De een ervaart ze als milieu-onvriendelijk en storend, de ander als bron van opperste fun : sneeuwscooters. In Noord-Zweden zijn ze erg populair, zowel voor het dagelijks vervoer als voor de sport. Hoe dan ook, ze doen bij IEDEREEN het bloed sneller stromen.

Het is berekoud. Het kwik heeft de vorige nacht een duik van 18 graden genomen. Mikael en Hakan verontschuldigen zich meermaals alsof ze er voor iets tussen zitten. Maar het zonnetje schijnt en met een vracht thermische pakken, wanten en aangepast schoeisel zullen we de buitentemperatuur van -23°C moeten trotseren. Het wordt een oefening in laagjes dragen, hét geheim van een comfortabele uitrusting. Maar bij mijn eerste poging steek ik al het bandenmannetje Bibendum de loef af : een motorjas onder een thermisch pak druist in tegen elke wet van beweeglijkheid. Dus moet ik met heel wat lagen minder, maar met meer aanvaardbare contouren de vrieskou induiken. Het blijkt best mee te vallen.

Het is nog vroeg in de ochtend. De scooters schitteren uitdagend onder de lage zon op de bevroren Kalix-rivier. Het materiaal is nagelnieuw en tiptop in orde. Na een korte technische uiteenzetting van onze gidsen vertrekken we in konvooi de witte vlakte op.

Mikael en Hakan zijn guitige, blozende, gezonde veertigers. In de zomer werken ze beiden in de lokale papierfabriek waar blijkbaar de helft van de buurtbewoners aan de slag is. ’s Winters runnen ze sinds kort hun eigen scootersafari-bedrijfje. Voor de kerels is het duidelijk fun. Hun heldere ogen stralen als ze ons een demonstratierondje geven. Ze kennen het gebied en hun machines op hun duim. We krijgen een stafkaart met de route toegestopt, ter informatie, of voor het ondenkbare geval dat we onze weg zouden verliezen in het eindeloze witte landschap bezaaid met plukken dennenbos.

Sneeuwscooters zijn in dit noordelijke deel van de aardbol echter de gewoonste zaak van de wereld, zoiets als motorfietsen bij ons. Netjes afgebakend en met een aparte bewegwijzering worden jaarlijks honderden kilometers sneeuwpaden door de omgeving getrokken. Rond de dorpen is alles met Zweedse precisie gereglementeerd, maar hoe verder weg van de steden, hoe wilder en eenzamer het landschap wordt en hoe leuker het scooteren.

Winterslaap

Ons vertrekpunt, Kalix, maakt deel uit van de grootste noordelijke provincie, Norrbotten, die zowat half Zweeds Lapland omvat. Het kleine provinciestadje ligt in de oksel van de Baltische zee, vlakbij de Finse grens. Met een handvol supermarkten en evenveel winkeltjes valt er niet veel te beleven. Hier is de natuur koning. Eenmaal buiten de hoofdstraat, nemen de dennenbossen de overhand en spreiden kleine meertjes zich als een lappendeken uit over de toendra. Van november tot mei ligt het waterrijke natuurschoon maandenlang verscholen onder een witte winterdeken. Zelfs de brede Kalix-rivier houdt haar activiteit even voor gezien. Maar de Lappen storen zich niet aan de winterse koude. Pas wanneer de natuur helemaal is ingedommeld in haar winterslaap komt het sportieve hart van de bewoners volop op dreef. De bevroren meren en rivieren zijn een uitgelezen gebied voor skiërs, raketwandelaars, hondensleeën en sneeuwscooters. Niet alleen voor ontspanning maar ook voor dagelijks transport worden de ijsvlaktes gretig gebruikt.

We zijn op pad met een achttal scooters. De meeste deelnemers moeten hun zitje delen maar ik heb het geluk de bolide alleen te mogen besturen en kan hem dus naar hartelust zachter of harder laten brullen. De eerste kilometers trekken we op een rustig tempo over de witte vlakte. Het is even wennen aan het onstabiele spel van sneeuw en ijs onder de rupsbanden. Maar de vinnige machines voelen betrouwbaar aan en smeken om meer. Als we voor de uitgestrektheid van een bevroren meertje belanden is het hek van de dam. Met het opendraaien van de gashendel borrelt het bloed van mijn vermeende Spaanse voorvaderen in mij op. Ik laat de machine steeds harder gaan. De naald klimt bibberend naar 60…70…80…90 ! De wind en vrieskou snijden mij in het gezicht maar de adrenaline werkt. Geweldig ! Mikael lacht om mijn opwinding. Hij is duidelijk andere snelheden gewoon. Hij vertelt me dat hij in races gemakkelijk pieken van over de 200 kilometer per uur haalt ! Weliswaar met zwaardere machines. Maar ik laat me niet ontmoedigen. Dit is puur genieten !

