De Costières de Nîmes, met zijn specifieke bodem en met de Camargue als dichte buur, blijft (te) vaak uit beeld als wijngebied. Ten onrechte, vindt Herwig Van Hove.

De Costières behoren tot de meest ondergewaardeerde wijnen van Frankrijk met recent nog vier goede jaren : 2010 (fris en fruitig met goed ingebouwd fruit en veel potentieel), 2009, overal goed, net als 2011 en 2012 (moeilijk maar excellent, mineraal met structuur, kleur en alcohol en voldoende zuur door frisse nachten).

De Costières de Nîmes, AOC sinds 1986, behoort geografisch bij de Provence, administratief bij de regio Languedoc-Roussillon, maar als wijnregio hoort ze bij de Rhônevallei. Een zone van veertig bij tien kilometer, ten zuiden van de A9 (van Sernhac tot Vergeze). Ongeveer vijftien procent (of 4000 hectare) is beplant met wijngaarden voor de Costières. Een honderdtal wijndomeinen en vijftien coöperaties produceren gemiddeld 220.000 hectoliter, voor zestig procent rood, dertig procent rosé en een beetje wit.

Gedurende het plioceen (van 5 tot 3 miljoen jaar geleden op de geologische tijdschaal) werd de huidige Rhônevallei helemaal ingenomen door de Middellandse Zee en aldus opgevuld met sedimenten van klei, zand, kalk en leem. Verder kwamen hier bovenop de alluviale elementen van de pre-Rhône, rolkeien uit alle voorgaande geologische perioden, onder meer kalk, kwarts, silex, graniet, die vermengd met waterhoudende klei tot wel vijftien meter dikke lagen vormden. De rolkeien houden niet alleen de warmte vast, maar koelen met wat wind ook snel af. Veel belangrijker is hun drainerende functie. In de Costières zijn de keien gemiddeld genomen kleiner dan in pakweg Chateauneuf.

Ook al vormen de Costières het meest zuidelijke Rhônegebied, toch zijn ze niet de warmste. Dat komt door de nabijheid van de waterrijke Camargue. Die genereert tot wel twee graden koeling en frisse nachten. De wijnstokken kunnen er ‘ademen’, ook in volle augustushitte.

Het noorden van de AOC, tussen Nîmes en Bellegarde, is het warmst. De zuiderflank, die uitkijkt op de Camargue, is kalkrijker met meer finesse in de wijn. Het tussenplateau bevat meer klei en houdt het water langer vast. Over het hele gebied zorgt de mistralwind voor een zekere frisheid.

De wijn van de Costières moet een assemblage zijn, maar die is niet strikt vastgelegd door de AOC. Die legt wel regels op voor de aanplant in de wijngaard. In de fles mag zowat alles, de Cuvée Confidence van Château Beaubois is bijvoorbeeld voor 95 procent grenache, de rest is syrah.

De wijngaarden moeten voor dertig tot vijftig procent beplant zijn met grenache (voor elegante, zijdeachtige rondeur en alcohol). De grenache is de basisdruif van de zuidelijke Rhône en kan zeer goed tegen de droogte. Verder moet er tien tot dertig procent syrah groeien (voor de diepte van de kleur, de rijkdom aan tannines en de aroma’s van framboos, cassis en viooltjes). Verder mag : carrignan (die met koolzuurgisting veel aroma’s geeft) en mourvèdre (met zijn structuurtannines, maar die de zon moet zien om echt te rijpen). Cinsault, met zijn elegante fruit, wordt meestal voor rosé gebruikt.

CHÂTEAU D’OR ET DE GUEULES, IN SAINT-GILLES (Eigenaar : Mathieu Chatan)

In deze wat vreemde naam staat or voor zon, gueules is oud-Frans voor rood.

Een domein van 60 ha, waarvan 25 met wijnstokken van meer dan 50 jaar oud, en 35 die recentelijk herbeplant werden volgens een ‘bekersysteem’ (gobelet), waarbij drie tot vier vruchttakken van de centrale stam vertrekken. De rijping is daardoor egaler over de hele plant, maar er moet met de hand geoogst worden. Hier wordt bio gewerkt met eigen perceelgisten en met lage rendementen (35 hl/ha).

Cuvée Cimel Rouge 2010 (6,5 euro ter plekke) vertoont een heel goede structuur met finesse bovenop.

Invoer : Despert, Antwerpen, www.despert.be, en Vinifera, Tongeren www.vinifera-finewines.be

CHÂTEAU MAS NEUF, IN GALLICIAN (Eigenaar : Luc Baudet)

Het meest zuidelijke domein van de AOC, met 62 ha wijngaard onder maritieme invloed, waardoor de rijping trager verloopt, wat de elegantie bevordert. Rendement : 40 hl/ha. De elegantie spreekt vooral in de reeks Compostelle, de rode uit 2009 en rosé uit 2012 (12 euro ter plekke).

