Chanel is een maand te gast in het Parijse Palais de Tokyo met een tentoonstelling die de legende van Chanel N°5 verkent aan de hand van links met kunstwerken, foto’s en voorwerpen.

Chanel N°5 werd uitgebracht op de vijfde dag van de vijfde maand 1921. De vroege twintigste eeuw was een bloeiende periode in de kunst, de hoogdagen van het kubisme, dadaïsme en surrealisme. Gabrielle Chanel maakte deel uit van de toenmalige Parijse kunstscene en ze rekende grote namen tot haar vrienden, zoals de schilders Pablo Picasso en Salvador Dali, schrijver/kunstenaar Guillaume Apollinaire, balletmeester Diaghilev, componist Stravinsky en fotograaf Man Ray. Zij inspireerden haar, onder andere voor haar eerste parfum N°5. Een abstract werk van Picasso, Collage uit 1914, zou de strakke verpakking hebben beïnvloed : een witte doos met zwarte lijnen, met daarin een strakke, vierkante labfles – dat leek in niets op de parfumflacons uit die tijd.

De flacon van N°5 werd in 1959 opgenomen in de permanente collectie van het Museum of Modern Art in New York en inspireerde verscheidene kunstwerken : van Philippe Halsmans foto The Essence of Dali uit 1954 tot een reeks litho’s van Andy Warhol in de jaren zestig.

Ook de naamkeuze was vrij ongewoon : een cijfer, in tegenstelling tot de exotische of poëtische namen van die tijd, zoals Mitsouko (1919) of L’Heure Bleu (1912). Gabrielle Chanel koos voor haar geluksgetal, dat toevallig ook het volgnummer was van haar favoriet uit de reeks parfums die parfumeur Ernest Beaux haar presenteerde. De geur was nog opmerkelijker : in een periode dat herkenbare bloemengeuren populair waren, viel een abstract parfum als N°5 behoorlijk op. Geen identificeerbare bloemen, maar een compositie die in niets leek op wat de mensen al kenden. Het geheim ? Een flinke dosis aldehyden, kunstmatige geurmoleculen die in staat zijn om een parfum te laten stralen. N°5 was niet het eerste parfum dat ze gebruikte, maar wel in zo’n hoge mate dat het een nieuw soort geuren deed ontstaan.

Zowel geur, design als verpakking was ronduit modern te noemen, maar het feit dat het succes bleef duren is grotendeels te danken aan creatief directeur Jacques Helleu, die de codes van N°5 vastlegde in een herkenbare vormgeving en telkens weer deed herleven in spraakmakende campagnes. Het was het eerste parfum dat een reclamefilm op tv kreeg (1953) en dat met de Moulin Rouge-geïnspireerde kortfilm van Baz Luhrmann, met Nicole Kidman in 2004, naar een ongekend niveau werd getild. Helleu koos altijd voor grote namen : onder anderen Helmut Newton, Richard Avedon, Irving Penn en Patrick Demarchelier fotografeerden ’s werelds mooiste vrouwen als Candice Bergen, Jean Shrimpton, Carole Bouquet en uiteraard Catherine Deneuve als gezicht van het parfum.

Ook onbetaalde sterren bouwden mee aan de cultstatus van N°5, de bekendste blijft natuurlijk Marylin Monroe. Haar confidentie dat ze enkel een paar druppels N°5 droeg in bed, maakte het parfum in één klap wereldberoemd. Wellicht heeft ze zo meer gedaan voor het imago van het parfum dan alle duurbetaalde modellen samen.

N°5 CULTURE CHANEL TENTOONSTELLING LOOPT VAN 5 MEI TOT 5 JUNI IN HET PALAIS DE TOKYO IN PARIJS.

13, AVENUE DU PRÉSIDENT-WILSON, 75016 PARIJS. WO-MA VAN 12 TOT 00 U.

WWW.5-CULTURECHANEL.COM

DOOR SOFIE ALBRECHT