Nu duidelijk wordt dat de onafgebroken stroom nieuwigheden de tegenvallende verkoop niet kan keren, en het imago van de luxesector meer kwaad dan goed doet, laten enkele grote merken de mensen opnieuw dromen, zoals met een parfum op maat.

Info : La Grande Boutique l’Artisan Parfumeur, 2 rue de l’Amiral de Coligny, 75001 Paris. +33 144 882 750.

www.artisanparfumeur.com

Info : 14, Needham Road, London W11 2RP. +44 2072 21 15 45, www.millerharris.com

Info : Creed, 38, avenue Pierre 1er de Serbie, 75008 Paris. +33 147 205 802, www.parfumscreed.com

Info : 18, rue de Montessuy, 75007 Parijs. +33 147 537 916

Info : Via de Bardi 14 in Firenze. +39 552 341 187

Info : Cartier, 13 rue de la Paix, 75002 Paris. +33 142 185 370 n

Gelimiteerde edities zijn populairder dan ooit, jeansmerken leveren setjes om je nieuwe broek te personaliseren, reizen worden op maat besteld, gerenommeerde koks laten zich inhuren om bij jou thuis te komen koken, zelfs in onze carrière staan de persoonlijke behoeften voorop : wie een sabbatical neemt of al eens een zijsprong maakt, is geen witte raaf meer. Individualiteit is de nieuwe norm. Alles wat standaard is, raken we beu, we willen het persoonlijker. Dat geldt ook voor parfums, getuige het succes van nichemerken en de boetiekparfums van Dior, Hermès, Armani en Prada, die slechts op een paar plaatsen in de wereld te koop zijn.

Enkele grote huizen gaan nu nog stap verder en pakken uit met een speciale service van parfums op maat. Om zich te onderscheiden van de concurrentie en een imago van (echte !) exclusiviteit op te bouwen. Jean-Michel Duriez, huisparfumeur van Patou ziet het zo : “Patou is een huis van luxe, dat sinds 1914 haute couture maakt. Die geest van de haute couture zit ook in de parfums : we hebben altijd een huisparfumeur gehad – ik ben de vierde generatie – die met de beste ingrediënten en de mooiste flacons werkt. Die filosofie wilden we tot het uiterste drijven en dan kom je uit bij gepersonaliseerde parfums. Sinds Patou zijn couture-activiteit opgaf, eind jaren tachtig, is die geest wat in de vergetelheid geraakt. Dit is een manier om de draad weer op te nemen. We willen ons positioneren als de parfumexperts die we sinds 1925 zijn.”

Winstbejag is niet zozeer de motivatie, wel het imago : “Zoals haute couture is haute parfumerie niet erg rendabel, maar we wensen een imago van expertise en couture te cultiveren. Het is dan ook een dienst voor een beperkt publiek : onze klanten zijn grote (gefortuneerde) parfumliefhebbers die een idee willen laten uitwerken of mensen voor wie een eigen parfum tot de lifestyle behoort, net zoals haute couture jurken en unieke horloges.”

Het aantal klanten beperkt Duriez tot maximaal acht per jaar, wat enigszins de hoge prijs verklaart : vanaf 42.500 euro. Je gaat een dag op pad met Jean-Michel Duriez : in een limousine schuim je Parijs af en bezoek je de beste patissier, mooie boetieks, restaurants,… Daarna gaat het richting boetiek waar al die indrukken worden getoetst aan het geurorgel. “Die dag samen dient om een gemeenschappelijke taal te vinden”, vertelt Duriez. “Om mensen goed te begrijpen moet je soms court-circuits gebruiken die niet direct met geuren te maken hebben. Dat kan van alles zijn : kunst, mode, gastronomie, cosmetica,… alles waar de klant in geïnteresseerd is. Mijn taak is het om dat te decoderen en de mensen te begeleiden. Het hele proces neemt een half tot een jaar in beslag, voor je je eigen parfum ontvangt in een speciale flacon van baccaratkristal waarin je naam is gegraveerd. De formule blijft levenslang voor jou voorbehouden.”

Francis Kurkdjian, parfumeur bij Quest en de man achter bestsellers als Jean Paul Gaultiers Le Male en Narciso Rodriguez begon vijf jaar geleden zijn eigen label, waarin hij zijn diensten ter beschikking stelt van particulieren. Hij ziet het in de eerste plaats als een uitdaging. “Een briefing van een groot merk werkt doorgaans beperkend in termen van tijd, budget en vaak ook creativiteit. Voor de service op maat gelden die beperkingen niet, de enige limiet is mijn verbeelding. Bovendien is het interessant om direct contact te hebben met de klant. Ik heb een zeer uiteenlopend publiek : niet alleen beroemdheden of superrijke mensen met grillen, maar gewone mensen die iets voor een speciale gelegenheid laten maken, zoals een verjaardag, huwelijk of geboorte.” Zijn tarief is dan ook iets toegankelijker dan zijn collega-concurrenten : gemiddeld zo’n 8000 euro. Daarvoor is Kurkdjian gemiddeld zo’n drie à vier maanden in de weer. “Het is dus niet iets waar je direct mee naar huis kunt. Het kan ook sneller als de klant dat vraagt, maar het is comfortabel om wat meer tijd te hebben.”

