Geen grote theorieën bij Bob Verhelst. Een balpen, een leeg blad en emotie volstaan voor de artistiek directeur en scenograaf om mode en kunst een podium te geven.

Graanmarkt 13. Aan de vooravond van de opening van de boetiek, genoemd naar het adres waarop ze huist, gonst het van de bedrijvigheid in het statige Antwerpse herenhuis. Tussen half uitgepakte kartonnen dozen, elektriciens, schilders en medewerkers in actie, loopt artistiek directeur Bob Verhelst rond in blauwe werkmansbroek. Geen outfit voor de gelegenheid, maar al jaren zijn uniform. Hij is nog volop aan het uitdokteren hoe hij de collecties die hij samen met de eigenaars van het pand heeft gekozen, zal presenteren ; hoe hij zijn lievelingsontwerpers het best tot hun recht kan laten komen : samen of afzonderlijk. Werken onder tijdsdruk, snel beslissen, geeft hem een kick. Al anderhalf jaar is hij bezig met dit project van huis-boetiek-restaurant-kunstgalerie, al is dat niet voltijds, want Verhelst heeft altijd wel twee of drie tentoonstellingen in het vooruitzicht.

Drie blokken verder, in het Modemuseum in de Nationalestraat, maakt men zich klaar voor de opening van Zwart/Black, Meesterlijk zwart in mode en kostuums, ook door hem geënsceneerd. “Het wordt erg abstract, een beetje bizar, helemaal niet minimalistisch maar toch vrij simpel.” En met een balpen schetst hij meteen in een paar lijnen de mise-en-scène van de tentoonstelling.

Hij had een ruimte als een zwarte doos in gedachten, maar op vraag van de suppoosten zal het wit worden. Hij tekent een spinnenweb met zwarte vlekken, schaduwen die de muren opklimmen, soms tot op het plafond. En podia voor de kledingstukken, die zo gered worden van een stille dood. Hij stelt zichzelf telkens twee voorwaarden : de scenografie mag nooit het onderwerp overschaduwen en de bezoekers moeten verrast worden. Hij werkt nooit met vitrines, zelfs niet wanneer het textiel bijzonder fragiel is. Voor de tentoonstelling Goddess in het MoMu in 2004 gebruikte hij een hoop omgedraaide stoelen om de antieke gewaden te beschermen. Voor Backstage : Selection 1, de openingstentoonstelling van het Modemuseum twee jaar eerder, presenteerde hij waardevolle originele stukken – een jurk uit 1830, een oud korset en de donsjas van Maison Martin Margiela – zonder epoquedecorum maar met exacte replica ernaast die wel mochten aangeraakt worden. Om de schoonheid ervan letterlijk tastbaar te maken voor blinden en de rest van het publiek.

Altijd slaagt hij erin om de tristesse die uitgaat van een niet-gedragen kledingstuk te omzeilen en geen stillevens maar levendige ensceneringen neer te zetten.

Aparte universums

Meer dan dertig jaar geleden begon Bob Verhelst aan een opleiding Beeldhouwkunst aan de Koninklijke Academie in Antwerpen. Maar daar ontdekte hij de afdeling mode en schilder Hieron Pessers die, met witte schort voor, aan zijn studenten liet zien hoe je stof drapeert. “Ik besefte meteen dat dit was wat ik wou : volumes creëren, maar met stoffen.”

En dat zou hij ook doen, maar niet dat alleen. Begin jaren tachtig trok hij naar Warschau om zich te specialiseren in opera- en theaterkostuums, in Rome bekwaamde hij zich in de tekenkunst, hij werd de jongste costumier van het Weense Burgtheater en hij tekende de collecties van commerciële labels, waarmee hij succes boekte tot in China. In oktober 1988 was hij aanwezig op het eerste defilé van Martin Margiela, die hij kende van de Academie. Hij bood zijn hulp aan : het was de start van een acht jaar durende samenwerking.

Als Bob Verhelst met twinkelende ogen vertelt, zie je als in een Viewmaster trompe-l’oeiljurken verschijnen en onwaarschijnlijke decors voor memorabele shows van MMM. “Als een moeilijke opdracht toch lukt, geeft dat een enorme voldoening”, bekent hij.

Inmiddels is Verhelst gestopt met het tekenen van kleding en het regisseren van defilés, maar niet met het ensceneren van uiteenlopende universums. Van Zurich tot Londen, Parijs, Brussel en Antwerpen, van Chantal Thomass tot Miquel Barcelo, Cartier, Hermès, Viktor & Rolf, Ann Demeulemeester, Delvaux en de Zijderoute. Hij speelt met ruimte en de voorbijglijdende tijd : het leven in perspectief gezet, naar de hand van Bob Verhelst.

Expo ‘Zwart. Meesterlijk zwart in mode en kostuums’ : van 22 maart tot 8 augustus in het ModeMuseum, Nationalestraat 28,

2000 Antwerpen. www.momu.be

Door Ann-Françoise Moyson – Bewerking Sofie Albrecht

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content