GROF

Zoals het de dochter van “Psycho”-slachtoffer Janet Leigh betaamt, werd Jamie Lee Curtis jarenlang in films geterrorizeerd. Voor de verandering mag ze in “Mother’s Boys” op haar beurt psychotisch uit de hoek komen. Ze speelt een gestoord kreng op hoge hakken of in een Mercedes-kabriolet die jaren geleden haar gezin in plan liet. Wanneer haar ex (Peter Gallagher) hoopt te hertrouwen met een deugdzame schooljuf (Joanne Whalley-Kilmer) komt ze weer op de proppen om het hoederecht van haar drie kinderen op te eisen. Omdat ze haar zin niet krijgt, manipuleert ze op een perfide manier haar oudste zoontje teneinde haar rivale te likwideren. Curtis is al vanaf de eerste minuut overduidelijk een hulpbehoevende mafkees, wat van deze weinig subtiele kruising tussen “Fatal Attraction” en “The Stepfather” meteen een erg karikaturale bedoening maakt. De Canadese regisseur Yves Simoneau slaagt er nauwelijks in enige spanning te creĆ«ren en probeert ons te overdonderen door zijn grof effektbejag, inclusief een belachelijke “cliffhanger”-climax waarbij een auto boven een afgrond bengelt. Het is me een kompleet raadsel wat een aktrice van het kaliber van Vanessa Redgrave in zo’n produktie komt uitspoken ; behalve van de trap te vallen, heeft ze niets te doen.

– “Mother’s Boys” van Yves Simoneau, met Jamie Lee Curtis, Peter Gallagher, Joanne Whalley-Kilmer, Vanessa Redgrave.

DUIZELINGWEKKEND

Twee filmmakers uit San Francisco, Scott McGehee en David Siegel, maken hun indrukwekkend speelfilmdebuut met “Suture”, een hypnotizerende thriller over het mysterie van de identiteit. De hele film berust op een visuele paradoks. Alles draait immers om twee broers die als twee druppels water op elkaar gelijken zo wordt het tenminste door hun omgeving ervaren terwijl ze nochtans gespeeld worden door twee akteurs die niet meer van elkaar kunnen verschillen : ze hebben zelfs een andere huidskleur, blank en zwart.

De ene broer, Vincent, is rijk ; de andere, Clay, is arm. Ze hebben elkaar niet gezien sinds de begrafenis van hun vader, die misschien door een van hen werd vermoord. Als Clay een bezoek brengt aan Vincent, geraakt hij bij een auto-ongeval zwaar verbrand. Hij lijdt nu aan geheugenverlies en kan niet beletten dat de dokters hem voor zijn tweelingbroer nemen. Ze baseren zich op foto’s en videobeelden om hem als de inmiddels verdwenen Vincent te rekonstrueren. Gevangen in zijn nieuwe identiteit wordt hij nu ook van moord beschuldigd.

De vernuftige intrige vol duizelingwekkende komplikaties is een mooie pastiche op enkele favoriete motieven van de Amerikaanse “film noir” : het geheugenverlies, de uitwisseling van de persoonlijkheid, de verwarring rond de goede en de slechte helft van een tweeling.

Het regisserend duo maakt dankbaar gebruik van de desolate Amerikaanse landschappen en archetypische mistroostige lokaties uit het gore misdaadgenre. De expressieve zwart-witfotografie en de schitterende Cinemascope beeldkomposities maken de estetische pret van dit intelligent genre-experiment kompleet.

* * “Suture” van David Siegel en Scott McGehee, met Dennis Haysbert, Michael Harris, Mel Harris.

TELEGENIEK

Met “Quiz Show” tekent Robert Redford ongetwijfeld zijn beste film als regisseur. Het gaat om een rekonstruktie van een van de meest beruchte Amerikaanse televisieschandalen uit de jaren vijftig.

