België en Molteni, al drie decennia lang hebben ze een zwak voor elkaar. En vandaag is ons land voor dit bedrijf van zes miljard na Duitsland nog altijd de tweede belangrijkste exportmarkt. Naar aanleiding van de nieuwe en ?jonge? collectie CD : een gesprek met Carlo Molteni. Max Borka

Het begon met de dochter. Ze is nu 23, en had op een bepaald moment zowat duizend cd’s verzameld. ?Voldoende reden?, zegt Carlo Molteni, ?om een nieuw meubel te verzinnen. Ik zou haast zeggen ‘voor de jeugd’, als dat woord de laatste tijd al niet zo opgebruikt was. Maar hoe dan ook : iets levendiger, meer flexibel, lichter, en minder gecompliceerd dan wat Molteni tot nu toe in de collectie had. Want je moet weten : mijn dochter is minder bourgeois. Ze studeert in Milaan. Filosofie.?

En zo was CD ontstaan, een nieuwe serie meubelen rond een wand die voor een muur of vrij in een kamer kon worden geplaatst. Draagplanken, schuiven en kastjes konden naar believen aan de wand bevestigd worden. Zonder een zichtbaar spoor van hechting, en in een haast eindeloos aantal combinaties. En naast de cd-rekjes waren er ook bijpassende bergingen en tafeltjes voor de televisie, computer, en hifi ontworpen.

Zachte kers werd gecombineerd met onderdelen die gelakt werden in een nieuwe serie getemperde kleuren, kalk, klei en hennep. En ook op het vlak van vormgeving was voor een sobere aanpak gekozen. Alleen de ovalen tafeltjes zorgden voor een frivole krul. ?Dat heeft met de psychologie te maken van de man of de vrouw die zich thuis achter de computer moet zetten?, zegt Carlo Molteni. ?Die wil zo weinig mogelijk aan de strakke meubelen van het kantoor herinnerd worden.? En, ’t is maar dat je ’t weet : ?Bij ons is dat gratuite frivole totaal uit den boze. Voor een grol en een grap of een krul en een krol moet er altijd een ernstige reden zijn.?

Hij twijfelt als ik naar zijn hobby vraag. Want hij heeft wel iets met paarden. Maar haast al zijn tijd kruipt na al die jaren nog steeds in het bedrijf. Hij is een werkpaard. En die paarden, het kan amper als een hobby worden omschreven. Zijn enige echte hobby heet Molteni. Het bedrijf was in de jaren dertig door zijn vader opgestart. Na een paar jaar werkten al 250 mensen voor hem. ?En als kind dacht je er in die tijd gewoon niet aan dat je ooit elders zou gaan werken. Het was een uitgemaakte zaak dat mijn broers en ik in het bedrijf zouden stappen. Wat dan ook gebeurde.?

Hij had in zijn jonge jaren nogal wat afgereisd. Birma, Afrika. Als inkoper van het bedrijf. En vandaag neemt hij vooral de commerciële belangen voor zijn rekening van een groep die naast Molteni onder meer ook nog de keukenfabrikant Dada omvat en een producent van kantoormeubelen, Unifor. De bevoegdheden werden intussen verdeeld. Piero neemt de technische werking van het groep voor zijn rekening, Luigi buigt zich over de arbeidsverdeling. En daarnaast heeft elk nog een eigen stokpaardje : Piero koos voor Unifor, Luigi voor Dada, en Carlo voor Molteni. ?Maar de grenzen zijn niet streng afgebakend. Iedereen kan zich mengen met gelijk wat. Dat is het voordeel als je met een familiebedrijf werken kan. En dat voordeel zal steeds zwaarder doorwegen, omdat de grenzen tussen werken en wonen alsmaar meer vervagen, en de idee van home-office steeds sterker begint te spelen. In het CD-project gebruiken we een ophangingssysteem voor de computerbak die bij Unifor gemaakt werd voor kantoormeubelen. En in de toekomst zal dit soort van samenwerking zich ongetwijfeld gaan intensifiëren.?

