BELGISCHE AVANT-GARDE

De tentoonstelling Van Realisme tot Symbolisme, de Belgische avant-garde 1880-1900, die vorige zomer in de Londense Royal Academy of Arts liep, is nu in uitgebreidere versie te zien in het Brugse kunstencentrum Oud Sint-Jan. De selektie van de werken gebeurde vooral door konservatrice Mary Anne Stevens, verbonden aan de Royal Academy. Zij koos uit Belgische, maar ook Europese en Amerikaanse musea en privé-kollekties een tachtigtal werken, waarmee de veruit interessantste periode uit de Belgische kunstgeschiedenis geïllustreerd kon worden : het sociaal-realisme van Frans van Leemputten, Evert Larock en Constantin Meunier, het symbolisme van Xavier Mellery, William Degouve de Nuncques, Fernand Khnopff en Willy Finch, de pre-expressionistische beeldhouwkunst van George Minne, het luminisme van Charles Mertens, Guillaume Van Strydonck en Emile Claus, het neo-impressionisme en pointillisme van Théo Van Rysselberghe, Henry Van de Velde, Georges Lemmen en George Morren.

Voor de Brugse expositie vallen enkele topwerken vanJames Ensor weg, wegens uitlening voor de tentoonstelling “Het Symbolistische Europa” in Montreal. Zij werden vervangen door ander Ensor-werk, uit onder meer de kollekties van het Oostendse Museum voor Schone Kunsten en van de Brusselse galerij Patrick Derom. Anderzijds krijgt de bezoeker een twintigtal werken méér te zien dan in Londen. Félicien Rops, die toen niet echt aan bod kwam, Xavier Mellery en Théo Van Rysselberghe zijn nu ruimer uitgewerkt. Naast schilder- en beeldhouwkunst wordt in de zalen van Oud Sint-Jan ook de architektuur in beeld gebracht. Een vijftigtal oude foto’s en plannen, akwarellen van gebouwen en dies meer belichten het belang van figuren als Victor Horta, Henry Van de Velde en Paul Hankar.

– “Van Realisme tot Symbolisme” in Oud Sint-Jan, Mariastraat 38 in Brugge, tot 15 oktober. tel. (050) 33.56.66.

DIALOOG AAN DE LEIE

Na “Schilders van het Leieland” in 1991 en de “Acht van Latem” twee jaar geleden organizeren enkele kultuurverenigingen in en om Sint-Martens-Latem deze zomer opnieuw een gelijkaardig initiatief : met Dialoog aan de Leie wordt in zes streekmusea telkens een overleden kunstschilder of beeldhouwer uit de Leiestreek gekonfronteerd met een hedendaagse, nog levende kunstenaar. Zo hangt in het Museum van Deinze en de Leiestreek het werk van Albert Saverys, Frits Van den Berghe en Leon De Smet naast dat van Octave Landuyt, Jan Burssens en Henri Vandermoere. In het Molenhuis van Bachte-Maria-Leerne zijn Jozef Cantré en Roger Wittevrongel prezent. In Deurle werken twee musea mee : het Museum Dhondt-Dhaenens konfronteert Roger Raveel en Dan Van Severen met Permeke en Albert Servaes, het museum Gust De Smet ontvangt Raoul De Keyser. In Sint-Martens-Latem-dorp wordt Fons Roggeman gekoppeld aan Hubert Malfait in de Brouwerij, het Museum Gevaert-Minne biedt George Minne en Etienne Desmet.

De trip tussen de verschillende Leie-musea kan per auto of (nog beter) met de fiets gemaakt worden, onder meer in kombinatie met een NMBS-dagtrip ’trein + fiets’. Maar het aanlokkelijkst lijkt wel een Leietrip per boot, met stops aan de verschillende musea. Dergelijke trips worden georganizeerd door de Benelux-rederij (09/225.15.05) en de Golden River Line (s9/282.92.48).

– “Dialoog aan de Leie” loopt tot 10 september, alle dagen behalve dinsdag. tel. (09) 386.23.23. (VVV-stadhuis Deinze) of (09) 282.35.63 (organizatiekomitee).

KARDINALEN

De assemblage-skulpturen van Dré Peeters zijn altijd een mengeling geweest van cynisme, erotiek, wreedheid en wanhoop over de destruktieve rol van de mens in de wereld. Momenteel nemen tientallen assemblages en tekeningen (bijna) alle ruimtes van De Zwarte Panter in Antwerpen in. Het hoofdwerk is onmiskenbaar de reeks van “Kardinalen” : gestileerde assemblages van wijzende, autoritaire, zure ouderlingen die met het vingertje omhoog de regels van het Leven vastleggen. Zij worden gekonfronteerd met een aantal beelden uit de reeks “A la recherche du temps perdu” : vrouwentorso’s gevangen in metalen korsetten en hunkerend naar/bedreigd door mannelijke attributen als horens en fallus-symbolen. Peeters hanteert dezelfde dubbelzinnigheid zoals Brancusi dat ooit deed : de gestileerde vrouwelijke figuren lijken tegelijk op een opgerichte penis met balzak, of omgekeerd. De andere werken en tekeningen vormen een typisch Peeters-pandemonium, al lijkt het ingehoudener en soberder dan weleer. De hoektand van de tijd heet deze expo, en dat is om een of andere reden een heel mooie omschrijving.

In de kleine zijruimte heeft Lieve Ulburghs, vrouw van Peeters, een ‘hagiografie’ van haar man geschilderd in veertig portretten. Een getormenteerde kop als die van Dré Peeters is natuurlijk dankbaar om te tekenen, maar Ulburghs slaagt er met deze reeks in om een haast universeel, geabstraheerd ’tête classique’ te creëren.

– Dré Peeters en Lieve Ulburghs in De Zwarte Panter, Hoogstraat 70 in Antwerpen, tot 3 september. tel. (03) 233.13.45.

OOG OM OOG

Op uitnodiging van Artsen Zonder Grenzen zijn zeven fotografen van het beroemde agentschap Magnum samen met zeven schrijvers naar evenveel ‘zere plekken’ op deze aardbol getrokken : naar de daklozen in Moskou, de Ruandese vluchtelingen in Tanzania, de Liberiaanse vluchtelingen in Ivoorkust, naar Afghanistan, Cambodja, Guatemala en Zuid-Soedan. De fotograaf maakte foto’s, de schrijver legde met een tekst zijn getuigenis af. Op de tentoonstelling Oog om Oog in de fotoruimte “Populations in Danger” van AZG in Brussel zijn die foto’s nu te zien, de teksten zijn weergegeven in boekvorm. Bij de zeven tandems zitten onder meer de Gentse fotograaf Carl de Keyzer met de Nederlandse schrijver Tom Krabbé, de Belgische fotograaf John Vink met de Zwitserse essayist Bernard Comment en de Ierse fotograaf Donovan Wylie met de ons allerbekende Brigitte Raskin. Te zien tot 29 september in de fotoruimte van AZG aan de Dupréstraat 94 in 1090 Brussel, elke werkdag van 11 tot 18 uur, woensdag tot 20 uur.

MARC RUYTERS

“A la recherche du temps perdu” van Dré Peeters : gevangen beelden.