SUBLIMERING

Een jonge generatie Vlaamse (of Belgische) schilders beseft al een tijdje dat originaliteit ook in de kunst een hachelijke zaak geworden is, dat schilderen een eerder beperkt medium is. Maar juist in die beperktheid schuilt een onverwacht grote rijkdom van onderzoeken en van (heel) soms ontdekken. Bart Vandevijvere is Ć©Ć©n van hen : hij is nu zo’n tien jaar aktief, wil geen spectaculaire statements maken, maar vindt schilderen een even vanzelfsprekend als wezenlijk deel van zijn bestaan. Vandevijvere vertrekt vanuit een meestal organisch gegeven : dat kan een stukje landschap zijn, een blad, een stengel. De natuur is essentieel, als sublimering van de geordende chaos. Dat figuratieve gegeven wordt door Vandevijvere gaandeweg in elk doek gefragmenteerd, ontdaan van alle anekdotiek, tot zelfs geabstraheerd : hij zoekt zijn eigen ordening in de chaos die hem zo lief is. Het recente werk gaat daar erg ver in, want de figuratie die vroeger nog te bespeuren viel, is nu haast helemaal wĆ©g : de hiĆ«rarchie van het beeld heeft plaatsgemaakt voor verregaande verhulling en verdichting.

De tentoonstelling die Bart Devijvere nu in De Witte Beer in Brugge heeft, maakt duidelijk : de werken infekteren elkaar. Wat een aanzet op het ene doek lijkt, wordt verder uitgediept op een ander, kompleet verhuld op een volgende enzovoorts. Het illustreert wat we daarnet zeiden : veel zoeken, soms ontdekken.

– Bart Vandevijvere in galerij De Witte Beer, Witte Beerstraat 7 in Brugge, t.e.m. 16 april, 1ste, 2de en 3de weekend op afspraak. Info : (050) 31.14.05 of 34.36.89.

HOMMAGE

Dit jaar wordt Jan Burssens, Ć©Ć©n van BelgiĆ«s bekendste levende schilders, zeventig. In galerie William Wauters wordt dat op gepaste wijze gevierd, met een tentoonstelling dus. Jan Burssens heeft zich na de Tweede Wereldoorlog een heel eigen oeuvre opgebouwd, eerst in de lyrische abstraktie, nadien in een hernieuwde figuratie, vooral bekend geworden via zijn beroemde grote portretten van Che Guevara, Marilyn Monroe en niet in het minst van zichzelf. Burssens is altijd een intense, expressieve schilder gebleven, ook in het recente werk dat nu bij William Wauters te zien is : gedroogde, verschrompelde vruchten vormen het hoofdtema van het werk en lijken wel een metafoor voor de nadagen van een kunstenaar. Maar dat fruit blijft leven en ruiken, een organische estetiek behouden. “Met andere vruchten” heet de tentoonstelling, waarin het vergankelijke gekoesterd wordt.

– Jan Burssens in galerie William Wauters, Antwerpse Heirweg 5 in Oosteeklo, tot 26 maart. Info : (09) 373.70.06.

SIGNALEMENTEN

– Bij de tentoonstelling Het Sublieme Gemis, in het kader van “Antwerpen 93” opgezet door Bart Cassiman, verscheen een ongewone catalogus : afbeeldingen van de kunstwerken werden verweven met teksten van Patrick SĆ¼sskind, Plato, Rilke, Kafka, Robert Musil, Peter Handke en anderen. Geen praatjes bij plaatjes dus, maar essentiĆ«le teksten over het wezen van de kunst. De catalogus werd nationaal en internationaal dermate opgemerkt dat hij, twee jaar na de expositie, een tweede druk beleeft bij uitgeverij Ludion. Een ongewone prestatie. Te koop in de betere boekhandel.

– Tijdens het Internationaal Festival van de Fantastische Film, dat tot 25 maart in de Passage 44 in Brussel loopt, zijn ook enkele tentoonstellingen te zien. Centraal staat het werk van de Zwitser H.R. Giger, die bekend werd met zijn kreaties voor “Alien”. Daarnaast wordt nog werk getoond van mode-ontwerper Cabeza Mogador, van de Luikse “sferomaan” Berga en van enkele Belgische tekenaars.

– Het Brusselse Atelier 340, dat vooral bekend is voor zijn tentoonstellingen en promotie rond de aktuele beeldhouwkunst, bestaat 15 jaar. In die jaren hebben meer dan 320 kunstenaars geĆ«xposeerd, en 44 van hen werden uitgenodigd voor een hommage-tentoonstelling van “wederzijdse erkenning”. Het Atelier 340, gevestigd in Jette, heeft overigens renovatie- en uitbreidingsplannen : ook de tekeningen van architekt Richard Flament zijn te zien, nog tot en met zondag elke dag van 14 tot 19 uur aan de Rivierendreef 340 in Jette.