De crisis ? Vorig jaar was het zakencijfer nog met twintig procent gestegen. De groep telt nu 750 werknemers, en haalt een omzet van 300 miljard lire, om en bij de 6 miljard frank. En uit Azië, met zijn goedkope werkkrachten, valt voorlopig geen concurrentie te verwachten. ?Integendeel. Azië is voor ons geen dreiging maar een markt met enorme mogelijkheden. Inzake kwaliteit werken wij immers op een niveau dat buiten concurrentie staat. Wij hebben een bedrijf in Australië dat volledig eigendom is van de groep, en zich volledig met dat deel van de wereld inlaat. In Japan zitten we intussen al twintig jaar, en daarnaast heb je ook Maleisië, Singapore, Hongkong, een verschrikkelijk snel groeiende markt.?

Er zijn ontwerpers die zeggen dat design eerst en vooral de deur naar nieuwe werelden moet openen. En er zijn ontwerpers of fabrikanten die al lang tevreden zijn als ze erin slagen een deurtje te ontwikkelen dat zich geruisloos sluiten kan. Carlo Molteni behoort tot de tweede soort. Op de beurs van Milaan neemt hij ons mee naar zijn stand met keukens als we hem vragen wat Molteni nu anders maakt dan de anderen. Hij draait aan een kastje waarvan de wanden volledig verdwijnen. ?Het geeft je de keuze : een kastje, of meer plaats op het werkblad.? Carlo draait één keer, twee keer, en krijgt er nog altijd niet genoeg van. ?Prachtig toch, hoe dit zich bewegen kan ! Misschien zijn we wel wat dom. Want de sterkste punten van Molteni liggen in zaken die je zo op het eerste gezicht niet zien kan. Zoals dat glijden van die deuren en schuiven, of de bevestigingsmechanismen in de CD-serie, die totaal onzichtbaar de elementen dragen. We proberen ook zoveel mogelijk onze basismaterialen te beheren, het hout en de metalen mechanismen, ook al om onze flexibiliteit zo groot mogelijk te houden. Maar dat haalt natuurlijk niet de voorpagina.?

Men had mij gewaarschuwd : hij zal hooguit vijf minuten praten. Dat bleek verkeerd. Het werd een veelvoud van dat. Maar de hele tijd voel je : deze man zou zich hier misschien wel het liefst van al onzichtbaar maken. Niks kapsones. Niks glamour. Carlo Molteni praat zoals hij al die jaren zijn meubelen op de markt gebracht had. Rustig. Bedachtzaam. ?Je moet als fabrikant altijd op je hoede blijven, en het extreme ontwijken, behalve natuurlijk als het gaat om kwaliteit. Mijn credo is flexibiliteit, en dat is ook een van de redenen waarom we ons storten in grote architecturale projecten, zoals nu het auditorium van Rome met Piano. Zo’n project dwingt je immers om je grenzen te verleggen, en die nieuwe ideeën kan je dan op andere terreinen overbrengen. Maar ik herinner me bijvoorbeeld ook nog dat men ons vijftien jaar geleden bij een goede klant, IBM, had voorspeld dat alle bedrading vijf jaar later verleden tijd zou zijn. Vandaag is die bedrading er nog altijd, en dat zal allicht nog wel een tijdje zo blijven. Maar stel dat we die voorspelling hadden geloofd en ons in een wild avontuur hadden gestort…?

De CD-collectie : zonder een zichtbaar spoor van hechting, en in een haast eindeloos aantal combinaties.

Carlo Molteni : Bij ons is dat gratuite frivole totaal uit den boze. Voor een grol en een grap of een krul en een krol moet er altijd een ernstige reden zijn.

Molteni : Misschien zijn we wel wat dom. Want onze sterkste punten liggen in zaken die je op het eerste gezicht niet zien kan. Zoals het glijden van de deuren en schuiven.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content