Op het jongste festival van Cannes waren twee opmerkelijke films te zien over de Bosnische tragedie : ?Welcome to Sarajevo? en ?The Perfect Circle?. In de eerste film toont de Brit Michael Winterbottom de gebeurtenissen in het voormalige Joegoslavië vanuit het standpunt van een televisieverslaggever, die een meisje uit Sarajevo in Londen een beter leven probeert te geven. Ondanks de afschuwelijke documentaire beelden en de ingetogen toon, blijft ?Welcome to Sarajevo? (pas volgend jaar in de bioscoop) de film van een buitenstaander die weliswaar geschokt een spektakel ensceneert.

Veel bescheidener en intiemer is ?The Perfect Circle? van de Bosnische regisseur Ademir Kenovic, die zelf uit Sarajevo komt en wiens betrokkenheid van het doek knalt. De beelden verraden nooit de primitieve omstandigheden waarin de cineast heeft moeten werken. We voelen integendeel, vanaf de lang aangehouden shots in de openingssequentie, dat we met een rasechte filmer te maken hebben : twee kleine jongens slaan op het platteland van Sarajevo op de vlucht nadat hun ouders voor hun ogen door Servische soldaten werden afgemaakt. Ze vinden onderdak in de belegerde stad en komen terecht bij een dichter wiens vrouw en dochter de stad verlaten hebben. Deze man, die tot dan toe zelf de gebeurtenissen vanop een zekere afstand bekeek, ontfermt zich over de broertjes, wordt geleidelijk hun surrogaat-vader. Hij leert ze hoe een zo normaal mogelijk leven te leiden in de verwoeste stad ; en uiteindelijk probeert hij ze uit de hel te laten ontsnappen.

?The Perfect Circle? is gewoon de kroniek van het leven dat doorgaat. Kinderen blijven kinderen, ondanks de gruwel, de vernedering, de ontbering en het verlies. Als ze hun onschuld verliezen, kan dit alleen maar op een extreme, schokkende manier gebeuren. Dit is ook het verhaal van hoe een van de broertjes ertoe komt een volmaakte cirkel te tekenen alleen een onmens die daarbij geen brok in de keel zal krijgen.

Kenovic weet zeker de sterke beelden en situaties te vinden, die de waanzin, absurditeit en willekeur van de Bosnische tragedie perfect samenvatten. Zoals dat beeld van de verminkte, half verlamde hond die op het puin achter de twee kinderen aan hinkt. Of het feit dat een van de jongens doofstom is, zodat hij zich tijdens een idyllisch uitstapje bij de rivier, van geen gevaar bewust is terwijl de granaten hem om de oren suizen. Iets minder geslaagd zijn de droombeelden die geregeld de kroniek onderbreken, zoals het terugkerend allegorisch visioen waarin de man getuige is van zijn eigen zelfmoord.

?The Perfect Circle? werd mede geschreven door de dichter Abdulah Sidran, die eerder al met Kusturica heeft gewerkt. ?Perfect Circle? is echter in veel opzichten de anti-?Underground? : simpel, aangrijpend en doeltreffend het perfecte tegengif voor de banalisering van de oorlog in Sarajevo tot een groteske circusvertoning.

?The Perfect Circle?van Ademir Kenovic, met Mustafa Nadarevic, Almedin Leleta, Almir Podgorica.