GROOTS

In het lopende aanbod van de Antwerpse galeries zitten twee even subtiele als mooie tentoonstellingen. Bij James Van Damme heeft de Limburgse kunstenaar Fred Eerdekens, bekend van zijn schaduwwoorden en -zinnen die hij met glas en koperdraad maakt, enkele ingrepen gedaan die op dezelfde lijn zitten, maar toch een nieuwe etappe in zijn oeuvre markeren. De “simpelste” ingrepen zijn deze waarbij hij driedimensionele geometrische vormen dermate met een gerichte spot uitlicht dat slechts de essentiĆ«le contouren zichtbaar zijn. Ingrijpender is de maquette van een stad, waarbij de skyline weerom uitgelicht wordt en links de woorden “cultural fringe”, rechts de opponent “natural habitat” op de vloer verschijnen. Zelden een werk gezien waarin estetiek en betekenis, vorm en inhoud zo essentieel op elkaar inspelen.

Bij Micheline Szwajcer stelt Robert Therrien tentoon, bekend Amerikaans kunstenaar die onder meer opviel op Documenta IX (met een “rustgevende kamer”) en met een schitterende overzichtsexpo in de Reina Sofia in Madrid. Ook de “kleine” tentoonstelling bij Szwajcer is indrukwekkend door het wankele evenwicht dat in elk van de werken schuilt. Centraal staat een stapel witte, reuzegrote borden die een waar “vertigo”-effekt oproepen. Aan de muur hangt iets dat op een geopende staldeur lijkt, elders hangt een grote sokkel afgezoomd met belletjes zoals we ze op een paardegareel vinden. Of zilveren regendruppels op de muur, of een dichtgeschilderde spiegel als “peintre-cadre” : het zijn allemaal objekten die tegelijk herkenning en vervreemding oproepen. In een Amerikaanse perstekst omschreef iemand Therriens werk als “an art of laconic resonance”, en alhoewel het eigenlijk nergens op slaat, vind ik dat een heel mooie omschrijving.

– Fred Eerdekens bij James Van Damme, Vlaamse Kaai 17 in Antwerpen, (03) 216.93.55. Robert Therrien bij Micheline Szwajcer, Verlatstraat 14 in Antwerpen, (03) 237.11.27. Allebei tot 2 april.

I HAVE A DREAM

Boven het roemrijke cafĆ© De Dolle Mol in de Brusselse Spoormakersstraat is (weerom) een galerietje opengegaan, met de ongewone naam “Oh ! “. De programmatie wordt verzorgd door de bekende kunstpromotor en -curator Philippe Braem, die vorige zomer nog opviel met zijn “Prospectus”-tentoonstelling. De Antwerpse Karin Hanssen is de eerste die in Oh ! exposeert met een kleine tematentoonstelling, opgebouwd rond de manipulatie van woord en beeld. Die publieke beelden komen uit de sixties, uit de tijd dat Martin Luther King zijn beroemde speech “I have a dream” hield. Hanssen toont vale en ogenschijnlijk ruwgeschilderde, maar sterk figuratieve werkjes, met onder meer een drieluik clichĆ©-voorstellingen van een tekenaar, een pompbediende en een kapper. Alleen blijken die beroepen ingevuld door vrouwen. Elders hangen een “criminal” en een “victim” tegenover elkaar, waarbij alleen de titel van het doek (of het onderschrift bij de sensatiefoto) oplegt wie dader en wie slachtoffer is. Ook mooi zijn de “klassieke” tekeningen van zes Duitse geleerde koppen, waarbij hun (onverdiende ?) status bevestigd wordt door de bijbehorende titel : der Physiker, der Chemiker, der Biologe, enzovoorts. Hanssens boodschap : de media tonen de werkelijkheid niet, ze mĆ ken ze. En de getoonde personages zijn geen individuen, maar slechts pionnen gemanipuleerd in hun eigen Grote Illuzie. Daarmee vertelt Hanssen niks nieuws natuurlijk, maar haar beeldende kracht is sterk en gelaagd genoeg om een intrigerende sfeer te creĆ«ren, wonderwel aansluitend op de anarchistische dromen van de klanten een etage lager en een generatie eerder.

– Karin Hanssen in Oh !, Spoormakersstraat 52 in Brussel, nog tot 19 maart. Open als De Dolle Mol open is. Info : (02) 223.03.66.

MARC RUYTERS

“Zonder titel” (1994) van Bart Vandevijvere : ontdaan van ankedotiek.

“Station Attendant” (1994) van Karin Hanssen : het individugemanipuleerd.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content