Een dorp van modder

Redactie Knack

17-10-2000, 22:00 Bijgewerkt op: 08-12-2020, 07:22

Elk jaar opnieuw, na het regenseizoen, krijgen de lemen hutten van Mandawa Desert Resort een nieuwe decoratie van kalk. Zo is het al eeuwen gebruikelijk in Rajasthan.

Een maandagochtend in Jaipur: spatten zonlicht komen ons tegemoet als we de kleine luchthaven uitlopen. Buiten heerst bedrijvigheid. Een man met een exuberante snor en feloranje tulband maakt zich los uit de menigte en leidt ons glimlachend naar een klaarstaande auto. Met een continue claxonnade bemachtigt hij een plaatsje in de stroom wagens die stapvoets naar het bruisende centrum van Jaipur sukkelt. Het verkeer is een heksenketel. Rondscharrelende geiten, arrogant kijkende kamelen en heilige koeien, die in het midden van de straat een dutje doen, maken de trip extra attractief.

Dichter bij het stadscentrum wordt het straatbeeld een overweldigend kluwen van mensen, riksja’s, olifanten en rondrijdende kraampjes. Om ten volle gebruik te maken van de koelere ochtendtemperatuur worden de activiteiten vroeg aangevat.

Met hysterisch geschreeuw overstemmen verkopers de vrolijke muziek die uit de tientallen kleine winkels weergalmt. De geur van fruit, groenten, vleeswaren en wierook vermengt zich met die van voorbijtrekkend vee. Er lijkt geen einde te komen aan de stofwolken en het lawaai, ook buiten het drukke centrum niet, waar de stad vooral uit oude en nog oudere bouwvallen bestaat.

Zo’n dertig kilometer benoorden Jaipur lijkt het geloei wel plots te luwen, dwarrelt het stof neer en verandert het landschap totaal. De vlakten van Shekhawati hebben de kenmerken van een halfwoestijn en fungeren als een overgangsgebied, aan de rand van de Thar-woestijn. De smalle weg trekt een spoor in de gele zandgrond. Hier en daar passeren we ingedommelde dorpjes en een enkele herder, op stap met zijn kudde geiten door de schijnbaar eindeloze, dorre vlakte.

De regio Shekhawati is vooral beroemd om het indrukwekkend historisch patrimonium dat hier op een beperkte ruimte bijeen staat. Elk stadje heeft zijn haveli’s of koopmanshuizen, waarvan de binnen- en buitenmuren volledig bedekt zijn met levendige muurschilderingen. De streek vormt als het ware één groot openluchtmuseum.

Het kleine Mandawa is het beroemdst, de stad dankt haar faam aan de meer dan honderd rijkbeschilderde haveli’s, aan het tot hotel omgebouwde fort én aan het Mandawa Desert Resort. Dat biedt zijn gasten een uitgelezen kans zich te verdiepen in het traditionele Rajasthaanse dorpsleven. Ronde hutten, bunga‘s, bepalen al eeuwenlang het uitzicht van de dorpjes. Het zeer specifieke ontwerp van de woningen heeft alles te maken met de klimatologische en geografische eigenschappen van de regio. De muren van een bunga bestaan uit een mengeling van modder en gedroogde koeiendrek, uitstekend en betaalbaar isolatiemateriaal dat het broeierige klimaat weerstaat. De ronde vorm van de hutten zorgt voor de kleinst mogelijke muuroppervlakte, waardoor de schadelijke invloed van zon, zand en wind tot een minimum beperkt blijft.

Het Mandawa Desert Resort werd ontworpen door het echtpaar Revathi en Vasant Kemath als een ode aan die eeuwenoude bouwstijl. Revathi Kemath: “Modder als bouwmateriaal is een belangrijk onderdeel van de Indiase cultuurgeschiedenis en heeft ook de hedendaagse architectuur veel te bieden. Het blijkt een duurzame grondstof en het geeft esthetisch een zeer bijzonder resultaat. De mogelijkheden in eigenzinnige vormgeving zijn uniek.”

In een dromerige ambiance, aan de rand van het zwembad, drinken we Indian tea, een kruidige mengeling van melk en thee. ” Goodmorning, namastar?” De begroeting van manager Pandey kunnen we alleen positief beantwoorden. Daar is de inrichting van onze hut niet vreemd aan.

De zestig hutten staan gegroepeerd volgens een traditioneel dorpsplan. Kronkelende steegjes verbinden de huisjes met elkaar en met het centrale complex, dat zowel een restaurant, een bar, een riante zithoek, als twee winkels herbergt. Hier wordt plaatselijke kunstenaars de kans geboden hun creaties aan te bieden.

De buitenkant van de hutten oogt door de modderkleur sober. Geometrische tekeningen in witte kalkpoeder vormen de enige decoratie. De met de vrije hand gevormde symbolen moeten bescherming bieden aan het hotel en zijn gasten. Elk jaar spoelt tijdens het regenseizoen de hele decoratie weg, daarna worden de schilderingen met veel geduld en op een rituele wijze opnieuw aangebracht. Geen twee hutten zijn gelijk.

