Gewone mensen en de passies die hen gelukkig maken : daarover gaat het Spaanse magazine ‘Perdiz’. “Verwacht geen tips om het geluk te vinden”, benadrukt oprichtster Marta Puigdemasa. “Dat moet je zelf doen.” Op bezoek in het hoofdkwartier in Barcelona.
In de negentiende eeuw werd El Poblenou het Catalaanse Manchester genoemd, nu is de wijk ten oosten van het centrum van Barcelona de thuishaven van de creatieve sector. Tussen architecturale bakens als Jean Nouvels Torre Agbar en het Forum-complex van Herzog & de Meuron schuilen immers voormalige fabrieken en pakhuizen die in sneltempo ingepalmd worden door jonge modelabels, designers, kunstcollectieven en grafische studio’s.
Een van die nieuwkomers, op de derde verdieping van een voormalige kartonfabriek, is het onafhankelijke Spaanse magazine Perdiz. We worden er ontvangen door cultuurjournaliste Marta Puigdemasa (33), die het blad in 2012 oprichtte. “Na mijn studies kwam ik als copywriter in de reclamewereld terecht, maar daar merkte ik al gauw dat mijn werk me geen voldoening schonk. Ook als journaliste had ik het nadien moeilijk met de commerciële context waarin magazines werken en bleef ik dromen van een betekenisvolle job die anderen ook ten goede zou komen. Uit al dat denkwerk rond mijn eigen geluk en een zinvolle invulling van mijn leven ontstond in 2010 het idee voor Perdiz. De inhoud van het eerste nummer zat toen al zo goed als in mijn hoofd, het enige wat ontbrak waren mensen die het blad konden maken (lacht).”
VERKOOPPUNTEN
Puigdemasa plunderde haar spaarrekening, ging in zee met Querida – de grafische designstudio waarmee ze nu een ruimte deelt en drukwerk voor merken verzorgt – en in september 2012 lanceerde ze het eerste nummer van Perdiz : een pretentieloos en ambachtelijk gebonden magazine op A5-formaat over “gewone mensen en de bijzondere passies die hen gelukkig maken”. Elke zes maanden belanden vijfduizend exemplaren van het in het Spaans en Engels geschreven magazine in boekhandels, kunstgalerieën en musea over de hele wereld, van het Palais de Tokyo in Parijs en het Tate Modern in Londen tot het MoMa in New York.
Het zijn verkooppunten die Puigdemasa zelf bij elkaar sprokkelde, net als de merken die het magazine sponsoren – een per nummer – en de medewerkers van het blad : onbetaalde, vaak beginnende free-lancers die achter de filosofie van Perdiz staan. “Een businessmodel hebben we nog steeds niet. We maken dit blad omdat we er zelf in geloven, niet om er geld aan te verdienen. Het enige wat we eraan overhouden, is ervaring als bladenmakers, een breed netwerk van creatieve geesten en opdrachten voor bedrijven als Inditex, die via Perdiz de weg naar Querida vinden.”
BESMETTELIJK
De inhoud van het magazine is net zo kleurrijk als het ontwerp. Tornadojagers en duivenkwekers, een dubbelgangster van Britney Spears en een veertienjarige wiskundefanaat, verzamelaars van plastic mannequins en stofzuigers : Perdiz is zo gevarieerd als de menselijke soort zelf. Wie concrete tips en how to’s verwacht, is eraan voor de moeite : het magazine is geen handboek, benadrukt Puigdemasa. “Geluk wordt tegenwoordig als een wetenschap benaderd, maar daar geloof ik niet in. Daarvoor is het begrip veel te subjectief : iedereen vult het op zijn eigen manier in. We pretenderen dus niet te weten hoe onze lezers gelukkig kunnen worden. We tonen enkel wat anderen gelukkig maakt.”
Een artikel in British Medical Journal leerde haar ooit dat blijdschap zich van het ene individu op het andere overplant door processen van nabootsing en emotionele besmetting, “een beetje zoals geeuwen op de metro. Jezelf omringen met gelukkige mensen vergroot dus de kans dat je je zelf ook gelukkig voelt. Op dat inzicht steunt het concept van Perdiz en ons motto : ‘Happiness is contagious‘.”