Charles Van Doren was de grote ster van het razend populaire NBC-kwisprogramma “Twenty-One” dat vijftig miljoen Amerikanen aan de beeldbuis gekluisterd hield. Als telg van een gegoede familie zijn vader is de gerespekteerde dichter Mark Van Doren was deze assistent aan de Colombia-universiteit, de intellektueel die glamour uitstraalde, die het cerebrale sexy en aantrekkelijk maakte voor tv-verslindend Amerika. Tot hij in 1959 ontmaskerd werd als een bedrieger en moest bekennen dat hij in feite de antwoorden van deze algemene-kenniskwis netjes op voorhand toegespeeld kreeg. Al zijn aarzelen, zweten en voorhoofd fronsen in de geluiddichte kabine, maakte gewoon deel uit van de show.

Het mooie aan “Quiz Show” is dat Redford een op het oog tamelijk triviaal voorval als springplank gebruikt voor een behoorlijk complexe ontleding van etische dilemma’s in het begintijdperk van de televisie-overheersing. Daarbij steken ook allerlei verborgen of gecamoufleerde kwalen van de Amerikaanse samenleving de kop op, zoals klasseverschillen en anti-semitisme. De joodse kwiskandidaat Herb Stempel (John Turturro) moet uit de show geweerd worden, omdat hij niet voldoende telegeniek is (“echt een gezicht voor de radio”, roept iemand uit). Zijn opvolger Van Doren is Ć©Ć©n en al WASP-charisma, en blonde superster Redford is goed geplaatst om te weten in welke mate je daarmee het massapubliek kunt misleiden.

Van Doren, de man die verblind door de plotse mediaroem zijn ziel verkoopt en zichzelf een rad voor de ogen draait, wordt met gepast understatement gespeeld door Ralph Fiennes (de kampkommandant uit “Schindler’s List”). Torturro is passend onprettig als de rancuneuze verliezer die zijn opvolger ten val brengt. Maar ook de andere rollen worden door de akteurs knap ingevuld. Rob Morrow is de ambitieuze speurhond die voor een senaatskommissie het schandaal onderzoekt. Paul Scofield geeft een bijnaShakespeariaanse grandeur aan de vaderfiguur wiens naam door zijn zoon door het slijk wordt gehaald. Er is een scherpe gastrol van regisseur Martin Scorsese als de sluwe sponsor die samen met de direkteur van de omroep weet heeft van het bedrog, maar in een cynische speech de ongenaakbaarheid aantoont van degenen die aan de touwtjes trekken.

Zie interview met Redford in Weekend nr. 5.

* * * “Quiz Show” van Robert Redford, met Ralph Fiennes, Rob Morrow, John Turturro, David Paymer, Paul Scofield, Griffin Dunne.

ONGEREPT

Jodie Foster speelt in “Nell” het soort rol waarvoor oscar-hongerige aktrices over lijken zouden gaan, en die doorgaans aanleiding geven tot “diepmenselijke” cinema van het ergste soort.

Ze is een “wild kind” dat door haar moeder die er bij de aanhef van de film het bijltje bij neerlegt in volledige afzondering in een afgelegen bos in North Carolina werd grootgebracht. Nell broebelt een onverstaanbaar taaltje en heeft nooit eerder een levende ziel gezien als ze toevallig ontdekt wordt door de dokters Liam Neeson en Natasha Richardson. Over wat nu het best is voor Nell houden de twee indringers er tegengestelde ideeĆ«n op na. Neeson ziet haar als een soort natuurwonder dat je het best met rust laat om het zeldzame evenwicht tussen individu en bosrijke omgeving niet te verstoren. Richardson wil haar laten opnemen : zo’n studie-objekt kom je inderdaad ook niet alle dagen tegen. Hoeft het gezegd met wie regisseur Michael Apted zich identificeert ? Allemaal goed bedoeld, maar het schoolse drama dat daar moeizaam uit groeit, is behalve oervervelend ook vaak ridikuul. Apted probeert ons allerlei mystieke romantische onzin te doen slikken Nell moet idyllische primitieve deugden inkarneren maar om dit dubieus koncept te doen werken, was een veel expressievere filmstijl vereist (zoals in “Jeder fĆ¼r sich und Gott gegen Alle”, de aanverwante film van Werner Herzog over Kaspar Hauser).