Ook het bochtenwerk gaat prima. Dat er een robuuste gemotoriseerde tweewieler in mijn garage staat, zal er wel voor iets tussen zitten. Op sommige stukken slingeren de smalle paadjes zich vervaarlijk tussen de dennenbomen. Enige balanceeroefeningen zijn een absolute noodzaak wil je niet in volle vaart in het decor belanden.

Trappershut

Op de hoogvlakte nabij Lappträsk houden we halt. Naar aloude Zweedse traditie maakt Hakan voor de trappershut een houtvuurtje in de sneeuw en laat water koken in een zwartgeblakerd keteltje. In de thee krijgen we taaie stukjes kaas geserveerd : een lokale lekkernij en calorierijk goedje dat we in de vrieskou wel kunnen gebruiken. De alarmerende temperaturen van deze ochtend vallen uiteindelijk best mee. De zon maakt veel goed, er is geen zuchtje wind en het uitzicht over de ongerepte sneeuwvlakte badend in het heldere blauwige licht is gewoonweg grandioos.

Maar de zon zakt snel. Het licht kleurt goudgeel en de schaduwen worden langer. In de verte wordt een kudde rendieren door het gebrul van de motoren opgeschrikt en rent de ondergaande zon tegemoet. Hun silhouetten tekenen zich als donkere schaduwen af tegen de blauwige sneeuwvlakte. De hemel kleurt oranjerood en wolken kronkelen zich als rookslierten doorheen het hellevuur. We hebben nog enkele kilometers te gaan tot Kukkola, de eindbestemming voor vandaag. De vermoeidheid begint zich te laten voelen. De scooters brommen rustig in konvooi het halfduister door. Ik geniet van de laatste kleuren, de weidsheid en het ongerepte.

Maar het Zweedse winteravontuur is nog niet aan zijn einde. In de houten cottages waar we de nacht zullen doorbrengen knettert het haarvuur en uit een grote blokhut stijgt de stoom in dikke wolken de ijselijke nacht in. Er wacht ons een traditionele saunabeurt en met zijn allen dompelen we ons onder in de vochtige hitte van het stomende dennenhout om even later, naar aloude Zweedse traditie, onze verhitte lijven te blussen op het koele sneeuwtapijt.

Sneeuwscootersafari

Mikael Strand en Hakan Henriksson organiseren van 15 december tot 15 april dagelijks tochten. De groepjes tellen minimum 6 personen (4 sneeuwscooters) maar kunnen voor bedrijven worden uitgebreid tot 25 sneeuwscooters.

De duur van de tochten varieert : van korte initiatieritten van drie uur tot meerdaagse trips die tot de poolcirkel gaan, al dan niet in combinatie met hondensleetochten, raketwandelingen en andere winterse activiteiten. Speciale kledij wordt ter plaatse verschaft.

Reis : wij reisden met Scandinavian Airlines. SAS vliegt dagelijks twee keer op Luleå, via Stockholm. Voor speciale seizoenaanbiedingen vindt u informatie op www.flysas.com of via 02 643 69 00. Voor meer info over trips in de omgeving van Kalix kan u terecht op www.incoming-nordkalotten.com

Vanuit Luleå is het één uur rijden naar Kalix (80 km). Er zijn regelmatige busverbindingen. Er kunnen ook transfers geregeld worden door het hotel of toeristische organisatie.

Logies : rond Kalix zijn een paar typische landelijke overnachtingsplaatsen met cottages en originele Zweedse sauna’s : Land & Strand www.landochstrand.nu, en Kukkolaforsen aan de Torne-rivier, www.kukkolaforsen.se.

Het verblijf kan ook gecombineerd worden met een bezoek/overnachting aan/in het Ice Hotel in Jukkasjärvi.

Algemene info : www.norrbotten.se en het Zweeds Bureau voor Toerisme, 00800 30 80 30 80, www.zweden.nl

Tekst en foto’s Kat De Baerdemaeker

Hoe verder weg van de steden, hoe wilder en eenzamer het landschap wordt en hoe leuker het scooteren.

In de verte wordt een kudde rendieren door het gebrul van de motoren opgeschrikt en rent de ondergaande zon tegemoet.