In deze tweewekelijkse rubriek geven we infoavonden, workshops, boeken, expo’s en weetjes mee. Altijd met de focus op welzijn en psychologie.

Hoe snel tikt de klok achter slot en grendel ? Hoe voelt, ziet en ruikt het leven er ? Hulpgevangenis Leuven besloot een boekje open te doen. Een fotoboekje, zelfgemaakt bovendien. Tien gedetineerden, zeven personeelsleden en vijf bezoekers brachten hun dagen en hun mijmeringen in beeld met de hulp van een digitale camera. Alles opgehangen aan datgene wat in de stille wereld achter tralies de hoofdrol speelt : de tijd. Fotografe Lieve Blancquaert begeleidde, portretteerde de gelegenheidsfotografen en interviewde ze. Haar en hun werk is gebundeld in het boek (Straf)Tijd.

Waarom hebt u ‘ja’ gezegd toen Hulpgevangenis Leuven uw hulp inriep voor dit project ?

Lieve Blancquaert : Omdat ik ongelooflijk veel zin had om achter de mythe te gaan kijken. De mythe en het mysterie die gevangenissen anno 2006 nog altijd zijn. Welk effect heeft een gevangenisstraf bovendien ? Op de gedetineerde zelf, maar ook op de familie, en op de cipiers die met de gedetineerden en de familie omgaan ? Het fascineert me mateloos. Ik ben enorm getroffen door de kracht van de liefde in dat hele verhaal. Hoe liefde tijdens die bijzonder kritieke momenten moeiteloos standhoudt, zelfs amper beeft. Wonderbaarlijk wat ze vermag en doorstaat. Een cliché misschien, maar ik heb die kracht zelden zo groots aan het werk gezien als hier. Ik heb het boek daarom ook onder meer opgedragen aan moeders. Ontroerend te zien hoe onaantastbaar de navelstreng is.

Wat hebben de deelnemers er volgens u vooral aan gehad ?

Het gevoel dat ze iemand mochten zijn. Mochten en konden meetellen. Dat heb ik sterk gevoeld : hoe ‘verstoten’ de gedetineerden en de familieleden zich voelen. Los van het feit of de straf al dan niet verdiend is : ze voelen zich enorm buiten de maatschappij staan, dat ze niet meer mee tellen, dat ze hun kans definitief verkeken hebben. Ze weten hoe de buitenwereld over hen denkt : uitschot dat te veel geld en aandacht krijgt van de maatschappij. Het deed ze deugd om eens hun kant van het verhaal te kunnen vertellen. Zelf fotograferen en schrijven gaf ze in zekere zin een identiteit, een zelfbevestiging. Het boek en de expo die eraan verbonden zijn, bezorgen hun trouwens een ontzettende kick, heb ik gemerkt.

Hebt u als fotografe nog iets bijgeleerd dankzij dit project ?

Ik leer constant bij als fotografe. Hier heb ik nog eens duidelijk gezien dat je geen fotograaf hoeft te zijn om goede foto’s te maken. Enkele van de deelnemers hebben werkelijk prachtige beelden gemaakt. Echt goed, met een knap ritme en bijzonder frisse invalshoeken. Jammer dat het project hier eindigt voor hen, eigenlijk zouden ze ermee moeten kunnen doorgaan. Dat aangesneden talent warm houden.

Van 18 november tot 1 december 2006 loopt een tentoonstelling over het project in het oude gedeelte van de hulpgevangenis in Leuven, Maria Theresiastraat 74.

(Straf)Tijd, getuigenissen van mijn lief, mijn kind, mijn ma, mijne chef en ik, Uitgeverij Globe, 22,90 euro, ISBN 90-8697-055-0.

In Knack van deze week vindt u een fotoselectie uit (Straf)Tijd.

door Guinevere Claeys