Het zou de naam van een popgroep kunnen zijn, maar het is de kreet waarmee Marokkaanse meisjes hun nieuwe koning toejuichen: “M6!” Ook jongens dwepen met de 36-jarige Mohammed VI: ze paraderen met een zonnebrilletje dat op dat van hem lijkt, en ze laten hun haar net zo kort knippen als hij.

Sinds Mohammed VI vorige zomer na het overlijden van zijn vader Hassan II de troon besteeg, waait er een nieuwe wind in Marokko. Gevangenen worden vrijgelaten, dissidenten keren terug, mensenrechten worden in ere hersteld. “Het lijkt wel of het land in bloei staat”, zei een 19-jarige studente in de hoofdstad Rabat.

Ongetwijfeld behoort deze jonge vrouw tot de happy few die op dit ogenblik kan studeren in Marokko, want 62 procent van de vrouwen is er analfabeet, op het platteland zelfs 80 procent. Maar als het van M6 – en van de door de socialist Youssoufi geleide regering – afhangt, komt er verandering in deze middeleeuwse situatie. Ze willen namelijk de positie van de vrouw drastisch verbeteren, niet alleen op het gebied van onderwijs maar ook op dat van werkgelegenheid. Ook de huwbare leeftijd van meisjes moet van 15 naar 18 jaar worden opgetrokken. Verder moeten vrouwen bij een echtscheiding gelijke rechten krijgen en moeten de goederen eerlijk worden verdeeld.

Ons lijkt het allemaal de evidentie zelve. Misschien fronsen we nog even de wenkbrauwen bij het voorstel om polygamie enkel toe te staan na instemming van de eerste echtgenote, maar voor de rest zijn we even enthousiast als de meiden die M6 en de zijnen toejuichen. In Marokko zelf denkt een deel van de bevolking daar echter anders over. De vrouwvriendelijke plannen stuiten vooral bij fundamentalistische moslims op weerstand, maar ook traditionalisten en reactionairen van diverse kleur verzetten zich. Sinds enkele maanden zetten zowel voor- als tegenstanders zich schrap. De kwestie raakt zozeer de gemoederen, dat sommigen zelfs van een nakende burgeroorlog gewagen.

Volgens Agalev-parlementslid Fauzaya Talhaoui is het enorm belangrijk dat de Marokkaanse vrouwen in deze strijd steun krijgen uit het buitenland. “De nieuwe koning is inderdaad een moderne man”, zegt ze. “Hij heeft in de Verenigde Staten en Europa gestudeerd. Maar laten we niet naïef zijn en de traditionele krachten niet onderschatten.”

Talhaoui herinnert eraan dat in die regio – zie Algerije – godsdienst een explosieve kracht kan zijn, dat in Marokko nog een heel sterke aristocratie bestaat en dat het uiteindelijk om een betrekkelijk arm land gaat, waar mannen in lange rijen staan om aan werk te geraken. “Als men de positie van vrouwen op de arbeidsmarkt wil verbeteren, betekent dat natuurlijk concurrentie voor de mannen”, aldus Talhaoui. “Eigenlijk vrezen de mannen dat vrouwen ál hun rechten gaan afnemen.”

Talhaoui, die zelf in het Westen is opgevoed, vindt de plannen heel gematigd, maar beseft dat ze voor Marokkaanse vrouwen een wereld van verschil kunnen betekenen: “Uiteraard voor vrouwen op het platteland, maar ook vrouwen uit betere milieus in de steden kunnen het slachtoffer zijn van de grillen van hun echtgenoot als die hen wil verstoten of niks wil geven bij een scheiding. Voor Algerije en andere Maghreblanden kan Marokko zelfs een voorbeeldfunctie krijgen.”

Ten slotte stelt Talhaoui dat de hervorming van onschatbare waarde kan zijn voor de Marokkaanse vrouwen die in ons land verblijven. “Veel vrouwen die met hun Marokkaanse echtgenoot hier zijn komen wonen, worden door hem verstoten als ze tijdens de vakantie met hem meegaan naar Marokko. Ginder hebben zij even weinig rechten als de andere vrouwen.”

Met 8 maart in aantocht, de internationale vrouwendag, weten vrouwenorganisaties hier te lande wat hen te doen staat. Ook mensenrechtenorganisaties zijn al in actie geschoten. En wat let onze dynamische minister van Buitenlandse Zaken om ook in deze kwestie te laten blijken dat hij het hart op de juiste plaats draagt?

Johanna Blommaert