Architect Vincent Van Duysen is het bekendst om zijn elegant minimalistische winkelinrichtingen. De recentste voorbeelden zijn de nieuwe Copyright-boekenwinkel en Brasserie National op de benedenverdieping van de ModeNatie in Antwerpen.

Jesse Brouns / foto Markus Tedeskino

Milaan, begin april. Het vroegere Italiaanse vlaggenschip van Calvin Klein staat volgestouwd met een reeks elegante stoelen, banken en chaises longues. De immense winkelruimte werd onlangs overgenomen door B&B Italia, dat er komende herfst een nieuwe zaak opent. Maar vandaag, in de marge van de Salone del Mobile, presenteert de fabrikant alvast een deel van zijn nieuwe collectie. Wie goed kijkt, herkent de stoel die Vincent Van Duysen ontwierp voor Brasserie National, in vijftien varianten. En wie zijn ogen helemaal openspert, herkent ook de ontwerper, gezeten op een meubel dat werd verwekt in zijn brein. Sinds zijn debuut, meer dan een decennium geleden, heeft de in Antwerpen residerende architect een respectabel aantal woningen en kantoren gebouwd of getransformeerd in België en in het buitenland. Zijn werk wordt om de haverklap gepubliceerd in ’s werelds toonaangevende interieurtijdschriften (hij was bijvoorbeeld een vaste waarde in de Britse Elle Deco toen dat blad een vijftal jaar geleden een hele generatie verleidde tot hedendaags design). Hij is wellicht het bekendst voor zijn elegant minimalistische winkelinrichtingen, hoewel hij, zoals elke serieuze minimalist, een hekel heeft aan het ‘m’-woord. De recentste voorbeelden zijn de nieuwe Copyright-boekenwinkel en Brasserie National op de benedenverdieping van de ModeNatie. Eerder ontwierp Van Duysen een reeks winkels in Parijs, Londen, Milaan en Tokio voor Sportmax, een onderdeel van de Max Mara-groep. Hij telt ook de Britse warenhuisketen Selfridges onder zijn klanten (hij hertekende het departement damesmode en een café in het Londense hoofdkwartier, en de afdeling mannenmode in Manchester. In België heeft hij boetieks ingericht voor Natan (Brussel en Antwerpen), Xandres (Knokke, Rijsel, Gent en Brussel), Hampton Bays (Knokke en Gent), plus nog enkele multimerkenboetieks en de bloemenwinkel Plantaardige Verbeelding. Zijn curriculum als meubelontwerper is sneller geciteerd: een badkamerconcept voor de gereputeerde firma Obumex; een tijdloze armstoel/sofa voor Appart in Antwerpen, en een lichtconcept voor Modular, een van de vernieuwendste Belgische lichtspecialisten. B&B Italia, dat sinds 1966 bestaat en thans kan worden beschouwd als het belangrijkste Italiaanse merk van designmeubelen, contacteerde Van Duysen tijdens de vorige editie van het Salone.

“Ze hadden de Sportmax winkel van Milaan gezien”, vertelt hij. “Het was duidelijk dat ze mijn werk kenden.” Op dat moment had Van Duysen al een contract getekend met een ander belangrijk Italiaans bedrijf, Cappellini. De eigenaar, Giulio Cappellini, vroeg hem een volledige lijn meubelen te tekenen voor de collectie Extracappellini; hij zou daarmee in de voetsporen treden van achtereenvolgens Angelo Mangiarotti (een legendarische Italiaanse designer) en Fabien Baron (de art-director en bedenker van 1001 parfumverpakkingen). Cappellini liet hem begaan.

“Aanvankelijk zouden beide collecties dit jaar gelanceerd worden, maar het project voor Cappellini werd op het laatste moment uitgesteld, tot volgende jaar. Mijn ontwerp dateert intussen al van 1998; het is een heel ander soort collectie, meer in de lijn van waar ik al jaren mee bezig ben.” Hij beschrijft B&B als een mooi bedrijf, al geeft hij toe dat hij er aanvankelijk minder affiniteit mee had. “Ik kende het meubilair van Antonio Citterio: ruim, comfortabel, technisch in orde, maar verder absoluut niet mijn stijl.”

“Ik ben geen meubelontwerper. Ik houd de dingen graag simpel. Een fauteuil is een fauteuil, een sofa is een sofa. Dat is mijn manier van werken. Maar in dit geval zou ik werken voor een van de giganten van de Italiaanse meubelindustrie. Daardoor ben ik anders gaan denken. Ze hadden me gevraagd om een meubel te ontwerpen met een nachtthema. Een bed, met andere woorden. Maar ik zag het niet echt zitten om een bed te tekenen, en dus heb ik beslist een dagbed te maken.”

Hij vond niets nieuws uit, zegt hij. Zijn daybed kan worden beschouwd als de persoonlijke herinterpretatie van moderne klassiekers van Ludwig Mies van der Rohe en Poul Kjaerholm.

“Deze collectie verschilt van mijn ander meubilair. Ik wou breken met mijn imago, met het idee dat mensen hebben van mijn meubilair: dat het massief zou zijn en geometrisch, kubistisch, uitgevoerd in steen of hout. Ik wou verrassen. Ik geloof dat het onverwachte erg belangrijk is: het is een deel van het leven.” Het daybed, dat bestaat uit een fijne stalen structuur met daarop een al even fijn in leder of kwaliteitsstof bovenstuk, ziet er zo licht uit dat het lijkt te zweven, een indruk die nog wordt versterkt door een lichte krul aan de kop.

“Ik wou iets lichts en zwevends – wat niet zo eenvoudig is als het lijkt. En ik wou dat het zou passen in de geschiedenis van B&B Italia.” Hij stuurde zijn eerste ontwerp – “een dunne lijn” – naar het centrum voor research en ontwikkeling van B&B, waar verschillende modellen en prototypes werden gemaakt.

“Na een tijdje hadden we een prachtig daybed. Toen zijn we commercieel beginnen te denken. Misschien konden we het idee een stap verder brengen. Toen heb ik het bed andere afmetingen gegeven. Wijder, smaller, hoger, lager. Uiteindelijk hadden we een volledige collectie van vijftien verschillende zitelementen.” Een ervan, de stoel, maakte nog voor de presentatie in Milaan zijn debuut in Brasserie National.

“De samenwerking met B&B was intens”, zegt Van Duysen, maar hij lijkt tevreden met het resultaat. “We hebben een hoop spontane discussies gevoerd. Moesten we armleuningen toevoegen? Ik vond van niet, omdat het ontwerp daar onder zou lijden. En dus heb ik de zit verbreed, om de armruimte te vergroten.” De architect hoopt vooral dat zijn collectie in verschillende situaties zal worden gebruikt, en op verschillende soorten plekken.

“Ik wil niet dat het lijkt alsof mijn meubilair alleen in een bepaald soort context kan worden gebruikt. Ik wil dat de stukken overal passen – in een modern interieur, in een klassiek interieur, bij jonge mensen, bij oude mensen.”

www.bebitalia.com

www.vincentvanduysen.com

Van Duysen wil dat zijn meubilair overal past. In een modern interieur, in een klassiek interieur, bij jonge mensen, bij oude mensen.