De vertolking van Foster is waarheidsgetrouw bedoeld, terwijl het in feite een zeer Hollywoodse, kuise en aseksuele inkarnatie blijft van een “wild kind”. Als we Foster haar klinkerloos privĆ©-taaltje horen uitstoten, vragen we ons af hoe ze in dat godverlaten gat aan dit perfekt gebit komt. Als ze ’s nachts bij het zilveren meer in haar blootje onder de volle maan danst, zouden we ontroerd moeten zijn door zulke ongerepte sereniteit en schilderachtige harmonie met de natuur ; terwijl we ons alleen maar afvragen wie haar die experimentele danspasjes aanleerde. Was de onzichtbare tandarts die geregeld de kluizenaarster bezocht misschien ook koreograaf in zijn vrije uurtjes ?

– “Nell” van Michael Apted, met Jodie Foster, Liam Neeson, Natasha Richardson.

ZEURDERIG

Sociale cinema van het vervelendste soort biedt “Un’anima divisa in due”, een noodlottige poging van de Italiaan Silvio Soldoni om aan te knopen met de tradities van het neorealisme. Het is een zeurderige kroniek van de onmogelijke liefde tussen een gekwelde chef veiligheid van een groot warenhuis in Milaan en het jong zigeunermeisje dat hij op kruimeldiefstal betrapte. Ze ontvluchten beiden hun milieu. Hij neemt een baan als vrachtwagenchauffeur, zij als kamermeisje in een hotel. Natuurlijk steken kulturele verschillen en vijandigheid jegens het zigeunermeisje stokken in de wielen. De overdreven transformatie van het meisje komt lachwekkend over : moest ze nu echt filmsterallures krijgen om haar aanpassing aan het Italiaanse burgerleven te verbeelden ?

Het ontbreekt deze filmpreek zowel aan dramatiek als aan Ć©cht inzicht in de konditie van personages die ons overigens volledig koud laten.

– “Un ‘anima divisa in due” van Silvio Soldini, met Fabrizio Bentivoglio, MĆ ria Bako.

PATRICK DUYNSLAEGHER

Fiennes in “Quiz Show” : WASP-charisma.

Foster in “Nell” : idyllische primitieve deugden.

Curtis in “Mother’s Boy” : kreng op hoge hakken.

Bako in “Un’anima divisa in due” : filmpreek.

TOP 10

1. The Shop Around the Corner : herneming van een heerlijk romantisch blijspel van Ernst Lubitsch uit 1940 ; met James Stewart en Margaret Sullavan.

2. Martha : deze onlangs herontdekte film uit 1973 van de betreurde R.W. Fassbinder is een wreedaardige analyse van een bourgeoishuwelijk. Margit Carstensen is de vrouw die door haar sadistische echtgenoot tot een willig objekt gekneed wordt.

3. Vanya on 42nd Street : Louis Malle en zijn schitterend akteursensemble ontdekken nieuwe nuances en dimensies in een overbekende toneeltekst (“Oom Wanja” van Tsjechov).

4. Quiz Show : zie bespreking.

5. Suture : zie bespreking.

6. Love and Human Remains : boeiend tijdsbeeld van de Frans-Canadese regisseur Denys Arcand ; de zoektocht van een aantal jonge mensen naar liefde en relaties in tijden van onzekerheid, dreiging en doem.

7. Manneken Pis : beloftevol debuut van de jonge Vlaamse regisseur Frank Van Passel ; een speels verteld, noodlottig liefdessprookje in betoverend Brussels decor. Uitstekend vertolkt door Antje De Boeck en Frank Vercruyssen.

8. Trois Couleurs Trilogie : het geroemde tricolore drieluik van K. Kieslowski, te bewonderen in zijn geheel zoals het hoort.

9. Muriel’s Wedding : Australisch kitsch-sprookje over lelijk eendje dat zich ontpopt tot sierlijke witte zwaan.

10. Barcelona : lakoniek portret van twee jonge Amerikanen in de Catalaanse stad in de vroege jaren tachtig, een tijd van koude oorlog, diskokoorts en Yankee Go Home-slogans. Een nauwgezette, gecivilizeerde praatfilm van Whit Stillman.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content