Een rechtvaardige groenteprijs is de basis voor duurzame ontwikkeling. Hier en in het Zuiden. Vredeseilanden werkt eraan, ook in eigen land, en Geert Van Hecke van De Karmeliet bewijst met drie gerechten dat fair-tradeproducten ook een driesterrenkeuken kunnen bekoren.

Vlaamse biogroenteboeren erkennen de praktische problemen van hun collega’s in het Zuiden. Zowel boeren verenigd in het Brugs Ommeland, als landbouwers in bijvoorbeeld Uganda of Togo streven door samenwerkingsverbanden naar een betere prijs voor hun producten. In Brugge en omstreken tonen verschillende landbouwers dat kleinschalige en arbeidsintensieve projecten door een collegiale aanpak levensvatbaar zijn. Een rechtvaardige prijs voor hun producten is het resultaat. Kwaliteitssupermarkt Delhaize, onder meer geïnteresseerd in smaakvolle bioproducten, speelt voor een aantal boeren van de vereniging Brugs Ommeland een belangrijke rol als duurzame afnemer. De interesse van zulke gigant betekent een belangrijke ondersteuning voor kleine landbouwbedrijven. Aan de kwaliteit van hun producten wordt niet getwijfeld. Ook niet door een veeleisende sterrenchef als Geert Van Hecke van restaurant De Karmeliet in Brugge. Hij werkt uitsluitend met topingrediënten en toont met drie gerechten dat deze fair-tradeproducten ook een driesterrenkeuken kunnen bekoren.

Ook in het Zuiden is een faire prijs maar mogelijk door nauw samen te werken. “Een rechtvaardige prijs voor landbouwproducten is en blijft zowel in het Zuiden als bij ons dé hefboom voor duurzame ontwikkeling”, vertelt Nele Claeys, medewerkster bij de ngo Vredeseilanden. Zij ziet duidelijke parallellen tussen de problemen waarmee bioboeren in ons land en kleinschalig opererende landbouwers in het Zuiden geconfronteerd worden. “Vredeseilanden wil wereldwijd een bijdrage leveren aan duurzame landbouw. Daarvoor hebben we niet alleen in het Zuiden tal van programma’s lopen. Die zijn trouwens gelukkig bij het brede publiek bekend. Maar ook in eigen land ontwikkelen we activiteiten. Zo zijn we in Vlaanderen actief betrokken bij de uitbouw van diverse samenwerkingsverbanden tussen landbouwers en consumenten. Met lokale acties, waaronder de Ik Ben Verkocht-campagne, probeert Vredeseilanden duurzame productie en consumptie te stimuleren, en willen we het beleid mee beïnvloeden en een breed publiek sensibiliseren.”

Samen sterk

Eén van de familiebedrijven waarmee Vredeseilanden in Vlaanderen samenwerkt is de boerderij van Filip en Dominique Vermeulen in Ruddervoorde. Zij kweken voornamelijk vruchtgroenten in serres. “We hebben een ruim assortiment met, naast komkommer, aubergine, courgette en paprika, ook acht verschillende soorten tomaten”, vertelt Filip. “Om voor onze arbeidsintensieve producten toch een faire prijs te kunnen krijgen, hebben we een samenwerkingsverband van twaalf bioboeren uit ‘het Brugse Ommeland’ op het getouw gezet. We doen aan thuisverkoop, sommigen staan op de markt of hebben een boerderijwinkel. Daarnaast worden er ook veel producten onderling tussen collega’s verkocht. Tot op heden gebeurt dit individueel en dat vergt veel tijd en energie. Op termijn hopen we onze activiteiten meer te centraliseren en een meer divers aanbod te creëren om een ruimere afzet in bijvoorbeeld horeca, scholen en cateringbedrijven te realiseren. Begin 2007 gaat een proefproject van start. Bedoeling is de verkoopketen zeer kort te houden en door het aantal tussenpersonen in de handel te beperken slagen we erin een rechtvaardige prijs te krijgen”, aldus Filip Vermeulen die onlangs in Uganda was en daar een gelijkaardige situatie kon vaststellen. “Boeren in het Zuiden krijgen meestal veel te weinig voor hun producten. Door hun kleinschalige bedrijfjes hebben ze geen impact op de prijszetting en zijn ze de speelbal van de markt. In Uganda heb ik verschillende samenwerkingsverbanden bezocht die door hun gezamenlijke oogst wel voldoende sterk waren om een normale prijs te vragen en ook gestructureerd waren om de verkoopketen in te korten.”

Nele Claeys beaamt het succes van zulke aanpak met het voorbeeld van een project in Noord-Togo waarbij Vredeseilanden als ondersteunende partner nauw betrokken was. “Dankzij een sterk georganiseerde vorm van tomatenkweek konden boeren in Noord-Togo een rechtvaardige prijs voor hun producten krijgen. Ze ontwikkelden samen voldoende kritische massa om de marktprijs mee te bepalen. Dat was de aanzet voor een schoolvoorbeeld van duurzame ontwikkeling. Dankzij hun financiële slagkracht ontwikkelde de regio zich. In een periode van twintig jaar kreeg het gebied op basis van eigen middelen onder meer een duurzame wegeninfrastructuur en werd de gezondheidszorg aanzienlijk verbeterd.”

Nicheproducten

Een goede prijsafspraak maken is echter ook in ons land lang niet evident. Nochtans vormt een rechtvaardige prijs ook in Vlaanderen de basis voor een duurzame ontwikkeling van kleinschalige familiebedrijven. “Uit ervaring weten we dat het moeilijk is om aan supermarkten te verkopen”, zegt Filip Vermeulen. Door de lage productie staan we zelfs gezamenlijk nog altijd zwak als het op prijszetting aankomt. Gelukkig toont een keten als Delhaize interesse omdat ze daar steeds op zoek zijn naar smaakvolle producten. Zo leveren we bijvoorbeeld ook de tomatenvariëteit Vienna die de mensen van Delhaize uit een aanbod van tien verschillende soorten als de meest smaakvolle kozen. In het normale commerciële circuit is deze soort niet populair omdat ze een te laag rendement per plant oplevert. We telen ze speciaal voor deze supermarkt omdat zij er ook een faire prijs voor willen betalen. Als landbouwer moet je dus ook zoeken naar nicheproducten en is een verscheidenheid aan producten belangrijk om je mannetje te staan. Toevallig kweek ik ook citroenen die wel tot een halve kilo per stuk wegen. Onvoldoende om een supermarkt te bevoorraden maar een restaurant als De Karmeliet bijvoorbeeld zou ik toch verschillende maanden van fijn geparfumeerde citroenen kunnen voorzien”, besluit hij met een fijn lachje.

Voor Geert Van Hecke speelt de kwaliteit van de producten de belangrijkste rol. “Ze moeten supervers zijn, een onberispelijke smaak en aroma hebben en daarvoor moeten we uiteraard een faire prijs betalen”, aldus de driesterrenchef. “Lekker keukenwerk begint met het aanschaffen van kwaliteitsproducten, en koken kost geld. Met de producten van het Brugse Ommeland kan ik me in ieder geval culinair volledig uitleven.”

Info : www.ikbenverkocht.be, www.biobrugsommeland.be, www.vredeseilanden.be, www.detijdloopt.be

Door Willem Asaert – Foto’s Tony Le Duc

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content