De kleurrijke interieurs doen het exotisme tot leven komen. Hedendaags comfort is op een geraffineerde wijze ingewerkt waardoor niet echt sprake kan zijn van een primitief dorpsleven. Elke hut heeft een enorm bed, een weldadig luie zithoek en een aparte badkamer die aan alle westerse behoeften tegemoet komt.

Pandey: “Ondanks fundamentele aanpassingen aan de levensstandaard en de behoefte van de gasten, is nog duidelijk waar te nemen hoe men hier eeuwenlang gebruik maakt van eenvoudige voorwerpen en materialen en zo tot een verbluffend resultaat komt.”

Zorgvuldig gekozen objecten uit de Rajasthaanse huisraad, hoe eenvoudig ook, ogen in sommige hutten als ware kunstwerken. In onze hut neemt een authentieke graanmolen een nadrukkelijke plaats in in de ruimte.

Over de hele oppervlakte van de hut zorgen smalle lange ramen voor een primitief, maar efficiënt koelsysteem. In combinatie met het isolerend effect van modder en koeiendrek (die overigens reukloos is) biedt het bescherming tegen de tropische zon.

Het felle middaglicht valt speels op de vuurrode bedsprei. De buitenwereld lonkt. Meneer Pandey neemt ons mee naar de haveli’s, tempels en grafmonumenten van het kleine Mandawa. De haveli’s van Shekhawati zijn kolossale gebouwen met meerdere verdiepingen en verscheidene binnenplaatsen. Bijzonder fascinerend zijn de muurschilderingen op de gevels en de fraai versierde deuren en vensters.

De muurschilderingen beelden een grote variëteit aan taferelen uit. Behalve voor de religieuze scènes is er plaats voor illustraties van het koloniale leven onder het Britse rijk en voor erotische afbeeldingen. Vandaag staan de woningen er verlaten en verwaarloosd bij, maar ze getuigen van een indrukwekkend verleden.

Terug in het dorp wacht ons een avondfeest. Folkoremuziek en -dans wordt afgewisseld met eeuwenoud poppenspel van Rajasthan. Het eten wordt opgediend in de binnentuin, bij het licht van de talrijke toortsen. De zeer uitgebreide keuken onderscheidt zich door het overvloedig gebruik van kerrie, pepers en andere kruiden.

Als bezoeker moet je je neerleggen bij de vaststelling dat een westerling nooit echt kan proeven van de traditionele Indian way of live. Maar hier, in het comfortabele Mandawa Desert Resort, kom je toch aardig in de buurt.

praktisch

REIS:

Deze reportage werd gerealiseerd in samenwerking met Swissair (02-220 71 11 of 02-723 23 23), die dagelijkse vluchten heeft op Delhi. Indian Airlines heeft een uitgebreid nationaal netwerk en verbindt Delhi met Jaipur. Bij de terugreis moet een luchthaventaks van 300 fr. betaald worden.

VERBLIJF:

Desert Resort Mandawa, District Jhunjhunu, Rajasthan-333 704, India, Tel. +91-1592-23 151 of 23 245, fax: +91-1592-23 171.

Reservering: 306 Anukampa Tower, Church Road, Jaipur-302 001, Tel. +91-141-37 11 94 of 37 41 12, fax: +91-141-37 20 84.

Een overnachting met ontbijt kost ongeveer 1200 fr./persoon, een lunchbuffet 250 fr. en een dinerbuffet 275 fr.

VISUM:

Voor India is een visum verplicht (1150 fr), verkrijgbaar op de ambassade van India, Vleurgatsesteenweg 217, 1050 Brussel, Tel. 02-640 98 02, fax 02-648 96 38.

KLIMAAT:

Voor een bezoek aan Rajasthan wordt de periode van oktober tot maart aangeraden. De gemiddelde dagtemperatuur bedraagt dan 25° C, in de andere maanden kan die oplopen tot 50° C. Tussen juni en september vallen de overvloedige moessonregens.

TIJDSVERSCHIL:

Ondanks zijn uitgestrektheid ligt India in één tijdzone, het is er 4,5 uur later dan in West-Europa. Tijdens onze zomer is het verschil 3,5 uur.

INENTINGEN:

Het is aan te raden u tegen DTP, tyfus en hepatitis A te laten inenten. Malaria is in Azië sterk in opmars.

POPULAIRE SOUVENIRS UIT RAJASTHAN:

– Wollen geweven kleden.

– Indiase kleding, zoals zijden sari’s en de met kralen en spiegeltjes afgezette stoffen.

– Kameelleren schoenen met borduurwerk.

– Edelstenen, sierstenen, gouden en silveren sieraden.

– Blue pottery, keramiek van Kripal Singh.

MUNTEENHEID:

De lokale munt is de roepie (Rs), onderverdeeld in 100 paisa. (1 Rs=0,99 fr.)