Gelukkig zijn vergt toch meer dan positieve vibes in je omgeving ?
“Uiteindelijk moet je je eigen sleutel tot het geluk vinden, dat klopt. Maar de verhalen en getuigenissen in Perdiz moedigen onze lezers wel aan om daar werk van te maken. Want als andere mensen zich verdiepen in hun passies en daar geluk in vinden, waarom zouden zij dat dan niet kunnen ? Neem nu mijn vader, een gepensioneerde senior die zich geweldig amuseert als modelbouwer van minihelikopters. Alleen waagt hij zich niet aan grotere toestellen omdat het hem een hobby voor kinderen lijkt. Dan denk ik : ga er toch gewoon voor ! Als dat je gelukkig maakt, wie of wat houdt je dan tegen ? Zolang je maar weet wat je blij maakt – dan is het niet zo moeilijk om momenten van geluk te vinden, iedereen kan het. Verder hoop ik dat de artikels onze lezers toleranter maken voor de dingen waar andere mensen mee bezig zijn. Zo ging een van onze stukken over een meisje dat body suspension beoefent, wat betekent dat ze in de lucht hangt aan touwen en tijdelijke piercings. Mij zegt zo’n pijnlijke bezigheid niets, maar dankzij haar getuigenis begrijp ik wel beter wat haar drijft en wat ze op dat moment ervaart. Ook als venster op de wereld heeft Perdiz dus een functie. Meer wederzijds begrip : daar worden we allemaal beter van.”
Lijken zulke minder voor de hand liggende hobby’s niet al gauw op een freakshow ?
“Zonder eigenzinnige mensen met aparte bezigheden zouden we maar een saai blad maken. Toch zijn het mensen zoals jij en ik : geen celebrity’s, maar mensen met passies die niets te maken hebben met geldgewin of een verlangen naar bekendheid – ze doen gewoon wat ze doen omdat ze dat leuk vinden. Bovendien brengen we ook verhalen van mensen als Gavin Pretor-Pinney, een Britse auteur die The Cloud Appreciation Society oprichtte, een vereniging van mensen die wolken bestuderen en daar mentale rust uit putten. Dat is best opmerkelijk, want volgens het cliché zijn wolken iets negatiefs en zitten ze altijd in de weg van de zon. Zulke artikels tonen aan dat geluk in heel alledaagse dingen kan zitten, banale zaken die soms een andere benadering verdienen.”
Moeten jullie zelf voeling hebben met zulke onderwerpen ?
“Ik zou er moeite mee hebben om mensen aan het woord te laten die geweld promoten of schade berokkenen aan anderen, dieren of het milieu. Maar verder zijn er geen regels of taboes. Uiteraard proberen we onze lezers positieve prikkels te geven, maar onze eigen mening heeft geen belang. Zo gebruik ik zelf geen drugs en ben ik niet gelovig, maar heb ik er geen probleem mee om anderen uit te laten leggen wat drugs of religie voor hen betekent. Perdiz is er niet om dat te beoordelen of aan te klagen en stelt zich zo neutraal mogelijk op. Onze artikels zijn dan ook vaak in de eerste persoon geschreven. Mensen kunnen zelf uitleggen waar ze mee bezig zijn en waarom – dat hoeven wij niet voor hen te doen.”
Hoe vinden jullie al die boeiende mensen en verhalen ?
“Door met ons vieren te brainstormen en uitgebreid research te doen, en dankzij ons internationale netwerk van medewerkers en vrienden. Soms laten we zelf een ballontje op, in andere gevallen worden we gecontacteerd of komen we via via op het spoor van interessante verhalen. Niet dat we ooit verlegen zitten om ideeën : daarvoor zijn mensen en de dingen die hun leven aangenaam en zinvol maken te divers. Eens de artikels binnenstromen en een nummer echt tot stand komt, ontdekken we vaak een rode draad. Zo staat ons huidige nummer in het teken van verveling en wat dat allemaal losmaakt. Maar zulke thema’s worden niet op voorhand vastgelegd. Ik heb bij andere bladen gemerkt hoe beperkend dat zou zijn. Het gevaar bestaat dan immers dat je minderwaardige artikels gaat publiceren, gewoon omdat je niets anders kon bedenken of niets beters vond. Hou het er dus maar op dat we heel organisch te werk gaan en zelf plezier willen beleven aan het maken van Perdiz.”
