Hoe kan je anders dan geobsedeerd zijn door het verhaal van Cornelius Gurlitt en de kunstwerken die hij al meer dan zestig jaar verborgen houdt. Ik weet niet wat me het meest fascineert. De setting: het onopvallende appartement. Het hoofdpersonage: een elegante, schuchtere man met een angstig en leeg leven. De voorgeschiedenis: WO II en de brutaliteit van de nazi’s. Of de toevallige afloop: een treinreis van Duitsland naar Zwitserland, met iets te veel geld op zak, gevolgd door een raid van de douane. Het drama in het verhaal: een man, omringd door schoonheid die hij met niemand wil of kan delen. Zijn grootste liefde, zijn schilderijen, houdt hij in de logeerkamer verborgen en hij is zo bang dat ze ontdekt zullen worden dat hij zelfs de deur niet opent voor de controleur die de gasmeter komt opnemen. Ik kan elke dag langs zo’n huis wandelen. Ik kan elke dag naast zo’n man zitten in de metro. Elke dag ontmoet ik misschien iemand met een groot geheim. Ah, geheimen, mysteries, verborgen schatten. We krijgen er maar niet genoeg van.

Een beetje een handige computerhacker kan alles van iedereen te weten komen – de Amerikaanse veiligheidsdienst NSA weet al alles van iedereen. Transparantie, gewild of niet, is troef. Privacy bestaat niet meer: we delen onze diepste zielenroerselen met Facebook en vertellen huiveringwekkend intieme verhalen op realityshows. En misschien net daarom zijn geheimen, mysteries en legendes meer dan ooit populair. We bezoeken pop-up stores die maar even blijven en waarvan alleen wij als insider weten waar en wanneer ze oppoppen. We eten in undergroundrestaurants die een clandestien menu serveren in een vergeten metro- tunnel of bouwvallig gebouw. Als we reizen, gaan we op zoek naar dat verborgen pareltje, dat vergeten dorpje, dat duistere café. En we verslinden het verhaal van Cornelius Gurlitt en zijn schatkamer.

Drie jaar geleden werd in Parijs een appartement geopend dat zeventig jaar geen daglicht meer had gezien. Mevrouw de Florian had het tijdens WO II gesloten, en was er om een of andere reden nooit naar teruggekeerd, hoewel ze trouw het onderhoud en de kosten was blijven betalen. Het was haar familie die na haar dood de deur van de tijdscapsule opende: een appartement vol spinnenwebben, opgezette beesten en prachtig meubilair. Op de grond stond een beeldschoon schilderij van een elegante dame in een roze avondjurk. Het bleek een portret van Marthe de Florian, de grootmoeder van de overledene, een tot dan onbekend werk van Boldini dat 2,1 miljoen euro haalde op een veiling. De vele foto’s die op het net te vinden zijn, fascineren nog steeds en roepen nog altijd vragen op. Waarom is madame de Florian nooit teruggekomen? Waarom heeft Boldini haar geschilderd? Iedereen houdt van een mooi geheim.

Ik wens u voor 2014 een eigen tijdscapsule. Een plaats om een mysterie te verbergen of te delen. Ik wens u een geheime map, met een grote X die elke dag een nieuwe verborgen schat aanduidt. Ik wens u een labyrint, dat naar een mooie verborgen tuin leidt. Ik wens u een magisch jaar vol kronkels en doorgangen, vol kamers die alleen u kent en betoverende plaatsen waar alleen u de weg naartoe weet. Maar u mag uiteraard meenemen wie u wil. Anders leidt u een Cornelius Gurlitt-leven, en dat zou jammer zijn.

lene.kemps@knack.be

Lene Kemps

“Privacy bestaat niet meer. Misschien zijn net daarom geheimen, mysteries en legendes meer dan ooit populair”