Invoer : Wijnmakelaarsunie, Diepenbeek, www.wijnmakelaarsunie.be

CHÂTEAU BEAUBOIS, IN FRANQUEVAUX (Eigenaar : Fanny Boyer)

51 ha op de zuidflank, kort bij de Camargue, waardoor de nachten fris zijn. Dit is het meest gelauwerde biodomein van de streek : bijna de helft van de productie wordt uitgevoerd.

Expression 2012 (6,20 euro ter plekke) is een goede rosé met een zekere stevigheid voor aan tafel. Ook een goede rode : Elégance 2011, waarin 20 procent oude grenache en zacht fruit in de smaak (8,40 euro ter plekke).

Invoer : Maxi Vins, Overijse, www.maxivins-overijse.be en Dirk Pauwels in Hoeilaart, www.holar-isca.be

CHÂTEAU DE CAMPUGET, IN MANDUEL (Eigenaar Franck-Lin Dalle)

De 160 ha wijngaarden zijn eigendom van de familie Dalle sinds 1041, volop in het noordelijk gedeelte van de appellation met veel invloed van de mistral en met veel quartaire keien (afgezet door de pre-Rhône). Keien die goed draineren en aanzetten tot diepe beworteling. Ook wat klei in de ondergrond die het water goed vasthoudt.

Een interessante rosé van half saigné en half directe persing (2,80 euro ter plekke) en ook een sappige, mooi geknoopte rode met overal frisheid (ook 2,80 euro).

Invoer : Leymarie in Eghezée, www.leymarie.be

CHÂTEAU DE LA TUILERIE, IN NÎMES (Eigenaar Chantal Comte)

De bodem van deze 62 ha grote wijngaard is bedekt met ronde keien op een klei-kalkondergrond. Hij is, uniek in de Costières, noordelijk georiënteerd en dus helemaal blootgesteld aan de koele mistralwinden. Gemiddeld is het er drie graden frisser.

Mevrouw Comte voert 80 procent van haar productie uit naar wel dertig landen en trok in de jaren tachtig al naar Japan, lang voor de heren uit Bordeaux.

Een excellente rode, Château de la Tuilerie 2012, van syrah (2 gr restsuiker) : zwart fruit en frisheid en vooral zachte tannines (9,50 euro ter plekke).

Invoer : Feys Van Acker in Brugge, www.feys-vanacker.be

CHÂTEAU GRANDE CASSAGNE, IN SAINT-GILLES (Eigenaars : Benoît en Laurent Dardé)

30 ha op de zuidflank van de Costières. De familie Dardé is op het domein sinds 1887, nu werkt de vijfde generatie. Rendement van 60 hl/ha, geen bio, geselecteerde gist en veel rosé de saignée.

Een goede rode Les Rameaux 2011 van 80 procent syrah en 20 procent grenache (4,50 euro ter plekke) : zachte tannines met lengte en diepte in de smaak..

Invoer : Magnus, Antwerpen, www.magnuswijnen.be

DOMAINE DE POULVAREL, IN SERNHAC (Eigenaar Pascal en Elisabeth Glas)

Deze Pascal is een rijzende ster, bejubeld in Franse en Amerikaanse gidsen. Hij zet een accent bij grenache en tempert de vettigheid ervan met jonge syrah. De wijngaard (30 ha) ligt ook in het uiterste noorden en haalt dus koelte uit de mistralwinden. De rendementen zijn in de buurt van 35 hl/ ha, met 20 procent saigné voor rosé, in het glas komt er stevigheid van.

Pascal : “Mijn wijnen zijn gemaakt om aan tafel te drinken bij gerechten en niet voor de terrasconsumptie : ik wil smakelijkheid en structuur in het glas.”

We proeven ex cuve de twee componenten van zijn rode wijn 2012 : de fijne, indringende syrah, sappig en fris, en de uiterst smakelijke en soepele grenache : samen komt er grote wijn van (6,50 euro ter plekke).

Invoer : nauwelijks

CAVE PILOTE DE GALLICIAN, IN GALLICIAN (SCA Cave Pilote, voorzitter Alain Boyer)

Een beperkte coöperatie in het zuiden van de appellation, zestig leden die samen ijveren voor rijpheid en frisheid.

Een rode Terres des Launes (5,80 euro ter plekke) die haast groot is.

Invoer : Wijnen Le Compte in Aalst, www.wijnenlecompte.be

DOOR HERWIG VAN HOVE & FOTO’S MICHEL VAEREWIJCK