reacties : TESSA.VERMEIREN@knack.be

Goedele Liekens vertelde in Het Laatste Nieuws dat ze de dader van het gezinsdrama aan de kust, een paar weken geleden, een kleine Hitler vond. De man had zijn drie kinderen omgebracht en daarna zelfmoord gepleegd. Ongenuanceerd en ongenadig veroordeelde ze hem op het moment dat er nauwelijks details bekend waren. Psychologen en hulpverleners zeiden in de nasleep van die gebeurtenissen nog maar eens dat het beter is niet te veel ruchtbaarheid te geven aan dit soort gruwelen, omdat ze altijd weer de lont kunnen aansteken van een ander, soortgelijk drama.

Waarom zijn vrijwel altijd mannen de daders ? Is het machtswellust of donkere wanhoop, of allebei ? Je vraagt je af wat er in het hoofd van zo’n man omgaat in de momenten voor hij overgaat tot moord en doodslag. Wat de ene zover brengt en waarom de andere zijn verscheurdheid en verdriet met beschaving, rede en knarsetanden in bedwang weet te houden. Wat maakt dat over het algemeen gedacht wordt dat mannen ‘rationeler’ kunnen omspringen met afscheid en scheiding? Wat maakt dat mannen vrijwel altijd de laatste keuze zijn, of geen partij, als het over kinderen gaat in een echtscheiding ?

Vlak na dat gezinsdrama aan de kust las ik de pas verschenen, dunne roman van Herman Leenders, De Echtbreukeling (Arbeiderspers). Het minutieus vertelde verhaal van K, wiens leven overhoop wordt gehaald op de dag dat hij een aangetekende brief krijgt waarmee zijn vrouw hem via de rechter verzoekt het huis te verlaten. Zijn leven te verlaten dus.

Herman Leenders heft in De Echtbreukeling even het schedeldak van zo’n man op. Hij zet de deur van het mannenhart op een kier, zodat de snijdende winterkou van het verlaten zijn je in het gezicht slaat. K loopt verloren in het labyrint van verbaasd zijn over niet meer graag gezien worden. K wordt gegeseld door de levenloze wet die hem niet wil kennen, die hem een billijke omgang met zijn kinderen ontzegt. De wet, gemaakt met woorden van staal en vertegenwoordigd door mannen en vrouwen van bordkarton. Rechters zijn niet zuiver op de graat. Advocaten zijn gokkers en geldverslinders. Vrouwen zijn vooral bezorgd of de lakens niet vuil worden. Het lijken clichés en toch is dat niet zo in De Echtbreukeling.

Het woord ‘echtbreukeling’ staat niet in het woordenboek. K is de schipbreukeling van de liefde die op is, van de echtelijke staat die nietig wordt verklaard. De berooide schipbreukeling, die telkens hoopvol zijn beste pak aantrekt om naar de rechtbank te gaan en daar toch altijd weer het onderspit moet delven. Maar hij geeft niet op, omdat hij niet anders kan.

“Hij gaat in beroep omdat hij driehonderd ochtenden per jaar zijn kinderen mist aan het ontbijt en omdat hij zestig ochtenden per jaar weet wat hij mist”, schrijft Herman Leenders. Een man gegijzeld door gemis. Je zou van minder uit protest als Batman de gevel van het Buckingham Palace beklimmen, zoals laatst een radeloze, gescheiden vader deed in Londen.

En wanneer K zich eindelijk min of meer schikt in zijn lot, als hij dan eindelijk weer durft met een vrouw, merkt hij dat in de carrousel van vervangvrouwen niemand meer ooit echt zijn vertrouwen krijgt : “Het was zoals een paraplu die overgewaaid was en die bij de minste wind opnieuw zou overwaaien en waar je nooit meer op zou kunnen rekenen.” K past niet meer in het afgelikte Eden van buitenwijken met schone lakens, perfect geserveerde ontbijten en gezellige stillevens. K doorziet het spel van de elf die al te vlug haar vleugels en haar lichtvoetigheid verliest en geen begrip heeft voor de faun die wil blijven spelen en dromen. K wordt een outlaw, een terrorist van de liefde. Al beperkt zijn bompakket zich tot een envelopje met compromitterende foto’s, afgeleverd bij de eega van de minnaar van zijn ex-vrouw.

Volgende week

Met de Boekenbeurs in het vizier : o.a. New York Times-journalist John Leland over zijn boek ‘Hip : The History’, en portret van de genomineerde thrillerauteurs voor de Hercule Poirot-prijs.

www.weekend.be

tessa vermeiren