Toeval is in het werk van de Amerikaanse fotograaf Joshua Yospyn wel heel erg aanwezig. Met humor, juxtapositie en een oog voor het absurde creëert hij Amerikaanse verhalen.

De ietwat triest kijkende Ronald McDonald fotografeerde Yospyn in 2010. De vlaggen halfstok tijdens een 9/11-herdenking in 2013. Naast elkaar gezet vertellen de twee beelden een complex verhaal over Amerikaanse trots, twijfel en commercie. Uiteraard speelt toeval een grote rol in de fotografie, aldus Joshua Yospyn. “Toeval is wat je niet kunt plannen, wat je niet kunt inschatten, het zijn zaken die gewoon gebeuren en die zorgen voor magie – ik hou niet van dat woord, maar hier is het op zijn plaats. Alle fotografen zijn op een of andere manier bezig met ‘het toeval’. Maar ik ga nog een stapje verder.”

Yospyn manipuleert, juxtaponeert en weekt betekenissen los die er vroeger niet waren. Wat hij naast elkaar zet, krijgt een meerwaarde en wordt een sociale commentaar op de Amerikaanse maatschappij. “Een foto die ik verleden week heb gemaakt, kan iets wonderlijks toevoegen aan een beeld uit 2009. Ik heb zo’n honderd beelden in mijn hoofd rondzweven, en ik weet zeker dat ze vroeg of laat hun ’toevallige tegenhanger’ zullen ontmoeten.”Zo plaatst hij Batman (ja, zijn borsthaar is in vleermuisvorm geschoren) naast een anti-NSA-betoger zodat het lijkt alsof iedereen wordt afgeluisterd, zelfs de verdediger van Gotham City.

“Toeval was niet het uitgangspunt voor de reeks American Sequitur”, zegt Joshua. “Ik wilde een fotografisch stripverhaal maken over het klimaat in Amerika na 9/11. Als reactie op de aanslagen, sloot het land de rangen en iedereen werd meegesleept in een golf van Amerikaanse trots. Als het niet stars-and-stripes was, was het niet goed. French toast werd plots freedom toast genoemd, een belachelijke reactie, maar iedereen ging erin mee. Dat is dertien jaar geleden en van die vurige vaderlandsliefde is weinig over. Wat gebleven is, is de afluistercultuur, de hevig bewapende politie en de antiterrorismesfeer. Dat veranderde klimaat wilde ik in beeld brengen. En toevallig kom ik altijd situaties tegen die daar een perfecte illustratie van zijn.”

Soms is het lot je goed gezind, en volstaat het om gewoon een tijdje op dezelfde plaats te blijven staan. Tijdens een bijeenkomst van de Republikeinen zag Yospyn eerst de betogers over een muurtje springen en nadien de ‘achtervolgers’, de politie op de fiets. “Toeval door timing”, zegt Joshua. Soms openbaart het toeval zich louter visueel. Zelfde dag, zelfde betoging, haast dezelfde houding, andere plaats. De oproerpolitie en de betoger. “De betoger, dat zijn wij”, zegt Yospyn. “Kwetsbaar, halfnaakt, klein. En daartegenover de zwaarbewapende politie met tanks, machinegeweren en traangas.”

Ooit wil Yospyn dit werk bundelen. Niet in een boek, maar in een reeks magazines, in verschillende delen. “Ik voel dat ik nog niet uitverteld ben. Ik denk dat dit een thema voor het leven is.”

DOOR LENE KEMPS – FOTO’S JOSHUA YOSPYN