Architect Kevin Van Volcem doorbrak het dak van zijn belle-époquewoning met een glazen uitkijkdoos : een gewaagd contrast in een historisch decor.

Mag dat in Brugge ?” vroeg een collega me bij het bekijken van deze foto’s. Het is inderdaad niet vanzelfsprekend dat een oude woning op zulke voyante manier wordt aangepakt, zeker niet in een stad die het erfgoed koestert. Het is een feit dat de Brugse Monumentenzorg soms tot ieders verbazing dit soort ingrepen aanmoedigt. Dat is niet ongevaarlijk voor de architecturale harmonie van de gevelwanden die op steeds meer plaatsen in de binnenstad wordt verstoord. Veel van die ingrepen blijken ook slecht te verouderen. Het rustige historische straatbeeld verandert snel, waardoor Brugge aan charme en karakter dreigt in te boeten. Het was nochtans de enige historische stad in ons land met een min of meer gaaf geconserveerd patrimonium. Onze buurlanden hebben veel meer goed bewaarde steden.

Maar nu terug naar dit project, dat met deze problematiek te maken heeft. Het pand bevindt zich op de Singel. In Brugge is de straat die deze naam draagt een stedenbouwkundige vergissing. Rond 1900 rijpte ook hier het idee om delen van de stadswallen te dempen voor grote boulevards. Bij wijze van voorsmaakje kwam de Singel tot stand, een rijtje van een tiental belle-époquewoningen met bel-etages. Maar de grote laan kwam er niet en nu rusten de huizen nog steeds op de oude stadswal, wat ze extra aantrekkelijk maakt.

De woningen werden begin twintigste eeuw opgetrokken in de typische belle-époquestijl en werden nadien amper verbouwd. Ze vormen dus een stijlkundige eenheid, waardoor de hedendaagse doos op dit pand voor een gewaagd contrast zorgt. Dat werkt, omdat de doos alleen staat. Het is een hedendaags accent, niets meer. Maar het gevaar bestaat dat, nu dit precedent werd geschapen, er straks op andere huizen voyante dakkapellen komen die de harmonie helemaal zullen verbreken. Zoiets kun je administratief noch juridisch tegenhouden.

Twee dozen

Ook de architect van het pand is zich daarvan bewust. Toch koos Kevin Van Volcem ervoor om zijn huis met een dergelijke kijkdoos te bekronen. “De dakkapel die er stond was niet origineel en verkeerde in slechte staat. We kregen de toelating om ze te herbouwen, maar de stadsdiensten suggereerden ook dat ik de kapel net zo goed door een modern ontwerp kon vervangen. Als je dan toch iets nieuws doet met een oude woning, vind ik dat die ingreep evenwaardig moet zijn. Het contrast werkt volgens mij versterkend. Dit blok maakt de gevel mooier. Bovendien koos ik bewust voor een doorbreking in het dak, zodat oud en nieuw echt in elkaar zitten.”

In de woning is nog een tweede doos verwerkt, achteraan, in de tuin. Om het souterrain leefbaar te maken werd het samen met de bel-etage tot een grote woonruimte verbouwd. Kevin verhoogde het plafond van de kelderverdieping om ruimtegevoel te creëren en om meer licht binnen te halen. Hij voorzag de bel-etage ook van een glasstraat midden in de vloer. Bovendien kreeg de keuken extra leefruimte in de vorm van een gebogen doos die in de tuin staat. Deze uitbouw met golvende wand – het lijkt wel een grote vintage televisie – is een knipoog naar de sixties en seventies, een periode die Kevin zeer inspirerend vindt, zowel voor de architectuur als voor het design.

Voor deze ruimte tekende hij niet alleen een keuken op maat, maar ook de metalen eettafel. De vloerbedekking is origineel : Kevin gebruikte hiervoor betonnen tuinafsluitingen verdicht met kunsthars. Een betaalbare oplossing die contrasteert met de gave wanden. De metalen zuilen verraden dat het pand grondig werd versterkt. “Toen we het huis kochten, was het opgedeeld in vijf appartementen. Veel oude elementen bleken niet meer oorspronkelijk. De binnendeuren waren verdwenen. Dat gaf ons de mogelijkheid om grondig te verbouwen. En dat was ook nodig, want de plankenvloeren waren net trampolines. De houten balken eronder waren constructief veel te licht, vandaar de versterkingen.”

Een andere wereld

Boven hebben Kevin en Tiny enkele gastenkamers voor hun kleine bed & breakfast. Helemaal boven, in de witte doos op zolder, kom je in de slaapruimte, afgewerkt met witte formicaplaat. Bij het binnenstappen krijg je het gevoel alsof je een andere wereld betreedt, net een filmdecor. Aan de achterzijde staat midden in de ruimte een bad van WET en aan de voorzijde het bed. Doordat de kamer zich zo hoog bevindt, is de privacy goed beschermd.

Kevin heeft het pand grotendeels zelf verbouwd. “Buiten het pleisteren en plaatsen van de zware balken en ramen, heb ik veel zelf gedaan. Dat is niet alleen budgettair interessant. Als architect heb ik er ook veel van opgestoken. Alle architecten zouden dit moeten doen !”

Met dit project is Kevin Van Volcem niet aan zijn proefstuk toe. Hij heeft wel meer oude woningen gerenoveerd, al dan niet in samenwerking met architect Ronny D’Hespeel.

Info: www.kevinvanvolcem.be. Eind augustus vieren de bewoners van de Singel het honderdjarige bestaan van hun straat. Dan wordt de woning Van Volcem opengesteld voor het publiek op 30 augustus. Info: woma1@pandora.be

Door Piet Swimberghe I Foto’s Jan Verlinde