SCHAKELFIGUUR

De Gentse kunstenaar George Minne (1866-1941) was voor de Belgische beeldhouwkunst wat James Ensor voor de schilderkunst betekende : een essentiële schakelfiguur in de overgang van de 19de-eeuwse naar de 20ste-eeuwse kunst, van realisme en impressionisme naar expressionisme en abstraktie. Ook George Minne maakte zijn beste werken vóór de eeuwwisseling : uitgepuurde beelden van jongelingen, baadsters, moeders met kind, waarin Minne deels teruggreep naar de verworvenheden van de gotische beeldhouwkunst. Tegelijk zorgde hij voor een stilistische vernieuwing met een expressieve, sterk persoonlijke vormgeving waarin een pessimistische fin-de-siècle-visie primeerde : het leven als een loden last op de schouders van de machteloze mens. Minnes werk zou in heel Europa gerespekteerd worden.

Vanaf vrijdag 15 september loopt in de galerij Latem Molen in Sint-Martens-Latem een tentoonstelling met werk van Minne uit zijn beste periode : tekeningen en beeldhouwwerken rond de bekende tema’s als de jongeling met waterzak, geknielde figuur aan de fontein, kleine reliekdrager, moeder beweent haar twee kinderen, de redenaar, Adam en Eva, en zo meer. Bij de tekeningen is het moederschap het overheersende tema : het gaat vooral om werk van de periode na 1920, toen de kunstenaar weer naar een zeker naturalisme was teruggekeerd.

– George Minne in galerij Latem Molen aan de Molenstraat in Sint-Martens-Latem, tot 30 oktober. Dagelijks open van 14 tot 18 uur, gratis toegang. tel. (09) 221.27.29.

VLUGGERTJE

Tentoonstellingsmakers moeten niet alleen goeie kunstenaars bijeenzoeken, ze moeten ook een koherent, doordacht tema naar voren kunnen schuiven. Soms gebeurt dat op een drafje : bij het Antwerpse ICC sleurt men er meteen de hele spektakelmaatschappij bij en stelt men “dat door het uiteentrekken van woord en beeld, kennis en wetenschap de taal haar betekenis en spiritualiteit verliest”. Een intrigerende tematiek natuurlijk, maar dan moet je je er niet van afmaken met een tentoonstellinkje van drie totaal verschillende kunstenaars die alleszins met elkaar, en op het tweede gezicht ook met dat tema, niks te maken hebben.

De bezoeker kan in het ICC tweeëneenhalve kleine installaties bekijken, want de diamontage van de Britse Krien Mohr hebben we niet mogen zien : we bezochten het ICC op de laatste warme zomerdag waarop ons werd meegedeeld dat “de uitzonderlijk hoge temperaturen de oorzaak zijn van geregelde onderbrekingen van de installatie”.

Alexander Honory (D) hing honderden kleine kleurenfotootjes in zilveren lijst op : anonieme kiekjes van even anonieme familiefeestjes, etentjes, doopsels en trouwpartijen. De banaliteit spettert van de ICC-muur, maar ergens hangt er een foto tussen van een pitbull die zijn bazinnetje in het aangezicht likt, een misschien ongewilde, maar mooie metafoor.

Het werk van de Belgische Dory Sack ten slotte sprak me het meest aan in zijn cynisch-kinderlijke eenvoud : “goede momenten uit het leven” (dixit Sack) als een bronzen teddybeer, een terracotta waterketel, een koffiekan met fallus-tuit staan als herinneringen aan een vervlogen tijd tentoongesteld onder plexiglas. Aan de muur hangen dezelfde emblemen als kindertekeningen in zeefdruk, en elders op de vloer werd het woord ‘bloesem’ in hout uitgewerkt. Op de een of andere manier zorgt al die naïeve estetica voor een deprimerend beeld en daar is het Dory Sack duidelijk om te doen.

– Krien Mohr, Alexander Honory en Dory Sack, nog tot 17 september in het ICC, Meir 50 in Antwerpen. tel. (03) 226.03.06.

MASEREEL

Enkele maanden terug verscheen een belangrijke biografie over Frans Masereel, die in 1971 overleed en vooral met zijn houtsnijwerk wereldberoemd werd. Auteur Joris Van Parys maakte een veel breder portret dan dat van Masereel als houtsnijkunstenaar : zijn tekeningen bijvoorbeeld, die hij maakte in de periode rond de twee wereldoorlogen, zijn minder bekend.

Door het Masereelfonds wordt nu in de kelder van de Antwerpse boekhandel De Groene Waterman de tentoonstelling “Frans Masereel als vredesteken” georganizeerd, waarin vooral het pacifistische werk van de kunstenaar centraal staat.

Blikvanger is de meterslange beeldrol die Masereel in ’42 in het Zwitserse Winterthur maakte en waarop hij de verschrikkingen van de oorlog tekende zoals hij die vanaf ’40 tijdens zijn vlucht naar het zuiden meemaakte. De rol is gemaakt naar het voorbeeld van de Japanse rolboeken of makimono’s en was bedoeld voor Georg Reinhart, mecenas en gastheer van Masereel.

De tentoonstelling in de Groene Waterman (Wolstraat 7 in Antwerpen) is tot 7 oktober dagelijks open van 12 tot 18 uur. Dinsdagavond 19 september (20 uur) debatteren in dezelfde boekhandel Paul Schrijvers en Joris Van Parys over het tema “Frans Masereel en de kunst van het ware”.

KWETSBAAR

In het Oud Hospitaal aan de Vismarkt in Aalst stellen nog tot en met zondag vier materie-kunstenaars tentoon onder de titel “What do we have in mind ? “. Gerda Blindeman brengt er keramische skulpturen, antropomorfe wezens die machteloos pogen om weg te geraken uit hun immobilisme. Beatrice Neetens toont glasramen waarin het licht het steevast haalt op wisselende kleur en schaduwen. Helene De Ridder en Bruno Peeters prezenteren respektievelijk textiel- en papierobjekten. Blindeman en Neetens zijn samen met negen andere kunstenaars ook prezent op de tentoonstelling “Kwetsbaarheid, de myte doorprikt” in de tuin van de Stichting Vermeir-Lagae (Slangstraat 53) in Hamme. Die expo loopt tot 24 september, van donderdag tot zondag telkens van 15 tot 18 uur.

MARC RUYTERS

“Twee geknielden” of “Adam en Eva” uit 1903 : George Minne in Sint-Martens-Latem.