Het eerste contact verloopt telefonisch, waarbij wensen, voorkeuren en motivatie worden besproken. Dan volgt een eerste ontmoeting waarin hij enkele ingrediënten en akkoorden voorstelt op basis van het telefoongesprek. Niet altijd evident, maar dat is het interessante aan dit werk, vindt Kurkdjian : “Jouw idee van pakweg jasmijn is niet noodzakelijk hetzelfde als het mijne. Iedereen zal een bepaalde noot anders beschrijven, daar bestaan geen regels voor. De enige referentie is de geur, en dat is een persoonlijke interpretatie.”

Ook Kurkdjian ziet zichzelf als een tolk : “Ik moet begrijpen wat die persoon in zijn hoofd heeft en dat proberen te vertalen in een parfum.” Vervolgens stelt hij een bestek op waarin wordt vermeld hoeveel tijd het proces in beslag zal nemen, welke ingrediënten gebruikt zullen worden en hoeveel het zal kosten. Als de klant akkoord gaat, begint hij het parfum te ontwikkelen en volgt een nieuwe afspraak enkele maanden later. Kurkdjian past zich telkens aan aan de agenda van de klant : “Ik heb een internationaal publiek met een drukke agenda, waar de openingsuren van een boetiek niet echt inpassen. Ik ga naar de mensen toe, dat behoort tot de service, vind ik.”

Helpt het hem om iemand in zijn eigen leefomgeving te zien ? “Nee, dat heeft er niets mee te maken. We spreken niet noodzakelijk bij de klant thuis af. Een interieur weerspiegelt niet noodzakelijk iemands persoonlijkheid. Ik houd niet van die vijf-frank-psychologie à la ’toon mij je slaapkamer en ik zeg je hoe je je parfumeert’. De waarheid zit in de geuren : of iemand van groene bloemen dan wel witte rozen houdt.”

Hoewel Kurkdjian beweert dat hij vijf jaar geleden een van de eersten was met een dergelijke service, heeft dat bij Guerlain eigenlijk altijd al bestaan, volgens Sylvaine Delacourte, hoofd van de parfumontwikkeling en voormalige rechterhand van Jean Paul Guerlain. ” Eau Impériale was de eerste geur die Pierre-François Pascal Guerlain indertijd voor keizerin Eugénie maakte. Ook Jacques Guerlain heeft gewerkt voor beroemdheden als Honoré de Balzac en Sarah Bernardt.”

Met de heropening van het Institut op de Champs Elysées werd ook die service opnieuw geïntroduceerd, onder leiding van Delacourte. Ze ontwikkelde in samenwerking met een psychotherapeute een techniek om mensen te laten spreken over geuren en hun jeugd, die volgens haar je olfactorische smaak determineren. Ze helpt een handje door basisingrediënten of akkoorden te laten ruiken, later komen daar ook visuele en tactiele prikkels bij om de geurvoorkeuren te toetsen. Een polysensoriële ervaring, met andere woorden. Na die eerste ontmoeting krijgt de klant een geurig luxeboekje als een soort verslag en stelt Delacourte een briefing op voor de parfumeurs.

Enkele maanden later kan drie liter van het goedje besteld worden in verschillende vormen : een gepersonaliseerde 500 ml flacon in baccaratkristal, een peerverstuiver van 60 ml en een 30 ml flesje. Voor het geheel moet je op minimaal 30.000 euro rekenen. Wie het geduld niet heeft om enkele maanden te wachten, kan zijn gading vinden in de Collection Privé die een zestal parfums bevat, een uit elke familie. Voor 20.000 euro kun je er ééntje levenslang het jouwe noemen.

Democratischer alternatieven

Wie minder bemiddeld is, maar toch aangesproken wordt door de idee van een persoonlijke geur, kan terecht bij democratischer geprijsde merken. Het is het principe achter het grote succes van Jo Malone, een Britse die internationaal bekend werd met colognes die je onderling kunt combineren. Ook The Body Shop heeft een reeks geuren die je kunt mengen. Wie er graag een professionele parfumeur bijhaalt, kan tegenwoordig bij verscheidene merken terecht, al moet je er wel voor naar Londen of Parijs.

L’Artisan Parfumeur. Met de opening van de Grande Boutique in Parijs werd ook maatwerk geïntroduceerd. Je spreekt er af met een parfumeur van het bedrijf die na een eerste gesprek een paar stalen ontwikkelt, die in volgende ontmoetingen bijgestuurd zullen worden. Gemiddeld neemt het hele proces een drietal maanden in beslag. Reken op gemiddeld 3800 euro.