Lukt dat een beetje, als de financiering en de toekomst van het blad zo onzeker zijn ?
“Gelukkig zijn betekent niet dat je leven honderd procent perfect is, dat je hele dagen loopt te stralen en dat alles van een leien dakje loopt. Integendeel, hoe moeilijker iets is en hoe meer tegenslagen je moet overwinnen, hoe meer voldoening je achteraf ervaart. Slechte ervaringen laten je ook toe om te leren en het de volgende keer beter te doen. Bij elk nummer zijn er hindernissen en achteraf zie ik altijd dingen die me storen, maar dat hoort er allemaal bij. Mocht het gemakkelijk zijn om Perdiz te maken, dan zou ik mijn job misschien maar saai vinden. Hoe dan ook is het proces minstens zo belangrijk als het resultaat. Perdiz maakt mijn leven waardevol, of het blad nu succes heeft of niet. Er zijn genoeg onopgemerkte kunstenaars die toch gelukkig zijn met wat ze doen.”
In Spanje worden heel wat boeken en artikels aan geluk gewijd. Een gevolg van de crisis ?
“De hoge werkloosheid speelt zeker een rol. Omdat niemand graag geldproblemen heeft en veel mensen nu tijd hebben om na te denken over hun leven en wat hen voldoening schenkt. Sommigen vervallen in een depressie, nog een wijdverspreid fenomeen dezer dagen, anderen gaan op zoek naar een manier van leven die hen wel gelukkig maakt. Maar die zoektocht naar geluk heeft niet alleen met de economische of financiële crisis te maken. Veel mensen beseffen al langer dat het evenwicht tussen hun professionele en gezinsleven niet goed zit, dat ongebreideld consumeren niet zaligmakend is.”
“Perdiz is in ieder geval geen reactie op de economische crisis. Toen het idee voor het blad ontstond, woonde ik in Londen en stond de crisis in Spanje nog in de kinderschoenen. Zoals wel meer mensen droomde ik dus al langer van een zinvolle invulling van mijn leven.”
Is het toeval dat de voorbije jaren wel meer onafhankelijke bladen ontstonden in Spanje ? Naast ‘Perdiz’ zijn er ook magazines als ‘Fuet’ en ‘Cookbook’.
“De mensen achter die titels zijn vaak jongeren die elders weinig werkzekerheid of een mager loon hadden en besloten om zelf iets uit de grond te stampen. Dat is zeker zo in Barcelona en Madrid, de meest kosmopolitische steden van het land. Hadden die mensen een stabiele, goedbetaalde job gehad, dan hadden ze het misschien nooit gedurfd om zo’n ingrijpende stap te zetten. Olend, het rugzakkenmerk waarmee Perdiz en Querida kantoorruimte delen, is om dezelfde reden opgestart : omdat de mensen achter het label elders geen geweldige job vonden. De economische crisis werkt creativiteit dus niet alleen in de hand in de bladenmarkt, maar ook in andere sectoren.”
Acht u het mogelijk om op lange termijn onafhankelijk te blijven ?
“Ik zou in de toekomst graag meer tijd besteden aan Perdiz en onze medewerkers betalen voor hun bijdragen. Momenteel onderzoeken we verschillende pistes om dat mogelijk te maken, zoals het aantrekken van kapitaalkrachtigere sponsors of het optrekken van het aantal advertenties. Maar ik wil geen blad maken dat gedicteerd wordt door merken of dat voor de helft uit reclame bestaat. Aandacht voor producten en merken kan voor mij zeker, maar dan moet het op inhoudelijk vlak ook kloppen. Zo kwamen we via Converse ooit op het spoor van een man die duizend-en-een manieren kent om veters te knopen en daar volledig bezeten van is. Per toeval droeg hij op de foto ook Converse, en dan struikel ik daar niet over. Zolang we maar een interessant verhaal kunnen brengen dat onze lezers inspireert.”
Info : www.perdizmagazine.com.
TEKST EN FOTO’S WIM DENOLF
‘De economische crisis werkt creativiteit in de hand’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
