betekende dat meteen uw internationale doorbraak. De film heeft ook uw succes gemaakt.

Gemaakt niet. De film heeft geparticipeerd aan mijn succes.

OkƩ, maar u was wel de eerste ontwerper die bijna twintig jaar geleden een kantoor opende in Hollywood. Nu is elk modehuis er vertegenwoordigd. Er wordt vandaag gevochten om filmsterren.

Er is inderdaad een groot verschil tussen vroeger en nu. Sommige sterren sluiten een contract met een bepaald modehuis. Anderen willen volledige vrijheid behouden, maar die kunnen met eender welk label uitpakken. En dan is er nog een derde categorie celebrity’s die trouw zijn aan Ć©Ć©n bepaalde ontwerper. Het zijn zij die me bellen als de uitreiking van de Oscars nadert, met de vraag : “Giorgio, wat moet ik aantrekken ?” Dat zijn mensen naar mijn hart. Ik sluit geen contracten met sterren omdat er geen eerlijkheid van uitgaat. Ik wil dat ze Armani dragen omdat ze mijn werk mooi vinden. Ze moeten mij ook niet vragen om een turkooizen jurk met volants te maken. Dat is niet mijn ding.

En dan is er nog een vierde categorie celebrity’s : zij die een eigen collectie lanceren. Zoals Jennifer Lopez, Eve, BeyoncĆ© Knowles binnenkort. Wat denkt u daarvan ?

Ridicuul ! Er zijn er al meer die dat geprobeerd hebben, maar mode is een vak op zich. Het is gemakkelijk om een paar T-shirts te maken, maar dat is het niet, hƩ. Mode is werken.

U praat vaak in termen van werk. Dolce far niente is niet echt aan u besteed. Bent u wel een Italiaan ?

Niet echt. Mijn ouders hadden Duitse roots.

Ach, dat verklaart veel. De discipline en gereserveerdheid.

( lacht) Ja, maar anderzijds voel ik me erg mediterraan. Ik hou enorm van het zuiden van Italiƫ. Ik hou van de zon, de zee en de mensen die er zo warm zijn.

U hebt in elk geval de typische, katholieke opvoeding gekregen. Zo zou ƩƩn van de vier recentelijk gelanceerde PrivƩ-parfums opgebouwd zijn rond wierook. Als souvenir aan uw kindertijd. Betekent de kerk nog altijd veel voor u ?

Neen, maar ik koester wel de magische momenten uit mijn leven. Het kan een herinnering zijn aan iets wat gisteren gebeurde, of vele jaren terug, toen ik een jongen van zeven was. In mijn kindertijd ging iedereen naar de kerk. De geur, de mensen die zongen… het is me altijd bijgebleven.

Uw kindertijd speelde zich af tijdens de Tweede Wereldoorlog. Heeft dat u gehard als mens ?

Absoluut. Die periode speelt nog door mijn hoofd. En dan zie ik de jongeren van vandaag. Het is goed dat ze het beter hebben dan wij. Een mens hoeft niet altijd af te zien, maar toch…

Zijn ze te verwend ?

Inderdaad. Ze zouden de militaire dienstplicht terug moeten invoeren. Soms moet een mens eens afzien om vervolgens te genieten van wat men heeft.

U bent tijdens de naweeƫn van de Tweede Wereldoorlog ook geraakt door een explosie met als gevolg dat u weken gekluisterd was aan het ziekenbed.

Ik was van top tot teen verbrand, zelfs mijn haar was weg. Een monster was ik. En gedurende twintig dagen leefde ik in de onzekerheid of ik ooit nog opnieuw zou zien. Het was de hel.

Heeft die ervaring u gemotiveerd om geneeskunde te studeren ? Want mode was niet uw eerste roeping.

Vanaf mijn acht jaar was ik al geĆÆnteresseerd in de menselijke anatomie. Ik boetseerde kleine popjes die ik vulde met koffiebonen om er vervolgens chirurgische ingrepen op uit te oefenen en ze terug te openen ( lacht).

Uiteindelijk hebt u uw altruĆÆstische dokters- ambities geruild voor het ontwerperschap.

Ja, maar ik hou me nog steeds bezig met het menselijke lichaam.

Wat is het mooiste compliment dat men u kan geven na dertig jaar mode ?

Eerlijkheid in mijn contacten met mensen. Ik speel niet vals.

Hebt u ergens spijt van ?

Ja, dat ik te weinig aandacht heb besteed aan mijn omgeving. Mijn werk ging altijd voor, ten koste van mensen. Daardoor heb ik misschien niet alle kansen die het leven me aanbood benut.

Vooral dan op het niveau van menselijk contact en relaties. Want u wordt toch vaak afgeschilderd als een eenzaat.

En toch ben ik geen solitaire. Ik hou niet van alleenzijn. Ik heb angst van de eenzaamheid. Ik zou graag iemand naast mij hebben, in plaats van de eeuwige zoektocht naar eender wie en eender wat. Soms is men geobsedeerd door het zoeken.

Is dat dan uw grootste wens op vandaag ? Een levenspartner vinden ?

Misschien heb ik die al gevonden ( lacht breed). Is dat geen mooi einde van dit interview ? n

Tekst Pascale Baelden

“Rijk zijn is moeilijk voor mij. Omdat ik er niet in opgegroeid ben. Het is een vak apart.”

“In de modewereld verdient men respect door de jaren heen. Zolang je maar jong blijft van geest.”

“Ik sluit geen contracten met sterren omdat er geen eerlijkheid van uitgaat. Ik wil dat ze Armani dragen omdat ze mijn werk mooi vinden.”

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content