Miller Harris. Onafhankelijk parfumeur Lyn Harris ontvangt je voor een persoonlijke consult waarin je wensen worden besproken. Na enkele weken stelt ze drie stalen voor, die verder uitgewerkt worden. Tijd en ingrediëntkeuze bepalen de eindprijs van het resultaat, dat je meekrijgt in een kristallen flacon met je initialen erin gegraveerd. De geur kan altijd worden bijbesteld en ook aan badproducten en kaarsen worden toegevoegd.

Creed. Dit familiebedrijf bestaat al sinds 1760 en wordt nu geleid door de zesde generatie. De artisanale kwaliteitsproducten worden selectief verdeeld over de hele wereld. Het merk biedt ook een persoonlijke service aan in de Parijse boetiek. Reken op een zestal maanden, te bestellen vanaf tien liter. Prijs is afhankelijk van de gebruikte ingrediënten.

Cinquième Sens. Dit is een opleidingsinstuut voor professionals en particulieren, dat ook workshops organiseert waarin je je eigen parfum leert te maken. Valt je eigen talent wat tegen, dan kun je er ook een voor jou persoonlijk laten maken door een professionele parfumeur.

Lorenzo Villoresi. De verfijnde creaties van deze onafhankelijk parfumeur zijn ook in België te koop (bij La Maison du Parfum in Antwerpen), maar je kunt bij Villoresi zelf terecht voor een persoonlijker project. Hij ontvangt je in zijn atelier in Firenze voor een eerste kennismaking van een tweetal uur. De prijs is afhankelijk van de duur en het aantal sessies, de ingrediënten, de keuze van flacon en accessoires, maar schommelt meestal tussen 600 en 750 euro voor een 100 ml. Het parfum kan nadien gemakkelijk bijbesteld worden en is ook verkrijgbaar in andere producten.

Cartier. De juwelier voorziet zijn gerenoveerde boetiek, die in december heropent, van een salon de parfums, waar je samen met parfumeur Mathilde Laurent je wensen bespreekt. Deze voormalige assistente van Guerlain maakt speciaal voor jou de ultieme geur, mooi afgeleverd in een gefacetteerde flacon van baccaratkristal, dat het embleem van de boetiek draagt. De prijs is navenant : die zou tussen 30.000 en 50.000 euro liggen.

Persoonlijke noot

Als gerateerde amateur-parfumeur heb ik jaren geleden zitten knoeien met doe-het-zelfsetjes geuressences en later zelfs een workshop onder begeleiding van een gereputeerde parfumeur gevolgd. Ze becommentarieerde mijn creatie als ” interesting“, maar haar gezicht sprak boekdelen.

Het idee van een eigen parfum heeft me altijd aangesproken en ik geef toe dat ik een beetje snob ben op dat vlak : ik houd er niet van om mijn favoriete parfum bij anderen te ruiken en zoek dus vooral naar vergeten klassiekers, obscure nicheparfums of parfums van courante merken die nog niet op de markt zijn. Ik was dan ook een enthousiaste voorstander van een ervaringsreportage, maar ik ben geen Plum Sykes van Vogue (Patou), noch een belangrijke Japanse journaliste (Guerlain) die de enorme investeringen waard is.

Waarom zou een mens zoveel geld neertellen ? Is het puur snobisme ? Het moet fantastisch zijn om een eigen geur te hebben, waar anderen je aan herkennen en je mee identificeren. Hoewel ik het me persoonlijk moeilijk kan voorstellen om levenslang hetzelfde parfum trouw te blijven. Een mens – en dus ook zijn smaak – verandert toch ? Zo had ik als tiener – tijdens de hoogdagen van Calvin KleinscKone – een voorkeur voor frisse uniseksgeuren, waarbij ik zelfs geen mannenparfums schuwde, waarna een zwoele oosterse periode volgde. Na mijn dertigste gebruikte ik de zachte, poederachtige klassiekers à la Nina Ricci’s l’Air du Temps, en nu ik zwanger ben, lijken mijn eeuwige chyprefavorieten te zwaar en vallen vooral zachte (babyachtige) bloemengeuren zoals lotus met een vleugje jasmijn in de smaak.

Zou het geen zonde zijn van het geld mocht je zo’n dure creatie na enkele jaren beu zijn ? Anderzijds is het een mooie gedachte om zo’n parfum te laten maken op een cruciaal moment, zoals een huwelijk of een geboorte : want er is geen sterker middel dan een geur om een herinnering op te roepen.

Sofie Albrecht

Alles wat standaard is, raken we beu, we willen het persoonlijker.

“De waarheid zit in de geur : iemand houdt van groene bloemen of van witte rozen.”